Benedykt XVI o rozpoznawianiu Boga w świecie i sztuce
Bóg pozwala się zobaczyć w świecie i Kościele. Musimy tylko nauczyć się Go widzieć
– powiedział Benedykt XVI 29 kwietnia podczas audiencji ogólnej. W katechezie przedstawił
sylwetkę św. Germana, patriarchy Konstantynopola, który w VIII wieku odegrał znaczącą
rolę w walce z herezją ikonoklazmu.
Gdy cesarz Leon III i jego poplecznicy
usiłowali przeprowadzać reformę państwa, poczynając od zakazu chrześcijańskiego kultu
obrazów i ikon świętych, który uważali za przejaw bałwochwalstwa, German zdecydowanie
się temu przeciwstawił. Na jego postawę miało wpływ osobiste doświadczenie. Podczas
oblężenia Konstantynopola przez Arabów, na przełomie 717-718 r., German zorganizował
uroczyste procesje, podczas których niesiono ikonę Matki Bożej, Theotokos, i relikwie
Krzyża świętego. Konstantynopol nie został zdobyty, a patriarcha uznał ten fakt za
dowód Bożej aprobaty dla pobożności ludu związanej z ikonami. Zasłynął także z troski
o liturgię. Jako mówca i pisarz miał znaczący wpływ na rozwój wschodniej teologii
maryjnej.
Za swą wierność Tradycji Kościoła św. German popadł w niełaski cesarza.
Musiał ustąpić z urzędu patriarchy i został skazany na wygnanie. Zmarł zapomniany
przez wszystkich jako mnich w jednym z monasterów.
Benedykt XVI przypomniał
też o wkładzie św. Germana na polu mariologii i eklezjologii. W jego homiliach znajdujemy
wiele ważnych intuicji dotyczących Maryi, które być może są świadectwem wcześniejszej
jeszcze niepisanej Tradycji Kościoła. Do nich odwoływał się Pius XII, gdy w 1950 r.
ogłosił dogmat o Wniebowzięciu.
A czego dziś uczy nas św. German z Konstantynopola?
„Po pierwsze tego, że istnieje pewna widzialność Boga w świecie, w Kościele. I musimy
nauczyć się ją dostrzegać” – wskazał Benedykt XVI. Podkreślił też, że Bóg stworzył
człowieka na swój obraz, ale ten obraz jest zanieczyszczony tyloma brudami, grzechami,
że niemal już go nie widać. Dlatego Syn Boży stał się człowiekiem, doskonałym obrazem
Boga, i to w Chrystusie możemy kontemplować prawdziwe oblicze Boga, a zarazem uczyć
się być prawdziwymi ludźmi, obrazami Boga. Papież przypomniał, że w Dekalogu Bóg zakazał
czynienia swych obrazów, bałwochwalstwa. Ale w Chrystusie stał się widzialny i we
wszystkich świętych przejawia się Jego oblicze. A święte obrazy uczą nas dostrzegać
Boga w obliczu Chrystusa, świętych i wszystkich ludzi.
„Po drugie, German uczy
nas piękna i godności liturgii, sprawowania jej ze świadomością obecności Boga. Bo
w jej godności i pięknie przejawia się w pewnej mierze wspaniałość samego Boga – zauważył
Benedykt XVI. – Po trzecie, uczy nas kochać Kościół. Być może w tym ludzkim jak my
Kościele dostrzegamy przede wszystkim grzechy, to, co jest negatywne. Ale z pomocą
wiary, która pozwala nam dobrze widzieć, możemy również dziś odkryć na nowo w Kościele
piękno Boże, że to w Kościele Bóg się uobecnia, daje się nam w Eucharystii i pozostaje
obecny, abyśmy mogli Go adorować. W Kościele Bóg z nami rozmawia, przechadza się z
nami, jak mówił św. German. Módlmy się, aby Bóg nauczył nas widzieć w Kościele swoją
obecność i piękno” – powiedział Ojciec Święty.
Na placu św. Piotra było dziś
2800 Polaków. Najliczniejszą grupę stanowiła 500-osobowa pielgrzymka z diecezji bielsko-żywieckiej
z bp. Tadeuszem Rakoczym.
Słuchaj Papieża po polsku:
„Witam polskich
pielgrzymów. Pozdrawiam wszystkich, a szczególnie tak liczną delegację diecezji bielsko-żywieckiej.
W Roku św. Pawła przybywacie do miejsc związanych z jego apostolską działalnością
i męczeństwem, aby od niego uczyć się wiary i oddania Chrystusowi. Niech Bóg błogosławi
wam w tej duchowej drodze. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!” – powiedział Papież
do Polaków.