Пасланьне Папы Бэнэдыкта 16 на Сусьветны Дзень Міру 1 студзеня 2009 года.
Барацьба з беднасцю і глабальная салідарнасць
8. Адзін з асноўных шляхоў да пабудовы міру — гэта глабалізацыя, скіраваная на забеспячэнне інтарэсаў усёй вялікай чалавечай сям’і8. Аднак для таго, каб накіраваць глабалізацыю ў патрэбнае рэчышча, неабходная моцная глабальная салідарнасць9 паміж багатымі і беднымі краінамі, а таксама на нацыянальным узроўні паасобных краінаў, нават багатых. Неабходны «агульны маральны кодэкс»10, нормы якога будуць мець не толькі ўмоўны характар, а будуць закаранёныя ў натуральным законе, упісаным Творцам у сумленне кожнага чалавека (пар. Рым 2, 14–15). Ці ж не адчувае кожны з нас у глыбіні свайго сумлення паклікання да таго, каб зрабіць свой унёсак у справу агульнага дабра і грамадскай згоды? Глабалізацыя здымае некаторыя перашкоды, але гэта не азначае, што яна не можа стварыць новых; яна збліжае народы, але тэрытарыяльная блізкасць і блізкасць у часе сама па сабе не стварае ўмоваў для сапраўднага адзінства і трывалага міру. Глабалізацыя можа стаць эфектыўным інструментам для пераадолення сацыяльнай ізаляцыі бедных на планеце толькі ў тым выпадку, калі кожны чалавек будзе адчуваць як свой асабісты боль тую несправядлівасць, што існуе ў свеце, і звязаныя з ёю парушэнні правоў чалавека. Касцёл, які з’яўляецца «знакам і прыладаю асабістага саюзу з Богам і адзінства ўсяго чалавечага роду»11, будзе і надалей прыкладаць намаганні для пераадолення несправядлівасцяў і непаразуменняў, а таксама для пабудовы больш мірнага і больш салідарнага свету.
9. У галіне міжнароднага гандлю і фінансавых аперацый сёння адбываюцца працэсы, якія спрыяюць пазітыўнай інтэграцыі эканомік, што вядзе да паляпшэння агульнай сітуацыі, але маюць месца таксама і адваротныя працэсы, якія падзяляюць і маргіналізуюць народы, даючы небяспечныя падставы для войнаў і канфліктаў. На працягу некалькіх дзесяцігоддзяў пасля Другой сусветнай вайны міжнародны рынак тавараў і паслуг развіваўся надзвычай хуткімі тэмпамі, паказваючы беспрэцэдэнтную дынаміку. Вялікая доля сусветнага гандлю прыпала на даўно індустрыялізаваныя краіны, да якіх далучылася нямала краінаў на шляху развіцця, набыўшы пры гэтым больш высокі статус. Аднак ёсць і іншыя краіны — з нізкімі даходамі, якія і сёння пакутуюць ад таго, што вымушаны заставацца ў баку ад гандлёвых аперацый. На іх развіццё адмоўна паўплывала хуткае падзенне ў апошнія дзесяцігоддзі коштаў на сыравіну, з якіх амаль цалкам складаецца іхні экспарт. У гэтых краінах, у асноўным афрыканскіх, залежнасць ад экспарту сыравіны і надалей з’яўляецца сур’ёзным фактарам рызыкі. У сувязі з гэтым я хацеў бы зноў заклікаць да таго, каб усе краіны мелі аднолькавыя магчымасці доступу да сусветнага рынку без выключэння і маргіналізацыі.
10. Падобныя заўвагі можна аднесці і да фінансавай сферы, якая звязана з адным з асноўных аспектаў феномену глабалізацыі дзякуючы развіццю электронікі і палітыцы лібералізацыі перамяшчэння грошай паміж рознымі краінамі. Аб’ектыўна найважнейшая функцыя фінансавай сістэмы, а менавіта доўгатэрміновая падтрымка інвестыцыйных магчымасцяў, ці, інакш кажучы, развіцця, сёння аказалася слабою, як ніколі: на яе адмоўна ўплывае сістэма фінансавых аперацый на нацыянальным і глабальным узроўнях, што грунтуюцца на кароткатэрміновым мысленні, якое сваёю мэтаю бачыць павелічэнне кошту фінансавых актываў і засяроджваецца на тэхнічных аспектах кіравання рознымі формамі рызыкі. Сённяшні крызіс паказвае таксама, што фінансавая дзейнасць часам кіруецца логікай, арыентаванай выключна на яе саму, не беручы пад увагу ў больш далёкай перспектыве супольнага дабра. Абмежаванасць мэтаў сусветных фінансавых аператараў вельмі кароткімі тэрмінамі змяншае магчымасць фінансаў адыгрываць ролю мосту паміж сучаснасцю і будучыняй каб падтрымліваць стварэнне новых магчымасцяў вытворчасці і працы ў доўгатэрміновай перспектыве. Фінансавая актыўнасць, абмежаваная кароткімі і вельмі кароткімі тэрмінамі, становіцца небяспечнаю для ўсіх, нават для тых, хто атрымлівае прыбытак у перыяды фінансавай эйфарыі12.
11. З усяго гэтага вынікае, што для барацьбы з беднасцю неабходна супрацоўніцтва як на гаспадарчым, так і на прававым узроўні, што дасць міжнароднай супольнасці, а перадусім бедным краінам, магчымасць знайсці і рэалізаваць узгодненыя рашэнні, каб супрацьстаяць гэтым праблемам, ствараючы эфектыўны прававы рэгламент эканомікі. Акрамя таго, для гэтай барацьбы патрэбныя стымулы стварэння працаздольных і эфектыўных інстытутаў, а таксама дапамога ў ліквідацыі злачыннасці і ў распаўсюджванні культуры законнасці. З другога боку, немагчыма адмаўляць таго, што палітыка выразна асістэнцыялісцкай накіраванасці з’яўляецца прычынаю шэрагу правалаў у дапамозе бедным краінам. Укладанне інвестыцый у падрыхтоўку персаналу і інтэгральнае развіццё своеасаблівай культуры ініцыятывы сёння бачыцца адпаведным сярэдне- і доўгатэрміновым праектам. Хоць для эканамічнай актыўнасці патрэбныя спрыяльныя ўмовы развіцця, гэта не значыць, што не трэба звяртаць увагі на праблемы даходу. Хоць і справядліва было падкрэслена, што павелічэнне даходу на душу насельніцтва не можа быць абсалютнаю мэтаю палітыка-эканамічнай дзейнасці, нельга, аднак, забывацца, што ён з’яўляецца эфектыўным інстументам у барацьбе з голадам і галечаю. Мяркуючы з гэтага пункту гледжання, трэба пазбавіцца ад ілюзіі, што палітыка чыстага пераразмеркавання існуючых багаццяў можа канчаткова вырашыць праблему, бо ў сучаснай эканоміцы каштоўнасць багаццяў у вырашальнай ступені залежыць ад іх магчымасці прыносіць даход цяпер і ў будучыні. Такім чынам, стварэнне каштоўнасцяў становіцца непазбежным патрабаваннем, якое неабходна браць пад увагу, калі мы жадаем эфектыўна і незваротна пераадолець матэрыяльную беднасць.
| All the contents on this site are copyrighted ©. |