Wrześniowy Przegląd Powszechny - prezentacja

W Polsce rzadko miewa się stosunek obojętny do Kościoła. Jest się raczej jego, mniej lub bardziej zdecydowanym, zwolennikiem albo przeciwnikiem. Ale to nie jedyny rodzaj dyskusji o Kościele. Coraz bardziej wyraźna staje się dyskusja o Kościele wśród tych, którzy przeciwnikami Kościoła nie są, i którzy – przynajmniej jak sami twierdzą – mówią wewnątrz Kościoła i dla jego dobra.

Z jednej strony to dobrze, że pojawiają się głosy samokrytyczne w łonie samego Kościoła, bo przecież to szansa na jego oczyszczanie się i doskonalenie. Z drugiej strony jednak, wielu ludzi Kościoła patrzy z niepokojem na wszelkie oskarżenia i wytykanie błędów skierowane przez wiernych pod adresem hierarchii czy konkretnych praktyk utwierdzonych często wieloletnimi tradycjami. I nic dziwnego, bo przecież rany rozłamu z czasów Reformacji do dziś jeszcze nie są zagojone.

Czy Marcin Luter, augustiański mnich, był reformatorem czy rewolucjonistą? Czy każda postawa krytyczna wobec Kościoła, musi nieuchronnie prowadzić do jego podziałów? O tym właśnie we wrześniowym numerze Przeglądu Powszechnego rozmawia Jarosław Makowski, z augustianinem, ks. Wiesławem Dawidowskim i luteraninem ks. Bogusławem Milerskim.

A rozmawiać jest o czym, bo historia Kościoła obfituje w różne sytuacje napięć i sporów. Dominik Salin, francuski jezuita i teolog, w przystępny i syntetyczny sposób przedstawia losy i sylwetki mistyków w Kościele katolickim. Z jednej strony podziwianych, z drugiej często – także przez hierarchię Kościoła – podejrzewanych o herezję.

Czy łatwo jednak zostać heretykiem? Czy nie za często szafujemy oskarżeniem o herezję lub zbyt bardzo się go lękamy? Na te pytania stara się odpowiedzieć w swoim artykule polski teolog i jezuita Marek Blaza.

Codzienne doświadczenie podpowiada także, że niejednokrotnie ludzie opuszczają Kościół katolicki, albo duże Kościoły protestanckie bynajmniej nie dlatego, że stracili wiarę, ale wręcz przeciwnie, dlatego, że stała się ona dla nich bardzo ważna, że docenili jej wartość. Wszędzie na świecie obserwujemy wzrastanie w siłę otwartego, demonstracyjnego i wymagającego chrześcijaństwa, którego zwolennicy poszukują serdecznych i otwartych wspólnot ale poza historycznymi wielkimi Kościołami. Na czym polega to zjawisko i jaki kształt chrześcijaństwa zapowiada – to temat, który we wrześniowym numerze Przeglądu Powszechnego podejmuje Etienne Grieu.

W blok tematyczny o Kościele, który niezbywalnie przez wieki charakteryzuje napięcie między charyzmatem a instytucją, wpisują się jeszcze dwa teksty. Autorem pierwszego jest Józef Majewski, świecki teolog, który właśnie o charyzmacie świeckich w Kościele pisze, przyglądając się zatrudnieniu ludzi świeckich w instytucjach polskiego Kościoła. Drugi zaś tekst został skreślony piórem Kardynała Carla Marii Martiniego, emerytowanego biskupa Mediolanu. W perspektywie zwołanego na 5-ty października tego roku synod biskupów, Kardynał, czerpiąc ze swego bogatego doświadczenia, prosto i rzeczowo radzi czym powinien zająć się zbliżający synod, a na co czasu tracić nie powinien. Głos tym bardziej cenny, że Martini jest nie tylko biblistą, ale także biskupem o wyjątkowym doświadczeniu wprowadzania wiernych w lekturę i modlitwę Pismem Świętym. A zbliżający się synod będzie właśnie poświęcony Słowu Bożemu w życiu i posłannictwu Kościoła.

Polecając lekturę wrześniowego numeru Przeglądu Powszechnego, nie sposób nie wspomnieć o artykule historyka, Jerzego Gaula pod tytułem „W oku cyklonu – życie z Adolfem Hitlerem”. Autor próbuje spojrzeć na rzeczywistość II Wojny Światowej i jej okropieństwa z perspektywy mechanizmów działających w najbliższym otoczeniu Führera, w którym odnajdujemy między innymi Ewę Braun, szczerze kochającą jednego z największych zbrodniarzy XX w. Nieuchronnie pojawia się więc pytanie przynajmniej o okruchy dobra w największych hitlerowskich czy komunistycznych zbrodniarzach. Nie po to by usprawiedliwiać ich zbrodnie, ale by nie przeoczyć choćby najmniejszego dobrego i ludzkiego gestu w ich życiu.


T. Kot SJ, red. nacz. PP