Oświadczenie Konferencji Episkopatu Polski w sprawie lustracji (dokumentacja)
1. W ubiegłym roku zakończyły się prace Kościelnej Komisji Historycznej i Zespołu
ds. Oceny Etyczno-Prawnej dokumentów zgromadzonych w archiwach IPN a dotyczących duchownych
katolickich będących obecnie biskupami. Obszerne sprawozdanie z wyników tych badań
zostało przekazane Stolicy Apostolskiej w październiku 2008 roku.
Stolica Apostolska
przeanalizowała przesłane materiały i w liście Kard. Tarcisio Bertone – Sekretarza
Stanu Stolicy Apostolskiej, przesłanym na ręce Księdza Arcybiskupa Józefa Michalika
– Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski stwierdza, że polscy biskupi, mimo
iż nie byli do tego zobowiązani, zmierzyli się odważnie z przeszłością okresu komunistycznego.
Był to okres ograniczania wolności człowieka, walki z religią, Kościołem i jego przedstawicielami,
czego wyrazem są także materiały gromadzone przez służby bezpieczeństwa PRL-u przeciwko
duchowieństwu.
We wspomnianym wyżej liście Stolica Apostolska stwierdza, że
nie znajduje podstaw do oskarżenia członków Episkopatu Polski o zawinioną i dobrowolną
współpracę ze służbami bezpieczeństwa PRL-u.
W związku z powyższym biskupi
uznają tę sprawę za zamkniętą. Pragnąc skupić się na misji duszpasterskiej, Konferencja
Episkopatu Polski nie zamierza w przyszłości zajmować stanowiska wobec tego rodzaju
materiałów.
2. Ponadto – w duchu jedności ze Stolicą Apostolską i stanowiskiem
Prezydium Konferencji Episkopatu Polski – biskupi wyrażają pełną solidarność i uznanie
dla Księdza Arcybiskupa Józefa Kowalczyka – Nuncjusza Apostolskiego w Polsce, zarówno
dla Jego pracy w Sekretariacie Stanu Stolicy Apostolskiej, jak i dla 20-letniej posługi
reprezentanta Ojca Świętego i Stolicy Apostolskiej w naszej Ojczyźnie.
Ksiądz
Arcybiskup Nuncjusz – jako przedstawiciel Stolicy Apostolskiej i obywatel Watykanu
– nie podlegał ocenie Kościelnej Komisji Historycznej i Zespołu ds. Oceny Etyczno-Prawnej.
Sam jednak poprosił o udostępnienie i ocenę materiałów zgromadzonych na swój temat
w Instytucie Pamięci Narodowej. Rejestracji Ks. Józefa Kowalczyka jako tzw. „kontaktu
informacyjnego”, dokonanej bez Jego wiedzy i zgody, nie można w żadnym wypadku uznać
za działalność agenturalną. Ksiądz Arcybiskup miał zlecone przez Ojca Świętego obowiązki
prowadzenia urzędowych rozmów z akredytowanymi przy Watykanie przedstawicielami władz
PRL i informowania ich o stanowisku Kościoła. Obowiązki swoje wypełniał w duchu odpowiedzialnej
służby Kościołowi, z poszanowaniem wymaganych zasad. Nie może więc ponosić odpowiedzialności
za meldunki, jakie pracownicy dyplomatyczni, będący jednocześnie agentami, składali
do swoich przełożonych.
Księża Biskupi wyrażają przekonanie, że wierni nie
ulegną próbom podważania moralnego autorytetu Kościoła i Jego Pasterzy, ale będą modlić
się za Kościół i budować go swoją postawą wierności.
Podpisali Kardynałowie,
Arcybiskupi i Biskupi
obecni na 347. Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu
Polski