21 vjetori i vdekjes së Jezuitit shqiptar Atë Pjetër Meshkalla S.J. gjigant i fesë
e i kulturës shqiptare
(28.7.2009 RV)Atë Pjetër Meshkalla është një nga figurat më të ndritura të
klerit katolik shqiptar, simbol i martirizimit të Kishës katolike shqiptare të periudhës
së regjimit komunist, dëshmitar e mbrojtës i paepur i fesë në Zotin dhe i të drejtave
njerëzore. 26 shtator 1901 - 28 korrik 1988: ndërmjet këtyre dy datave shtrihet
jeta e jashtëzakonshme e jezuitit shqiptar Atë Pjetër Meshkallës, të cilit sot i përkujtojmë
21 vjetorin e kalimit në banesën e amshuar të Atit Qiellor, nga Shkodra, ku kishte
lindur. E ndërmjet këtyre dy datave kemi një mori ngjarjesh që karakterizuan jetën
e tij: fillimisht studimet në Seminarin Papnor në Shkodër, për të vijuar pastaj studimet
tjera në Linc të Austrisë, në Goricë të Sllovenisë, në Napoli të Italisë e deri te
shugurimi meshtarak i Atë Pjetër Meshkallës në Shkodër më 1931. Veprimtaritë e
panumërta pastaj të Atë Meshkallës, që nga themelimi i Rrethit të Dom Boskos në Tiranë
për edukimin e rinisë më 1934, te rrethi i Shën Pjetrit, po në Tiranë më 1937, tek
shërbimet e panumërta e të pandërprera ungjillore e fetare, si takimi më i vërtetë
e i gjallë me njerëz në Sakramentin e Rrëfimit në rrëfyestore, ku Atë Meshkalla si
meshtar, atë e mik pranonte çdo besimtar pendestar duke ndihmuar kthimin e çdo personi
në rrugën dhe dritën e Zotit. Pastaj duhet përmendur bashkëpunimin e Atë Meshkallës
me revistat e gazetat më në zë e të rëndësishme të kohës, guximin për të mbrojtur
haptazi bindjet fetare e njerëzore, pa marrë parasysh rrezikun e jetës, arrestimi
me 1946, burgjet, ku Atë Pjetri bëhet mësues i shumëkujt, kampet e skëterrshme, ku
çon dritën e qiellit, aq sa të quhet “Engjëlli i birucave” deri te lirimi, më 1960
e te profecitë e shprehura në letrat e famshme drejtuar kryeministrit komunist e shqiptuar
në kulmin e reaksionit, ballë për ballë persekutuesve të tij, në mes të turmave të
popullit, të cilat në zërin e tij prej meshtari e dëshmitari të së Vërtetës e Dashurisë,
dëgjuan jehonën e apostullit të lirisë: “Ju mund të më dënoni sa të doni, por unë
prap se pra do të jem lirë. Ndërsa ju keni hangër shoqi-shojin”. Rinia do të shohë
se nuk ka me shkue gjatë e edhe një herë kanë me u nderte Kishat e kumbonaret, bile
shi prej këtyre qi po i prishni!”. I burgosur dy herë nga regjimi komunist,
Atë Meshkalla mbetet simboli i inteligjencës të persekutuar katolike nga komunizmi.
Ai vetë e cilësonte kështu klerin katolik shqiptar: “Kleri katolik shqiptar asht
kleri mâ heroik që ka me cilësue historia në rrugën dymijëvjeçare të Krishtit, sepse
mbas 500 vjetësh robně, po të merret prej vitit 1912 deri në 1944, janë vetëm 30 vjet
me formue nji kler, e për 30 vjet kleri katolik shqiptar ka nxjerrë aq heronj sa nuk
ka nxjerrë asnji kler tjetër në botë". Në një moment tjetër, Atë Meshkalla
pati pohue: “Për me kalue ndonjë ujë, hidhen në te gurë të mëdha e të vogjël, të
parët, të dytët, të tretët...zhduken, zhyten, nuk shihen ma.... hidh e hidh, tek e
fundit nisin me nxjerrë krye disa aty-këtu; rrëshqasin, rpapë hidhen të tjerë...deri
sa bahet kalimi, keq a mirë, por bahet. Ka me ardhë koha që do të bahet ma mirë. Na
jemi gurët, të mëdha o të vogjël, të hjedhun në fillim, të cilët zhduken e nuk shihen
ma, por janë në temel të parë... Qe ambicioni i temelit: Me u zhdukë e mos me u pa
ma! Prej të parëve pritëm nji Shqipni të lirë! Nipat presin prej nesh nji Shqipni
të lumturn!” Sot jemi të gjithë dëshmitarë të realizimit të kësaj profecie e ata
që gëzojnë të mirat e lirisë e të demokracisë që kanë për themel gjigantë si Atë Pjetër
Meshkalla.