(13.03.2009 RV) Fan Noli lindi në Qytezë, fshat i banuar nga shqiptarë në rrethin
e Edrenesë, më 6 janar të vitit 1882. E gjatë dhe shumë e pasur në ngjarje jeta e
tij, që e çoi nga në vise të ndryshme të botës, e edhe në Shqipëri. U nis nga Qyteza
në Greqi, nga Greqia në Egjipt e, që këtu, në Sh.B.A. ku luajti rol udhëheqës në përpjekjen
për bashkimin e shoqërive shqiptare dhe për botimin e gazetës Kombi. Në këto vite
Noli krijoi vargjet e para, duke nisur edhe shqipërimet, shkroi drama, botoi artikuj
në gazetën "Drita", përktheu në greqisht veprën e Sami Frashërit "Shqipëria ç'ka qënë,
ç'është e ç'do të bëhet"… Megjithëse jetoi larg Shqipërisë, dha shumë për të. Në
moshën 27 vjeçare, kur shqiptarët ortodoksë të Amerikës kërkonin të shpëtonin nga
kontrolli i ortodoksizmës greke mbi kishën, Noli u dorëzua prift. Si prift orthodoks
kremtoi për herë të parë liturgjinë në gjuhën shqipe në sallën "Knights of Honor"
në Boston. Ky akt përbënte hapin e parë drejt organizimit dhe njohjes zyrtare të Kishës
Ortodokse Shqiptare Autoqefale. Në vitin 1913 vizitoi për herë të parë Shqipërinë
dhe kremtoi të parën shërbesë kishtare ortodokse në gjuhën shqipe, në prani të princit
Vilhelm Vid. Qe kryeministër, shumë i diskutuar, i qeverisë që doli nga revolucioni
i Qershorit (17 qershor 1924). Pas kthimit të Zogut, u largua përgjithnjë nga Shqipëria. Në
42-vjetorin e vdekjes përkujtohet si një nga personalitetet më të shquara të kombit
shqiptar, si figurë e shumanshme e letërsisë, kulturës, jetës fetare dhe politikës
shqiptare; si njeri i alternativave, kontradiktave, tensioneve të brëndshme, si poet,
dramaturg, muzikant e muzikolog, historian, politikan, publicist, një nga përkthyesit
më të mëdhenj në shqipet, njohës i thellë i disa gjuhëve e i gjuhës amtare, peshkop
ortodoks që organizoi në Amerikë Kishën ortodokse autoqefale shqiptare dhe që shqipëroi
me shumë sukses një pjesë të mirë të Shkrimit Shenjt. Me të drejtë përkthimet e tij
përdoren edhe sot e kësaj dita për nevojat e liturgjisë në Kishën ortodokse.Vdiq në
Florida më 13 mars të vitit 1965 në moshën 83 vjeçare.