Sot më 10 qershor përkujtojmë 131 vjetorin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.
(10.6.2009 RV)Lidhja Shqiptare
e Prizrenit, e para organizatë politike mbarëshqiptare mbush më 10 Qershor, 131 vjet
nga formimi i saj më 1878. Me një platforme ideologjike e një program politik
kombëtar, me një strukturë organizative të shtrirë në të gjithë viset shqiptare e
të përbërë nga organet lokale e qendrore, me ushtri dhe me një veprimtari të gjerë
propagandistike dhe kulturore, Lidhja Shqiptare e Prizrenit luftoi për çlirimin e
vendit nga robëria osmane, për mbrojtjen e tërësisë territoriale të atdheut dhe për
formimin e shtetit shqiptar. Politikisht dhe ideologjikisht kjo Lidhje u
formua në kohën kur po ndihej jehona e revolucioneve çlirimtare të Evropës dhe Ballkanit.
Formimi i saj u përshpejtua pas Traktatit të Shën Stefanit, i cili e gjymtonte tërësinë
territoriale të Shqipërisë. Ajo u themelua nga Kuvendi Kombëtar i Prizrenit ku morën
pjesë përfaqësues të viseve të ndryshme shqiptare dhe ku gjithashtu u miratua statuti
dhe "Urdhëresa" ku trajtoheshin aspekte organizative, politike dhe ushtarake te saj.
Lidhja Shqiptare e Prizrenit ngriti pothuajse kudo degë të saj , krijoi një front
të gjërë patriotik duke kapërcyer dallimet klasore , fetare dhe krahinore dhe u bë
një forcë e organizuar , duke fituar një autoritet të padiskutueshëm në mbarë vendin.
Lidhja Shqiptare e Prizrenit ngriti me forcë para Qeverisë Osmane çështjen e bashkimit
të të gjitha trojeve shqiptare në një njësi më vete politiko-administrative, që Porta
e Lartë në mënyrë të vendosur e kundërshtoi. Ajo dërgoi në pranverë
të vitit 1879 një delegacion të kryesuar nga Abdyl Frashëri, tek Fuqitë e Mëdha të
Europës, i cili mbrojti para tyre çështjen kombëtare shqiptare duke kërkuar njohjen
e popullit shqiptar si një të pandarë , respektimin kundrejt tij të parimit të kombësisë,
dhe ruajtjen e tërësisë territoriale të tij. Ndër betejat më të rëndësishme të kryesuara
nga Lidhja Shqiptare e Prizrenit ishte mbrojtja e Plavës dhe Gucisë , e Hotit dhe
e Grudës. Lëvizja për mbrojtjen e tërësisë territoriale u shoqërua me
luftën për autonomi. E tronditur nga kjo veprimtari e fuqishme "I sëmurii Bosforit"
,Qeveria Osmane, hodhi forca të mëdha ushtarake për ta shtypur atë. Në mars te vitit
1881 u pushtua qëndresa e fundit, Shkupi dhe anëtarët e komitetit të Lidhjes së qytetit
u internuan. Edhe pse u shtyp Lidhja Shqiptare e Prizrenit pati një rëndësi
të madhe në historinë e popullit shqiptar. Epopeja e madhe që ajo shkroi i dha një
shtytje të re Lëvizjes Kombëtare duke ushtruar ndikim të madh në luftërat e mëvonshme
për liri. Luftën e tyre për çlirim mbarëkombëtar shqiptarët e mbështetën në idetë
e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, në përvojën e saj politike organizative dhe ushtarake.
Në Lidhje morën pjesë figura të shquara si Abdyl Frashëri, Sulejman Vokshi, Iljaz
Pashë Dibra, Ymer Prizreni etj.