365 ditë: "Ligji Falù, autorizon hapjen e shkollave të krishtera".
(05.09.2008 RV)“Është shtrembër. Zhvendoseni paksa nga e majta!”. Meshtari,
i hipur mbi një stol, e zhvendos. Një goditje me çekan e gjithçka është në rregull.
I Kryqëzuari vendoset drejt mbi murin e klasës, sipër dërrasës së zezë. Meshtari kërcen
nga stoli e, së bashku me sivëllaun, shikojnë, tepër të kënaqur, të Kryqëzuarin, drejtuar
nga klasa. Në dukje, të varësh një kryq në mur, duhet të ishte diçka pa ndonjë rëndësi
të madhe: prandaj të lind vetvetiu pyetja pse dy meshtarët, që bënë një gjë kaq të
zakonshme, janë tejet të lum. Janë të lum, sepse pikërisht sot, e jemi në gusht të
vitit 1850, gjesti që kryen ka një kuptim të jashtëzakonshëm, historik! “I dashur
Federik… ty Zoti të bekoftë!”, thotë meshtari më i moshuar. Njeriu, të cilit sapo
ia kujtoi emrin, është Falù, ministri francez i arsimit i cili, aty nga gjysma e marsit,
ia doli mbanesh të miratojë një ligj, që mban emrin e tij: ligji Falù. Sipas këtij
ligji, lejohet të hapen shkolla, në të cilat nxënësit mund të formohen me botëkuptim
të krishterë. Në Francë, mësimi i besimit në shkolla ishte ndaluar prej kohe.
Në vitin 1806 Napoleoni pati vendosur ta lërë plotësisht në dorë të shtetit edukimin
e fëmijëve. Zgjedhja e programeve mësimore, përgatitja e mësuesve, provimet e konkurset
ishin të gjitha nën kontrollin e shtetit. Më 15 mars 1850 Federik Falù propozoi
ta shfuqizonte këtë monopol! E tani dy meshtarët po përgatitin për fillimin e vitit
shkollor, një nga shkollat e para, që quhen ‘të lira’ , dmth që nuk drejtohen më nga
shteti, por nga shoqatat e krishtera. Prandaj janë kaq të kënaqur, kur e shikojnë
përsëri kryqin mbi dërrasën e zezë. Mësuesit e krishterë do t’ua ndriçojnë mendjen
nxënësve me dritën e fesë; arsye e fe nuk i kundërvihen njëra-tjetrës, por e ndihmojnë
njëra-tjetrën.Kanë kaluar më se njëqind e pesëdhjetë vjet nga kjo ngjarje, por në
Francë ligji Falu vijon të jetë në fuqi. Në shkollat e lira apo private, nxënësit
mund të formohen edhe sot me botëkuptim të krishterë. Shkollat publike e private bashkëjetojnë
pa kurrfarë problemi e prindërit mund t’i regjistrojnë lirisht fëmijët e tyre në
shkollën që dëshirojnë.