Thanh tẩy đôi mắt con tim và trí tuệ để hiểu biết ý nghĩa của Kinh Thánh

  Phải liên tục thanh tẩy đôi mắt con tim và trí tuệ để hiểu biết ý nghĩa Kinh Thánh một cách đúng đắn. Đức Thánh Cha đã khẳng định như trên trước hơn 30.000 tín hữu và du khách hành hương năm châu tham dự buổi tiếp kiến chung sáng thứ tư 10-6-2009 tại quảng trường thánh Phêrô. Trong số hàng trăm đoàn hành hương cũng có một nhóm tín hữu Việt Nam đến từ Dallas tiểu bang Texas Hoa Kỳ, một nhóm đến từ Đức và một nhóm đến từ Thụy Sĩ.

Trong bài huấn dụ Đức Thánh Cha đã giới thiệu gương mặt của một giáo phụ khác sống vào thế kỷ thứ IX dưới thời các hoàng đế nhà Carolingi: đó là Giovanni Scoto Eriugena. Sinh tại Ailen vào khoảng năm 800, Giovanni Scoto Eriugena sang Pháp sinh sống dưới thời hoàng đế Carlo Hói Đầu, và qua đời năm 870. Đề cập tới sự hiểu biết sâu rộng của giáo phụ Đức Thánh Cha nói:

Giovanni Scoto Eriugena có một nền văn hóa giáo phụ hy lạp và latinh trực tiếp, và biết các bút tích của các Giáo Phụ Latinh và Hy lạp. Người đặc biệt biết các tác phẩm của Agostino, Ambrogio, Gregorio Cả, các Giáo Phụ lớn của Đông Phương Kitô, cũng như tư tưởng của Origene, Gregorio thành Nissa, Giovanni Crisostomo và các Giáo Phụ Kitô Đông Phương ít nổi tiếng hơn. Là người rất giỏi tiếng Hy Lạp, giáo phụ đặc biệt chú ý đến Massimo vị Tuyên giáo và nhất là Dionigi Aeropagita. Dưới tên gọi này ẩn dấu gương mặt của một tác giả Kitô sống vào thế kỷ thứ V, nhưng toàn thời Trung Cổ và cả Giovanni Scoto Eriugena lại xác tín đó là một môn đệ của thánh Phaolô, và giáo phụ kín múc lấy nguồn cảm hứng cho tư tưởng của mình. Và Giovanni Scoto đã dành trọn cuộc đời mình để đào sâu tư tưởng của Dionigi Aeropagita. Nhưng các tác phẩm thần học của người đã không gặp may mắn, vì sự tàn lụi của nhà Carolingi khiến cho chúng bị lãng quên. Ngoài ra khuynh hướng Platon triệt để của giáo phụ khiến cho giáo quyền kiểm duyệt các tác phẩm của người. Đã chỉ có một vài tác phẩm đáng ghi nhớ, chẳng hạn như khảo luận về ”Sự phân chia thiên nhiên”, và ”Các trình bầy phẩm trật thiên quốc của thánh Dionigi”.

Tiếp tục bài huấn dụ Đức Thánh Cha khẳng định các suy tư của giáo phụ Giovanni Scoto cũng có thể gợi hứng cho các thần học gia ngày nay. Chẳng hạn như bổn phận phân định quyền bính đích thật, hay dấn thân tiếp tục tìm kiếm chân lý cho tới khi nào đạt kinh nghiệm trong việc thinh lặng thờ lậy Thiên Chúa.

Thí dụ giáo phụ khẳng định ”ơn cứu độ bắt đầu với lòng tin”, nghĩa là chúng ta không thể nói về Thiên Chúa đi từ các sáng chế của chúng ta, mà phải khởi hành từ những gì Thiên Chúa nói về chính Ngài trong Kinh Thánh. Quyền bính và lý trí không đối nghịch nhau. Một quyền bính không đích thật nếu không trùng hợp với sự thật được khám phá ra nhờ sức mạnh của lý trí... Chúng không đối nghịch với nhau vì cùng phát xuất từ một nguồn mạch duy nhất là sự khôn ngoan của Thiên Chúa (I, PL 122. co. 511B). Đây là khẳng định can đảm về giá trị của lý trí dựa trên xác tín quyền bính đích thật biết đến lẽ phải và Thiên Chúa là lý trí sáng tạo.

Liên quan tới Kinh Thánh giáo phụ Giovanni Scoto suy diễn rằng Thiên Chúa đã ban Kinh Thánh cho con người với ý hướng sư phạm và vì nhân nhượng với con người, để cho con người có thể nhớ lại tất cả những gì đã được in dấu trong con tim ngay từ khi được tạo dựng là ”hình ảnh của Thiên Chúa”, nhưng tội nguyên tổ đã làm nó quên đi điều đó. Nhờ Kinh Thánh bản tính lý trí của chúng ta có thể được dẫn vào các bí mật của việc chiêm ngưỡng Thiên Chúa một cách đích thật (II, PL 122, col. 146C). Rồi Đức Thánh Cha nói về hiệu lực của Kinh Thánh như sau:

Lời Kinh Thánh thanh tẩy lý trí của chúng ta đã từng bị mù lòa một ít, và giúp chúng ta nhớ lại điều hiện hữu trong chúng ta như là hình ảnh của Thiên Chúa, mà chúng ta mang trong con tim đã từng bị tội lỗi gây thương tích. Từ đó phát xuất ra vài hậu qủa liên quan tới việc giải thích Kinh Thánh. Chúng chỉ cho thấy con đường của việc đọc hiểu Kinh Thánh một cách đúng đắn: đó là khám phá ra ý nghĩa dấu ẩn của văn bản Kinh Thánh. Để đựơc như vậy, cần phải có ơn thánh bên trong, khiến cho lý trí rộng mở cho cho con đường dẫn tới sự thật. Sự tập tành ấy hệ tại việc thường xuyên vun trồng thái độ sẵn sàng rộng mở cho sự hoán cải. Để đạt việc nhìn thấy chiều sâu của văn bản kinh thánh, cần phải tiến triển trong việc hoán cải con tim và phân tích ý niệm của trang kinh thánh, trên bình diện vũ trụ, lịch sử và giáo lý. Chỉ qua sự thanh tẩy liên lỉ của đôi mắt con tim và đôi mắt trí tuệ con người mới có thể đạt sự hiểu biết ý nghĩa chính xác của Kinh Thánh.

Lộ trình đòi hỏi và hứng khởi này bao gồm các chinh phục và tương đối hóa sự hiểu biết của con người. Nó đưa trí tuệ con người tới bên ngưỡng cửa của Mầu Nhiệm thiên linh, nơi tất cả mọi ý niệm đều tỏ ra yếu kém và bất lực. Việc im lặng thờ lậy Mầu Nhiệm mở ra cho sự hiệp thông kết hiệp con người với Thiên Chúa, là con đường duy nhất của tương quan với chân lý. Giovanni Scoto gọi đó là việc ”thần linh hóa”. Giovanni Scoto dùng hình ảnh thép chảy thành lửa để diễn tả thực tại tuyệt diệu này: ”Giống như tất cả sắt trở thành nóng bỏng và chảy ra thành lửa nhưng các bản chất vẫn khác biệt nhau, cũng vậy chúng ta phải chấp nhận rằng sau sự tận cùng của thế giới này tất cả thiên nhiên có thân xác cũng như không có thân xác đều chỉ biểu lộ Thiên Chúa, nhưng nó vẫn nguyên vẹn đến độ Thiên Chúa có thể được hiểu mặc dù vẫn không thể hiểu biết được, và chính thụ tạo cũng được bến đổi trong Thiên Chúa với sự kỳ diệu không thể tả xiết” (V, PL 122, col. 451B).

Đức Thánh Cha nói thêm rằng toàn tư tưởng thần học của giáo phụ Giovanni Scoto là một cố gắng diễn tả Thiên Chúa không thể diễn tả nổi, chỉ dựa trên mầu nhiệm nhập thể của Ngôi Lời làm người trong Đức Giêsu thành Nagiarét. Các hình ảnh do tác giả dùng cho thấy thực tại này là điều không thể diễn tả được, nhưng nó cho thấy sự hấp dẫn của kinh nghiệm thần bí đích thật, thỉnh thoảng có thể sờ mó được trong các bút tích của Giovanni Scoto.

Đức Thánh Cha đã chào nhiều nhóm khác nhau đặc biệt là các bạn trẻ, người đau yếu và các cặp vợ chồng mới cưới. Nhắc lới lễ Mình Máu Thánh Chúa ngài cầu mong Mình Máu Thánh Chúa là lương thực hằng ngày của các bạn trẻ, giúp họ tiến tới trên con đường nên thánh. Đức Thánh Cha xin Mình Máu Thánh Chúa ủi an và ban sức mạnh cho các anh chị em đau yếu đang chịu thử thách. Ngài cầu chúc các cặp vợ chồng mới cưới có Chúa Giêsu Thánh Thể đồng hành trên con đường tình yêu của họ.

Sau cùng Đức Thánh Cha đã cất kinh Lậy Cha và ban phép lành tòa thánh cho mọi người

Linh Tiến Khải