Sot më 23 prill, kalendari kishtar përkujton Shën Gjergjin Martir.
(23.4.2009 RV)Shën Gjergji është një nga shenjtorët më të njohur, simbol i
triumfit mbi të keqen dhe kasnec i pranverës. Shën Gjergji lindi në Kapadokie,
ku edhe u bë oficer i ushtrisë romake. I kthyer në fenë e krishterë nga e ëma, hoqi
dorë nga ky rang. Gjatë shpërthimit të martirizimit kundër të krishterëve, u burgos
dhe u martirizua. I përballoi me një heroizëm të pashoq të gjitha torturat e edhe
vdekjen, në emër të Krishtit. Kulti i tij, shumë i lashtë, nisi të përhapej
së pari në Palestinë. Figura e Shën Gjergjit u lidh me gojëdhënën e famshme të fitores
mbi dragoin, e cila në përfytyrimin popullor simbolizonte fitoren e kristianizmit
mbi dhunën çnjerëzore të së keqes. Prandaj në ikonografi paraqitet gjithnjë si kalorës
kreshnik që ndeshet dhe mund draguan. Devocioni ndaj Shenjtit u rrit e u përhap
gjithnjë më tepër në rrjedhë shekujsh. Në mesjetë, kalorësit e zgjodhën Pajtor. Pas
tyre u zgjodh edhe Pajtor i mbretërve të Anglisë, duke nisur nga Rikard Zemërluani.
Mbetet dhe sot e kësaj dite Pajtor i shtëpisë mbretërore angleze e trojeve të saj.
Shën Gjergji është shenjt tepër i njohur edhe ndër shqiptarë. Devocioni i
tij ka përshkuar shekujt, duke u lidhur me zakone shumë të bukura të ardhjes së pranverës,
siç është zakoni i varjes së gemave të blertë, simbol i ringjalljes së natyrës, në
dyert e jashtme e të brëndshme të shtëpive. Këto doke simbolike, prekëse të festës
së Shën Gjergjit, i përshkruan shkrimtari i madh, Ernest Koliqi, në poezinë e njohur
“Ditë Shëngjergjash”. Duhet përmendur se në trojet shqiptare ndeshen edhe
mjaft toponime ‘Shën Gjergj’, që dëshmojnë për ekzistencën e Kishave e të kuvendeve
të lashta rregulltare me emrin e Shenjtit, mjafton të kujtojmë Shën Gjergjin e Tiranës
e atë të Vlorës, ky i fundit i njohur edhe në botë për bukuritë e natyrës; e sidomos
Kishën e re të Shën Gjergjit në Nënshat të dioqezës së Sapës, që dëshmon për përtëritjen
e traditave të lashta në kohë të reja.