Përkujtohet 60 vjetori i Deklaratës Universale të të Drejtave të Njeriut
(10.12.2008 RV)Deklarata Universale e të drejtave të njeriut mbush sot 60 vjet.
Është një nga aktet e para ndërkombëtare, miratuar nga OKB-ja më 10 dhjetor 1948.
Nuk u nënshkrua vetëm nga vendet e bllokut sovjetik, ndër të cilat Shqipëria, nga
Afrika e Jugut e nga Arabia Saudite. Sot në botë, janë zhvilluar një sërë iniciativash
për të përkujtuar 60-vjetorin e Deklaratës së të Drejtave të Njeriut. Po përmendim
takimin e pasdites në Vatikan, me të cilin Selia e Shenjtë përkujtoi solemnisht këtë
ditë të shënuar në historinë e njerëzimit. Gjatë fjalimit të tij, Sekretari i Shtetit
të Vatikanit, kardinali Tarçizio Bertone vuri në dukje se Deklarata e të Drejtave
të Njeriut nuk përmban një seri nevojash për t’u plotësuar, por është një mënyrë e
re për të konceptuar dinjitetin njerëzor, duke e konsideruar personin protagonist
të jetës së tij, i thirrur t’i jetojë të drejtat e veta në bashkëndarje me të tjerët,
në të cilët sheh “barazinë thelbësore” me veten, në frymën e vëllazërimit. Të drejtat
e njeriut pra, theksoi kardinal Bertone, përcaktojnë një sërë vlerash, bazë për gjykimin
e situatave të të gjitha kohërave e të të gjitha kulturave. Sekretari i Shtetit
të Vatikanit u ndal më pas në rrënjët e krishtera të të drejtave të njeriut, në impenjimin
e Kishës për mbrojtjen e tyre dhe denoncoi situatën e sotme të dhunimit të këtyre
të drejtave, duke u ndalur tek liria fetare: “Liria fetare – tha kardinal Bertone
– rrezikon të kuptohet vetëm si liri e kultit, ose të interpretohet si element që
i takon sferës private, gjithnjë e më tepër e zëvendësuar nga një lloj “e drejte për
tolerancë”. Liria fetare nuk është thjesht një çështje e besimtarëve, sqaroi
kardinali Bertone, është çështje që ndikon në jetën e brendshme të shteteve dhe të
bashkësisë ndërkombëtare. Është masë për vlerësimin e demokracisë. Sekretari i Shtetit
të Vatikanit vuri në dukje se universaliteti i të drejtave të njeriut varet nga universaliteti
i personit si i tillë dhe se në kohën e sotme, të drejtat janë të pandashme e nuk
mund të kuptohen pa njëra-tjetrën.
Por të shohim se ç’po ndodh me të drejtat
e njeriut në botë, pikërisht në ditën e kremtimit të 60-vjetorit të Deklaratës Universale
kushtuar atyre: Kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha pranoi sot para gazetarëve
se “ka shqiptarë që nuk trajtohen sipas ligjit, ka keqtrajtime në dhomat e paraburgimit”,
por theksoi se qeveria do të bëjë ç’është e mundur për të ndëshkuar përgjegjësit e
këtyre dhunimeve. U arrestua në Pekin, shkrimtari Liu Ksijaobo, aktivist i të drejtave
të njeriut dhe president i Pen Club, i cili ka nënshkruar sëbashku me 300 intelektualë
thirrjen e njohur si Karta 2008, për të kërkuar më shumë demokraci në Kinë. Qeveria
laburiste australiane po zhvillon, nën udhëheqjen e një jezuiti, një konsultë kombëtare
mbi mbrojtjen dhe nxitjen e të drejtave të njeriut në vend, nga e cila duhet të dalë
një Kartë të drejtash. Gjithashtu do të nënshkruhet protokolli i OKB-së kundër torturës
e do të përpilohen ligje kundër përdorimit të saj në vend. Avokatja iraniane, Nasrin
Sotudeh, e impenjuar në çështje të ndryshme për mbrojtjen e të drejtave të njeriut,
u bllokua sot paradite në aeroportin e Teheranit, në të cilin shërbimi i sigurimit
i sekuestroi pasaportën, duke e penguar të udhëtonte për në Itali, ku do të merrte
një çmim. Disidenti kuban dhe çmimi Sakarov 2002 i Parlamentit Evropian, Osvaldo
Pajà Sardinas i ka dërguar një mesazh OKB-së, me të cilin fton vetë Kombet e Bashkuara
t’i kërkojnë Havanës respektimin e marrëveshjeve ndërkombëtare për të drejtat e njeriut. Deklarata
e 1948-ës është një pikëmbërritje për njerëzimin, por duhet të jetë edhe pikënisje.
Sot ajo e ruan të gjithë potencialin e saj, që nuk shuhet, madje kërkon një konsensus
më të madh për t’u kthyer në akte konkrete. Në fakt, Deklarata Universale jo vetëm
duhet të mbrojë lirinë e rregullat e saj, por duhet edhe të pengojë që ato të degjenerojnë
në mohimin e primatit të njeriut.