Papa flet në audiencë për Shën Bedën, teolog i lashtë, e lutet që Evropa të rizbulojë
rrënjët e krishtera për të qenë "më njerëzore".
(18.2.2009 RV)Të kujdesesh në
mënyrë të pareshtur për formimin fetar “për të mishëruar në jetë” atë që kremton në
liturgji. Ky është një prej mësimeve për të krishterët bashkëkohorë, që Benedikti
XVI nxori nga shkrimet e figurës së njohur erudite të Mesjetës së Lartë, Beda i Nderuar,
të cilin e paraqiti në katekizmin e audiencës së përgjithshme, mbajtur sot paradite
në Vatikan para afër 20 mijë besimtarëve e shtegtarëve të ardhur prej vendeve të ndryshme
të botës. Beda i Nderuar, kontribuoi “në ndërtimin e një Evrope të krishterë”, tha
Papa, duke uruar që Kontinenti i Vjetër të rizbulohet si i tillë duke u nisur nga
rrënjët e veta të lashta. Teolog, biblist, liturgjist, historian i Kishës, Beda
i Nderuar është figurë poliedrike e mendjemprehtë e kohës së vet – asaj të mesjetës
– kur studiuesi ushtronte në të njëjtën kohë e me mjeshtëri disa disiplina (shkenca).
Por Beda është edhe një mjeshtër i jetës së krishterë e jashtëzakonisht aktual ende
sot. Ai që nga viti 1300 bëri thirrje që vlerat e Ungjillit të përshkojnë institucionet
dhe jetën shoqërore. Prej tij – që jetoi në verilindje të Anglisë ndërmjet dekadave
të fundit të shekullit të shtatë e në fillim të shekullit tetë – kemi marrë mësime,
të cilat tha Benediktit XVI, janë kurdoherë e plotësisht të përshtatshme për “ nivele
të ndryshme të jetës” së krishterë. E në mënyrë të veçantë, Papa nënvizoi: “Studiuesve
ai u përkujton dy detyra thelbësore: të vështrojnë mrekullitë e Fjalës së Zotit për
t’i paraqitur ato në formë tërheqëse për besimtarët; t’i paraqesin të vërtetat dogmatike
të fesë duke iu shmangur ndërlikimeve heretike e duke iu përmbajtur “thjeshtësisë
katolike”, me atë qëndrim që karakterizon të vegjëlit e të përvujtët, të cilëve Zotit
i pëlqen t’u dëftojë misteret e Mbretërisë Hyjnore”. Ndërsa atyre që kanë përgjegjësi
baritore në Kishë, Beda i Nderuar u sugjeron ta shoqërojnë predikimin me shprehje
e doke të përshpirtshme popullore –ikona, procesione, shtegtime – dhe të privilegjojnë
përdorimin e “gjuhës së popullit”. Rregulltarëve e rregulltareve u drejton thirrjen
të kujdesen për jetën asketike e kundruese, por edhe për veprimtarinë apostolike.
Tharmi ungjillor, për Bedën e Nderuar duhet të mishërohet në një imazh, atë të një
“Kishe të zellshme e të shkathët”, “ të zeshkur – shkruan ai – prej lodhjes së ungjillëzimit”.
Një Kishë, vijoi Papa Benedikti XVI : “Që synon të hap fusha tjera apo vreshta
e të vendos ndër popullsi të reja ‘jo një kasolle të përkohshme, por një banesë të
qëndrueshme’, çka do të thotë që Ungjilli të futet në indin shoqëror e në institucionet
kulturore. Në këtë perspektivë Doktori i shenjtë i fton e këshillon besimtarët laikë
të jenë të zellshëm në arsimimin fetar (...) I mëson ata si duhet të luten vazhdimisht
“duke mishëruar në jetë atë çka kremtojnë në liturgji”. Gjatë katekizmit të
audiencës së përgjithshme, Papa e quajti Bedën e Nderuar ekspert të Shkrimeve të Shenjta,
“ mësues të shquar të teologjisë biblike”, historian të vëmendshëm të Kishës për të
cilën përpiloi, mes tjerash, një kronologji të gjashtë Koncileve të para ekumenike
dhe përshkrimin e herezive që u denoncuan në Koncilet Kishtare. Por Beda i Nderuar
është edhe autor i “Historie të njohur kishtare të Popujve Anglezë”, vepër që e bën
“atë” të historiografisë angleze, por sidomos – pohoi Papa – të një vizioni të Kishës
në kuptimin e plotë kristologjik, aty ku Besëlidhja e Vjetër gjen shpjegimin dhe plotësimin
në Krishtin: “Tiparet karakteristike të Kishës, që Beda i nxjerr në pah më me
dashuri janë: së pari , katoliciteti si besnikëri ndaj traditës e njëherësh si hapje
ndaj zhvillimeve historike, po kështu si kërkim i bashkimit në shumëllojshmëri, në
diversitetin e historisë e të kulturave. (...) Së dyti, apostullimi dhe aspekti romakë:
e lidhur me këtë Beda e konsideron si tejet të rëndësishëm bindjen e të gjitha Kishave
Iro-Keltike dhe Pite për t’i kremtuar të bashkuar Pashkët sipas kalendarit romak”. Katekizmi
i audiencës së përgjithshme përfundoi me konstatimin e përhapjes së madhe që patën
shkrimet e Shën Bedës në zona të ndryshme të Evropës mesjetare. Prandaj, Benedikti
XVI përfundoi duke nënvizuar vlerën e këtij aspekti: “Është një fakt se, me
veprat e tij, Beda kontribuoi në mënyrë efikase në ndërtimin e një Evrope të krishterë,
në të cilën, popullsi e kultura të ndryshme janë gërshetuar mes tyre. Të lutemi që
edhe sot të ketë personalitete të lartësisë e të vlerës së Bedës, për ta mbajtur të
bashkuar tërë Kontinentin; të lutemi që të gjithë të jemi të gatshëm të rizbulojmë
rrënjët tona të përbashkëta, për të qenë ndërtues të një Evrope thellësisht njerëzore
e vërtet kristiane”.