Ćwiczenia fizyczne zalicza się w islamie do podstawowych potrzeb
człowieka. Muzułmanie wysoce cenią: siłę, sprawność, piękno i higienę ciała. Już we
wczesnym islamie pozytywnie odnoszono się do sportu. Sam Mahomet zalecał uprawianie
biegów, wyścigów na wielbłądach, zapasów i łucznictwa. Według hadisów miał on nawet
rywalizować w biegach ze swoją żoną Aiszą, i to po przekroczeniu 50. roku życia. Za
panowania Umajjadów (661-750) popularne były wyścigi konne i polo. Natomiast Abbasydzi
(750-1258) grali głównie w krokieta oraz uprawiali szermierkę i rzut oszczepem. Za
czasów kalifa Haruna ar-Raszida (rz. 786-809) rozpowszechniła się zwłaszcza w kręgach
arystokracji gra w szachy. Tradycyjne teksty islamskie zalecają, aby dzieci uczyły
się jeździectwa.
W XIX i XX w. mocarstwa kolonialne w większości krajów islamskich
wprowadziły do szkół i podczas odbywania służby wojskowej obowiązkowe zajęcia z wychowania
fizycznego. W XX w. w Turcji, Egipcie, Iraku i Iranie na szeroką skalę zaczęto wspierać
budowę obiektów i szkół sportowych.
Reprezentanci całego islamskiego świata
biorą udział w wielkich wydarzeniach sportowych. Już w 1910 r. Egipski Komitet Olimpijski
stał się członkiem międzynarodowego ruchu olimpijskiego i wysłał w 1912 r. pierwszych
zawodników na olimpiadę. Jednak liczba sportowców z krajów muzułmańskich biorących
udział w igrzyskach jest stosunkowo niska. Dotyczy to przede wszystkim kobiet. Przykładowo,
w 1936 r. po raz pierwszy dwie muzułmanki z Turcji brały udział w olimpiadzie. W 1964
r. również dwie Iranki uczestniczyły w Igrzyskach Olimpijskich w Tokio. Natomiast
na olimpiadzie w 1984 r. Egipt reprezentowało sześć sportsmenek. Liczba muzułmanek
wzrasta na zawodach, gdzie uczestnicy pochodzą w znacznej mierze z krajów islamskich,
jak na przykład mistrzostwa Afryki, Azji lub krajów arabskich. Utrudnieniem w tym
względzie są przepisy dotyczące strojów sportowych i pokazywania uczestniczek w telewizji.
W roku 1993 i 1997 odbyły się w Teheranie islamskie zawody kobiet, w których wystąpiły
one w strojach sportowych, ale z całkowitym wyłączeniem męskiej części publiczności.
W
wyniku reislamizacji i nasilenia się tendencji fundamentalistycznych nastąpiło zaostrzenie
przepisów dotyczących islamskiego stroju sportowego, a w konsekwencji ograniczenie
kobietom uprawiania sportu i udziału w międzynarodowych zawodach. W 2000 r. grupa
francuskich polityków zażądała od Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego wykluczenia
z olimpiady tych krajów, które do swoich reprezentacji nie włączyły kobiet.
Konserwatywne
kręgi muzułmańskie niechętnie podchodzą do uprawiania sportu, dopatrując się w nim
niepotrzebnej straty czasu. Niektórzy wskazują również na niebezpieczeństwo uzależniania
się od sportu. Imprez sportowych nie wolno organizować w pobliżu meczetów, aby nie
przeszkadzać muzułmanom w wypełnianiu obowiązków religijnych. Poza tym nie należy
zbytnio eksponować gwiazd sportowych, ponieważ mogłoby to graniczyć z bałwochwalstwem.
Muzułmanie zachowawczo traktują sporty ekstremalne, kierując się zasadą, że zadaniem
człowieka jest troska o ofiarowane mu życie, a nie wystawianie go na niebezpieczeństwo.
Mimo
utrudnień zainteresowanie sportem sukcesywnie wzrasta. Od lat sześćdziesiątych XX
w. sport w Egipcie uprawia coraz więcej kobiet. Po upadku talibów w Afganistanie,
których rządy były zdecydowanie wrogie kobietom, popularna stała się w stolicy, Kabulu,
kobieca piłka nożna. Wspólnoty muzułmańskie w Europie zachęcają zarówno mężczyzn,
jak i kobiety do uprawiana popularnych dyscyplin sportowych. W kilkunastu krajach
muzułmańskich, m.in. w Algierii, Egipcie, Maroku, Syrii i Tunezji istnieją wyższe
uczelnie sportowe – będące odpowiednikami Akademii Wychowania Fizycznego, gdzie studiują
również kobiety.
Uprawiający sport w krajach muzułmańskich muszą brać pod uwagę
nakazy obyczajowe. Przede wszystkim przepisy dotyczące zachowania dystansu w odniesieniu
do ciała kobiety. To utrudnia, a często wręcz uniemożliwia przeprowadzenie mieszanych
zawodów sportowych. O ile mężczyznom nie stawia się żadnych wymagań odnośnie do stroju
sportowego, o tyle kobietom – w krajach z silnym wpływem szarijatu – wolno uprawiać
sport tylko w strojach islamskich, które jednak znacznie ograniczają swobodę ruchu.
W Europie młode muzułmanki i ich rodzice coraz częściej proszą o zwolnienie z zajęć
wychowania fizycznego, a szczególnie pływania. Uważają za nieprzyzwoite, kiedy chłopcy
i dziewczęta przebywają ze sobą tylko w strojach kąpielowych. Dla wielu rodziców rozwiązaniem
problemu byłoby wprowadzenie oddzielnych zajęć z wychowania fizycznego, zwłaszcza
pływania, a dziewczęta mogłyby nosić specjalny strój kąpielowy zakrywający całe ciało.
W Iranie po Rewolucji Islamskiej w 1979 r. zakazano kobietom oficjalnego uprawiania
sportu. Jednak od połowy lat osiemdziesiątych XX w. grupa kobiet pod przewodnictwem
Fazeh Haszemi, córki Haszemiego Rafsandżaniego, jest zaangażowana w przywracanie sportom
kobiecym należytego miejsca.