Komente për fjalimin e Papës drejtuar Trupit Diplomatik, nga juristi ndërkombëtar
Bianki e misionari atë Gedo
(09.01.2009 RV)Fjalimi i gjatë,
në të cilin Papa preku katërçipërisht akualitetin e sotëm ndërkombëtar, përballë Trupit
Diplomatik të akredituar pranë Selisë së Shenjtë, ka tërhequr vëmendjen e mbarë botës
e ka ngjallur edhe diskutime të shumta, duke nisur nga faza e re dramatike e konfliktit
izraelito-palestinez. Ftuam në mikrofonin tonë Andrea Biankin, profesor i
Drejtësisë ndërkombëtare pranë Universitetit Katolik të Milanos dhe Institutit të
Lartë ndërkombëtar të Gjenevës, për një koment të fjalimit të Papës:
Përgjigje:
- Në fjalët e Papës ndjehet vetëdija se për të luftuar me sukses kundër
luftërave, kundër konflikteve – qofshin të natyrës ndërkombëtare ose të brendshme
– duhet të zhduken kryesisht shkaqet që i ushqejnë konfliktet. E nuk ka asnjë dyshim
se ndërmjet shkaqeve më të përhapura që ushqejnë konfliktet, është pikërisht varfëria.
Nuk është fjala vetëm për varfërinë materiale, për mungesën e sendeve materiale, por
edhe për varfërinë shpirtërore, për mungesën e vlerave, e mendoj se pikërisht kjo
është më e rëndësishme, e është edhe filli i artë, që përshkon gjithë fjalimin e
Atit të Shenjtë.
Pyetje: - Lufta kundër urisë dhe krijimi i kushteve
për zhvillimin bujqësor lokal, janë përparësitë që Papa i vë në dukje, duke i lidhur
ngushtë me urgjencën e paqes…
Përgjigje: - Për t’i përballuar
këto sfida, që kanë të bëjnë me mbarë planetin, duhet të ekzistojë një bashkësi ndërkombëtare;
një bashkësi që merr mbi vete përgjegjësitë e që di të veprojë. E, në fund, më duket
se ky është edhe problemi më i madh, plaga nga e cila vuan sot njerëzimi: vështirësia
për të vepruar bashkërisht, për të vënë në jetë politika – posaçërisht përballë sfidave
globale – të cilat janë vërtetë të nevojshme. Sigurisht ka shumë nisma në vijim e
sipër, e këtu kujtoj Konferencën e Dohës, por nuk kemi asnjë arsye për të qenë të
kënaqur; besoj se vitet e fundit bashkësia ndërkombëtare ka vepruar paksa në mënyrë
foshnjore, si në nivelin e bashkëpunimit, ashtu edhe në atë të veprimit. Pyetje:
- Profesor Bianki, një koment për fjalët e Papës lidhur me Tokën Shenjte…
Përgjigje:
- Besoj se situata në Lindjen e Mesme është vërtetë një nga gjembat në
trupin e botës, një nga faktorët që e pengojnë këtë botë të jetojë më qetë bashkërisht
e që rrezikojnë vetë drejtëpeshimin botëror. Mendoj se kemi të bëjmë me mungesën e
përmasës politike, se nuk ekziston një vullnet i vërtetë për vendosjen e paqes në
Lindjen e Mesme. Në një situatë, që vijon të acarohet prej vitesh, që është edhe sot
problem i pazgjidhur, nuk është e nevojshme të bëhen vetëm thirrje për paqen, por
mbi të gjitha është e nevojshme një ide e fortë politike, që mundet pastaj të vihet
konkretisht në jetë, të realizohet konkretisht. E ndoshta është pikërisht kjo që të
trishton më shumë: të gjithë flasin kundër luftës, të gjithë thonë se janë gati të
bisedojnë për paqen, por paqja është ende larg, sepse duhet mbështetur një vullnet
i fortë politik, që kjo paqe të realizohet vërtetë.
Pyetje: - Papa
Benedikti XVI na kujton atë që papët e kanë thënë vazhdimisht: përdorimi i armëve
nuk është rrugëzgjidhje; ja, deshëm të dinim sa është realist, politikisht, duke u
bazuar gjithnjë tek Ungjilli, pohimi aktual i një koncepti të tillë?
Përgjigje:
- Paralelisht me këtë forcë morale, që natyrisht është shumë e rëndësishme, është
një nga motorët e historisë, në një farë mënyre duhet të ndjehet edhe vullneti politik
më konkret; aftësia për të imponuar emrin e një bashkësie ndërkombëtare që duhet të
japë shenja se ekziston vërtetë, se është e aftë për t’i zgjidhur krizat, si kjo e
Lindjes së Mesme, e cila që prej 60 vjetësh krijon rrezikun të minojë paqen, duke
ushqyer edhe terrorizmin në mbarë botën, e për të siguruar stabilitetin e paqen. Ajo
që dua të nënvizoj, është pikërisht se forca morale - që gjen shprehjen e vet në
të gjithë veprimtarinë e Kishës – shumë shpesh nuk shoqërohet me veprimtari politike,
jo vetëm nga ana e organizatave shumëkombëshe, por edhe nga ana shteteve, e popullsive
të veçanta të cilat, në një botë si kjo e sotmja – ku edhe shoqëria civile është në
gjendje të organizohet – duhet të bëjnë që zëri i tyre të dëgjohet më fort në mbrojtje
të formimit të një vullneti politik, që është në gjendje të imponohet.
E
për të na folur mbi mbrojtjen e vlerave, të cilat Papa i kujton disa herë gjatë
fjalimit të tij, ftuam, në mikrofonin tonë, Atë Piero Gedon, misionar i Institutit
Papnor të Misioneve të Jashtme:
Përgjigje:
- Kur e heqim nga horizonti ynë – ne si popull, nuk flas si persona – Zotin,
ligjin e Zotit, vullnetin e Zotit, vdekjen e Zotit, nuk mund ta kuptojmë më as njeriun,
nuk mund ta kuptojmë më as vetveten. Atëherë sundohemi nga pasionet, nga egoizmi,
e katandisemi në njerëz me një varfëri të frikshme morale. Kujtoj Nënë Terezën që
thoshte: “Të varfërit kanë nevojë për shumë gjëra, por mbi të gjitha kanë nevojë për
Hyjin, mbi të gjitha kërkojnë Zotin”, e shtonte “Fatkeqësia më e madhe për Indinë
është se nuk e njeh Krishtin”. Prandaj mendoj se varfëria morale, për të cilën flet
Papa, është problem jo vetëm për popujt jo të krishterë e të varfër, por edhe për
popujt e botës perëndimore. Para se të shikojmë varfërinë morale të të tjerëve, duhet
të shikojmë tonën.
Pyetje: - Atë Gedo, duke folur për botën perëndimore,
Papa uroi që të mos ushqehen paragjykime e armiqësi kundër të krishterëve, vetëm pse
mbi disa çështje zëri i tyre nuk përkon me zërin e të tjerëve, dmth vetëm sepse mendojnë
ndryshe…
Përgjigje: - Në se arsyetohet për së mbari, ashtu
si thotë Papa në mesazhin e tij, njeriu shikon se krishterimi është feja e lirisë
dhe e paqes, feja që i ka shërbyer gjithnjë së mirës së vërtetë të njerëzimit. Prandaj
lind natyrshëm pyetja: pse t’i kundërvihemi krishterimit e Kishës, që ua çon Krishtin
gjithë popujve e mbarë ndërgjegjeve? Thua vetëm pse Kisha ka ide të ndryshme, nga
ato që kanë të tjerët? Por detyra e Kishës është pikërisht kjo: të japë përgjigjet
e veta për problemet e njeriut të sotëm, përgjigje që mund të jenë fare të ndryshme
nga ato të vetë botës.