(12.05.2009 RV)Duke folur, në mikrofonin
e Roberto Piermarinit, i dërguar i Radio Vatikanit në Izrael, zëdhënësi i Selisë së
Shenjtë dhe drejtori ynë i përgjithshëm, Atë Federiko Lombardi, flet së pari
për emocionet e Papës gjatë vizitës në Yad Vashem:
Përgjigje: -
Natyrisht është një nga çastet kulmore të këtyre ditëve, sepse kemi të bëjmë me Memorialin
e një tragjedie të pafundme dhe e dimë ç’vend zë kjo tragjedi në historinë e popullit
të Izraelit e jo më pak, në ndërgjegjen e njerëzimit të sotëm. Prandaj Papa e jetoi
jashtëzakonisht i prekur, jashtëzakonisht thellë, me dëshirë të qartë e të dukshme
për të shprehur pjesëmarrjen në tragjedinë e madhe të kaluar të këtij populli e për
ta kujtuar, që të shmanget rreziku i përsëritjes në të ardhmen, të shmanget absolutisht,
me çdo mënyrë.
Pyetje : - Shtypi izraelit e quan ‘ të vakët’ fjalimin
e Papës në Yad Vashem…
Përgjigje: - Natyrisht unë nuk mendoj
kështu; sipas meje është fjalim i thënë me finesën dhe delikatesën e zakonshme të
Papës, që nuk përdor tone shungulluese ose teatrale, por që preku një temë tejet të
thellë: atë të kujtimit e të emrit; emri, siç e dimë, në këndvështrimin biblik, tregon
identitetin e njerëzve. Pra, do të thotë t’i kujtosh gjithë këta njerëz, që janë në
zemrën e Zotit, në amshim, por që duhet të mbeten edhe në kujtesën tonë, pikërisht
si qortim për të ardhmen. Papa pati çaste tepër prekëse në fjalim, posaçërisht kur
kujtoi prindërit, të cilët mendojnë për emrin që do t’i vënë fëmijës. Prandaj mund
të themi se ishte një fjalim i ndjerë thellë, plot emocion, por i shprehur me tone
përherë të matura e të moderuara, ashtu siç bën gjithnjë Papa. Ky është stili i tij
që, kush e njeh, e çmon shumë.
Pyetje: - Dy fjalë për atmosferën
e vizitës në Sheshin e Xhamive?
Përgjigje: - Atmosferë mjaft
e qetë. Ky Shesh i paanë të bën shumë përshtypje; Kupola e Shkëmbit është një ndërtesë
e shkëlqyer e Papa u prit në hyrje të kësaj Xhamie; hoqi këpucët, siç është adet në
këto vende myslimane kulti, hyri e, i shoqëruar nga Kryemyftiu si dhe nga një dinjitar
tjetër e disa bashkëpunëtorë, dëgjoi shpjegimet e shumta për Xhaminë e domethënien
shpirtërore që ka për të gjithë myslimanët e botës. Për fat të keq, vijonin punimet,
prandaj nuk mundem ta shohim Shkëmbin e famshëm, që ruhet nën Kupolë, sepse ishte
i mbuluar.
Pyetje: - U kapërcye incidenti i Shehut, që foli kundër
Izraelit në takimin e djeshën ndërfetar?
Përgjigje: - Për
ne, po, por duhet parë në se edhe shtypi e të tjerët do ta konsiderojnë si çështje
anësore, apo do të vijojnë të flasin rreth saj. Natyrisht ishte një incident i pakëndshëm,
që e trazoi klimën e takimit të mbrëmshëm e ne, siç thashë, shpresojmë se nuk do t’i
ndërlikojë, në vijim, edhe marrëdhëniet ndërfetare në Tokën Shenjte, që edhe pa të,
janë të vështira. Nga takimet e këtyre ditëve kuptojmë se rruga e mirëkuptimit të
anasjelltë ndërmjet feve dhe sigurimi i paqes këtu, nuk është aq i lehtë. Papa jep
shembull durimi, dëgjimi, ftese plot besim për sjellje shpirtërore, që mund t’ia hapin
udhën paqes. Shpresojmë se do të dëgjohet!