Miesięcznik Katolicki LIST – prezentacja numeru czerwcowego

Jak zdefiniować pobożność ludową? Czy „na sposób ludowy” wierzą tylko starsi ludzie, babcie mieszkające w małych wioskach? W czerwcowym numerze LISTU zatytułowanym „Między pobożnością ludową a mistyką” czytelnik znajdzie odpowiedź na te i inne pytania.

W wywiadzie ks. prof. Jan Machniak mówi, że nie ma jednej definicji pobożności ludowej. Można przyjąć, że pobożność ludowa „to pobożność charakteryzująca się prostymi formami, prostymi przeżyciami religijnymi”. Jednak okazuje się, że w takich prostych formach wyrazu jak: pielgrzymki, litanie, procesje, nabożeństwa itp. może odnaleźć się każdy – zarówno profesor uniwersytetu, jak i niewykształcona osoba z małej wioski.

W LIŚCIE redaktorzy i autorzy próbują też pokazać, jakie bogactwo niosą ze sobą niektóre dawne zwyczaje, obrzędy i tradycje – społeczne i religijne. Jak pisze w jednym z artykułów Elżbieta Konderak: „Religijne obrzędy, o których mówimy, że są ludowe, dają oparcie naszym pobożnym emocjom i często te emocje uzdrawiają, dodając nam siły. (...) Opisując różne sytuacje z życia Jezusa i Jego matki, uczą, jak przeżywać ból i radość, Bożą chwałę i ludzki żal. Są nie tylko katechezą, ale konkretnymi ćwiczeniami z naszego życia. Są zwykłą potrzebą serca”.

Często pobożność ludowa jest uważana za wyraz prymitywnej religijności, czasami nawet jest traktowana jako pozostałość pogańskich praktyk i wierzeń. Czy rzeczywiście tak jest i czy można wszystkie formy pobożności ludowej w ten sposób rozumieć, wyjaśnia w tekście pt. „Każdy ma coś z poganina” Anna Zajchowska, dr historii. W numerze nie brakuje także tekstów opisujących zadziwiające przejawy pobożności ludowej, za jakie uważa się np. obrazy i malowidła sakralne. Stąd w numerze teksty o fenomenie sanktuarium w Licheniu autorstwa Joanny Petry Mroczkowskiej oraz o bogactwie symboliki średniowiecznych katedr autorstwa Karoliny Czarneckiej.

Jak pisze o. Tomasz Grabowski, pobożność jest darem Ducha Świętego – zatem pobożność ludowa jest także darem dla nas i dla Kościoła. Jej celem jest przenikanie tym, co boskie, naszego życia, czasu, myśli, przedmiotów i pracy. Pielgrzymki, nabożeństwa, medytacje są właśnie po to – aby wypełniała je Boża obecność.

Anna Dąbrowska