Carthage là thành phố cảng nổi tiếng của Phi Châu vào những thế kỷ đầu của
kỷ nguyên Kitô. Carthage còn nổi tiếng vì là nôi sinh của Kitô Giáo tại đại lục Châu
Phi.
Carthage thưở đó nằm dưới quyền cai trị của đế quốc La-Mã. Hoàng đế La-Mã
bách hại tín hữu Kitô Carthage y như ông bách hại các tín hữu Kitô tại La-Mã. Và tín
hữu Kitô Carthage anh dũng làm chứng cho Đức Chúa GIÊSU KITÔ y như các tín hữu Kitô
tại La-Mã. Chính Tertullien (155-222) - sử gia Kitô nổi tiếng - ghi lại chứng tá anh
hùng của các tín hữu Kitô Carthage vào cuối thế kỷ thứ hai.
Ngày 17-7-180,
tại thành phố Carthage, nơi hội đường tòa lãnh sự, 12 tín hữu Kitô bị điệu ra. Viên
lãnh sự Saturninus nói với các tín hữu:
- Các người có thể được hoàng đế ân
xá nếu biết trở về với lý trí.
Tín hữu Kitô tên Speratus trả lời:
- Chúng tôi không bao giờ làm điều gì xấu cũng không tham
gia bất cứ cuộc phản loạn nào. Chúng tôi không hề nói lời sai quấy. Trái lại,
khi người ta hành hạ, xử tệ với chúng tôi, chúng tôi không oán thù,
vì chúng tôi kính trọng hoàng đế.
Viên
lãnh sự Saturnius nói:
- Chúng tôi cũng thế, chúng tôi có tôn giáo, và tôn
giáo chúng tôi chỉ truyền dạy một điều thật giản dị: thề hứa thờ lạy hoàng đế và cầu
cho ngài trường thọ. Vậy các người cũng phải theo tôn giáo y như chúng tôi.
Tín hữu Kitô Speratus trả lời:
- Nếu quan bình tĩnh nghe thì tôi sẽ giải thích
cho quan hiểu mầu nhiệm của sự giản dị!
Quan lãnh sự nói:
- Ngươi
sắp chỉ trích tôn giáo của chúng tôi, nên ta không thèm nghe lời ngươi giải thích.
Tốt hơn là nên thề phụng sự hoàng đế.
Kitô-hữu Speratus giải thích:
- Tôi không biết vương quốc nào trên trần
gian, nhưng tôi phụng thờ THIÊN CHÚA, Đấng
mà không một người nào trên trần gian có thể trông thấy
Ngài bằng đôi mắt thường.
Tôi chưa hề ăn cắp của ai. Nếu tôi mua vật
gì thì tôi trả thuế. Đó chính là vì tôi hồng phúc nhận
biết THIÊN CHÚA, Ngài là Hoàng Đế của mọi
hoàng đế trên trần gian.
Quan lãnh sự quay ra nói với
tất cả các tín hữu Kitô:
- Hãy từ bỏ lòng tin nơi THIÊN CHÚA!
Tín
hữu Speratus trả lời:
- Không, chúng tôi chỉ từ bỏ lòng tin xấu xa là
phạm tội giết người, là làm chứng gian.
Quan lãnh sự nói:
- Các người đừng vào hùa với sự điên rồ này!
Tín
hữu Kitô khác tên Citinus trả lời quan:
- Chúng tôi không sợ hãi bất
cứ người nào, ngoại trừ THIÊN CHÚA, Chúa
chúng tôi, Đấng ngự trên Trời.
Tín hữu Kitô Donata tiếp
lời bạn:
- Chúng tôi kính César như hoàng đế, nhưng chúng tôi chỉ kính sợ
duy nhất THIÊN CHÚA.
Các tín hữu Kitô khác lần lượt tuyên xưng:
-
Tôi là tín hữu Kitô.
Quan lãnh sự giận dữ quay sang hỏi tín hữu Speratus (người
luôn luôn đại diện các bạn trả lời với quan):
- Ngươi cứ khăng khăng tuyên
xưng mình là tín hữu Kitô phải không?
Speratus đáp:
- Phải, tôi là
tín hữu Kitô.
Tuy nhiên, quan vẫn cố gắng thuyết phục:
- Các người
có muốn thêm một thời gian nữa để suy nghĩ không?
Kitô-hữu Speratus trả lời:
- Đối với một vấn đề quan trọng và quá rõ
ràng như vậy, thì đâu cần
phải có nhiều thời giờ để đắn
đo suy nghĩ!
Nghe vậy, quan Saturnius liền trịnh trọng đọc bản kết
án viết trên tấm bảng nhỏ:
- Speratus, Nartzalus, Cittinus, Donata, Vestia,
Secunda và tất cả các tín hữu Kitô khác tuyên xưng sống theo nghi lễ Kitô giáo. Đã
cố gắng khuyên bảo họ trở về với tôn giáo cổ truyền của La-Mã, nhưng họ cương quyết
từ chối. Do đó chúng tôi quyết định tuyên án họ phải bị giết chết.
Sau khi
nghe đọc bản án, tất cả các tử tội Kitô đồng thanh nói lớn:
- Xin cảm
tạ THIÊN CHÚA!
Tín hữu Kitô tên Nartzalus nói thêm:
- Ngày
hôm nay chết vì Đạo Kitô, chúng tôi được lên Trời. Xin tạ ơn THIÊN CHÚA.
Quan
lãnh sự La-Mã dõng dạc tuyên bố:
- Speratus, Nartzalus, Cittinus, Verurius,
Felix, Aquilinus, Laetantius, Januaria, Generosa, Vestia, Donata, Secunda, tất cả
bị đưa ra pháp trường theo lệnh của tôi.
Một lần nữa, 12 vị tử đạo Kitô đồng
thanh nói lớn tiếng:
- Xin ngợi khen THIÊN CHÚA!
... ”Hỡi những người con trung hiếu, hãy lắng nghe lời ta: hãy nên như
cây hồng lớn lên bên dòng nước, như cây hương tỏa
mùi thơm ngào ngạt, như cây huệ trổ bông, hãy đồng
thanh cất tiếng hát lên một bài ca. Hãy ngợi khen THIÊN CHÚA vì mọi việc Người
làm. Hãy tán dương danh Chúa, ngợi khen chúc tụng Người,
hãy đàn ca mà dâng lời cảm tạ: Mọi việc THIÊN CHÚA làm đều
hoàn toàn tốt đẹp, mỗi mệnh lệnh Người ban sẽ được
thi hành đúng thời đúng lúc” (Sách Huấn Ca 39,13-16).
(Mgr. Victor Saxer, ”SAINTS ANCIENS D'AFRIQUE DU NORD”, T.P.Vaticana 1979, trang 31-34)