Bp Budzik od roku sekretarzem generalnym Episkopatu
– Jest to dla mnie bardzo intensywne doświadczenie Kościoła – mówi o pracy w Sekretariacie
Konferencji Episkopatu Polski bp Stanisław Budzik. 8 sierpnia mija rok odkąd tarnowski
biskup pomocniczy objął funkcję sekretarza generalnego Episkopatu. Biskup spotkał
się w tym czasie z różnymi środowiskami Kościoła i przedstawicielami władzy, koordynował
prace Episkopatu Polski, poznawał także problemy Kościoła w innych krajach.
Wspominając
zeszłoroczne czerwcowe obrady plenarne w Kamieniu Śląskim, na których biskupi powierzyli
mu zadanie kierowania pracami Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski, bp Stanisław
Budzik przyznaje, że nie spodziewał się takiej decyzji. – Wybór rok temu był dla mnie
zaskoczeniem – mówi hierarcha. – Teraz jednak, z perspektywy tego jednego roku widzę,
że Opatrzność Boża w jakiś sposób mnie do tego zadania przygotowywała – dodaje. Studia
doktoranckie na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Innsbrucku były doskonałą okazją
do nauki języka, ale i nawiązania kontaktów z ludźmi ze świata. Praca w wydawnictwie
diecezjalnym i kierowanie Caritas Diecezji Tarnowskiej to także cenne doświadczenia,
które przynoszą konkretne efekty w pracy organizacyjnej, jaka spoczywa na barkach
sekretarza generalnego Episkopatu. Z kolei pełnienie funkcji rektora seminarium duchownego
i niemal dwudziestoletnia praca wykładowcy teologii uwrażliwiły na ważność formacji
kapłańskiej oraz znaczenie teologii w życiu Kościoła w Polsce.
Główne zadania
Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski to przygotowanie spotkań plenarnych, kontakt
z komisjami, radami i zespołami Episkopatu, do tego prowadzenie korespondencji i archiwum.
Za koordynację tych prac, określonych w statucie i regulaminie Episkopatu, odpowiada
właśnie sekretarz generalny. Kiedy rok temu bp Stanisław Budzik przejmował 8 sierpnia
urząd po bp. Piotrze Liberze, podkreślał, że choć Sekretariat funkcjonuje dobrze i
dynamicznie, to należy dołożyć wszelkich starań, by lepiej odpowiadać na aktualne
wyzwania. Takie zadanie stoi zresztą przed działalnością całej Konferencji Episkopatu,
czego wyrazem jest nowelizacja jej statutu. Po dwuletniej dyskusji i wytężonej pracy
zespołu pod kierownictwem abp. Tadeusza Gocłowskiego projekt nowego statutu został
w ostatnich miesiącach przyjęty przez biskupów. Znaczący wkład w sfinalizowanie tych
prac miał także sekretarz generalny. – Był to wielki wysiłek. W tej chwili ten projekt
po przetłumaczeniu na język włoski został za pośrednictwem Nuncjatury przekazany do
Watykanu. Czekamy na tzw. recognitio, czyli zatwierdzenie statutu i ewentualne uwagi
ze strony Stolicy Apostolskiej, tak aby mógł on obowiązywać – wyjaśnia biskup. Dodaje,
że jak tylko Stolica Apostolska wyda opinię, rozpoczną się równie intensywne prace
nad regulaminem Episkopatu. Jest on o tyle istotny, że przekłada ogólne zasady na
konkretne działania, regulując prace całego Episkopatu, jego poszczególnych agend
i komisji. – W ostatnim roku udało się nieco usprawnić procedurę wybierania do gremiów
Episkopatu, w dalszej perspektywie chcielibyśmy udoskonalić system prac nad różnego
rodzaju tekstami publikowanymi przez Episkopat, począwszy od listów pasterskich i
dokumentów prawnych. Będziemy na ten temat rozmawiać z księżmi biskupami na kolejnych
spotkaniach – zapowiada bp Budzik. Nowy rozdział w pracy sekretarza generalnego rozpoczną
także zmiany personalne wśród jego najbliższych współpracowników. Na ważnych stanowiskach,
jak np. zastępcy sekretarza generalnego czy ekonoma Episkopatu, kończą się bowiem
kadencje i wkrótce pracę w Episkopacie rozpoczną nowi duchowni.
Rok pracy
bp. Budzika w Sekretariacie Episkopatu obfitował w rozliczne spotkania, które pozwoliły
mu doświadczyć różnorodności charyzmatów i bogactwa duchowego Kościoła. W początkach
posługi biskupiej pełnił funkcję członka Rady ds. Apostolstwa Świeckich i delegata
Konferencji Episkopatu Polski ds. Ruchu Światło-Życie. Już jako sekretarz generalny
bp Budzik miał okazję zapoznać się z nowymi kierunkami pracy z ruchami katolickimi,
omawianymi podczas spotkania duszpasterzy diecezjalnych, czy wziąć udział w spotkaniu
Krajowego Forum Duszpasterstwa Młodzieży poświęconego pracy duszpasterskiej z młodzieżą.
Także kontakt ze środowiskiem misyjnym nie był dla bp. Budzika – pochodzącego z diecezji
tarnowskiej, posiadającej najwięcej powołań misyjnych i mocno zaangażowanej w pomoc
misjom – niczym nowym. Stąd naturalnym jest jego udział w modlitwie z misjonarzami
w Centrum Formacji Misyjnej w Warszawie w święto apostołów Słowian – św. Cyryla i
Metodego czy udział w zebraniu Rady Krajowej Papieskich Dzieł Misyjnych w Polsce.
Ale horyzont spotkań sekretarza generalnego Episkopatu jest znacznie szerszy, na dodatek
wiele z nich dzieje się właśnie w budynku Sekretariatu. Jako gospodarz tego miejsca
bp Budzik miał okazję wziąć udział w konferencjach zapowiadających Dzień modlitw i
pomocy Kościołowi na Wschodzie czy Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom – akcję prowadzoną
przez Caritas Polska. Dwukrotnie spotkał się z przełożonymi wszystkich żeńskich zgromadzeń
zakonnych w Polsce, z którymi rozmawiał o aktualnościach z życia Kościoła w Polsce
i przewodniczył Eucharystii. Nie zabrakło też spotkań o charakterze ekumenicznym.
Wymienić można chociażby udział w uroczystościach na Świętej Górze Grabarce, gdzie
w maju br. metropolita Sawa obchodził 10. rocznicę kierowania Kościołem Prawosławnym
w Polsce.
Istotnym rysem posługi sekretarza generalnego Episkopatu jest reprezentowanie
Konferencji w kontaktach z władzami państwowymi w sprawach dotyczących stosunków między
Kościołem a państwem („z zachowaniem kompetencji Stolicy Apostolskiej i w łączności
z przewodniczącym Konferencji”). Jednym z takich spotkań była wizyta w Sekretariacie
Jerzego Kropiwnickiego, prezydenta Łodzi, który przedstawił sekretarzowi generalnemu
inicjatywę dotyczącą przywrócenia święta Trzech Króli jako dnia wolnego od pracy.
Obok tak kluczowych zagadnień jak polityka na rzecz rodziny czy problemy związane
z zapłodnieniem in vitro i miejsce nauki religii w systemie edukacji, także ta kwestia
stała się jednym z tematów spotkania Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i Konferencji
Episkopatu Polski, które miało miejsce 13 lutego 2008 r. Bp Budzik jako sekretarz
generalny z urzędu należy do grona członków tejże komisji ze strony kościelnej. Jak
zaznacza, nie można nie doceniać tego typu spotkań, które ukazują, że „jako Kościół
i jako państwo troszczymy się przecież o tego samego człowieka i o jego dobro, chociaż
pod innymi aspektami”. Za istotne wydarzenie roku urzędowania bp Budzik uznaje także
podpisanie porozumienia między Telewizją Polską a Sekretariatem Konferencji Episkopatu
w sprawie obecności Kościoła w mediach publicznych. – Myślę, że w misji, jaką pełnią
media publiczne, obecność Kościoła katolickiego, kultury religijnej jest bardzo ważna
– podkreśla biskup. Po kilkunastu latach od podpisania poprzedniego porozumienia zmieniły
się warunki i możliwości obecność Kościoła w mediach, stąd pojawiła się potrzeba nowelizacji
tego porozumienia. Bp Budzik ujawnia także, że w niedalekiej przyszłości analogiczne
porozumienie Episkopat zawrze z Polskim Radiem.
Sekretarz generalny Episkopatu
nawiązuje też liczne kontakty z innymi Episkopatami. Szczególnie intensywnie wygląda
współpraca Episkopatów Polski i Niemiec. Niedługo po wyborze na stanowisko sekretarza
generalnego, we wrześniu ubiegłego roku bp Budzik uczestniczył w zebraniu plenarnym
biskupów niemieckich. Jak podkreśla, chciałby skorzystać z doświadczeń tamtejszej
konferencji co do sposobu funkcjonowania niemieckiego Episkopatu. Na kolejne zebrania
plenarne tamtejsi biskupi wcześniej przygotowują materiały i mają czas się z nimi
zapoznać, co sprawia, że dyskusje w trakcie plenum są owocniejsze. W tym roku bp Budzik
spotkał się najpierw z jezuitą, ks. dr. Hansem Langendörferem, który od wielu lat
jest sekretarzem generalnym tamtejszej konferencji, a kilka miesięcy później w Warszawie
odbyły się rozmowy zarówno sekretarzy obydwu Episkopatów, jak i ich przewodniczących
– abp. Józefa Michalika i abp. Roberta Zollitscha (który w tym czasie odebrał doktorat
honoris causa UKSW). – Było to bardzo owocne spotkanie, które nie tylko pogłębiło
dobre stosunki, jakie istnieją już od wielu dziesiątków lat pomiędzy naszymi Episkopatami,
ale pozwoliło przedyskutować także aktualne problemy i wskazać pewne kierunki działania
na przyszłość – podsumowuje bp Budzik. Kolejne spotkanie ma się odbyć w Bonn, w siedzibie
sekretariatu Episkopatu Niemiec. Biskup wskazuje także na dobre relacje z innymi Episkopatami.
Dodaje, że w Sekretariacie chętnie zatrzymują się biskupi z zagranicy i inni ludzie
Kościoła. Niedawno przebywał tu kard. Audrys Juozas Bačkis, przewodniczący Episkopatu
Litwy, który na Zamku Królewskim otwierał wystawę „Skarbiec katedry wileńskiej”, Sekretariat
odwiedzali także ostatnio biskupi z Norwegii, Kanady, Białorusi czy Ukrainy.
W
czerwcu tego roku bp Budzik po raz pierwszy uczestniczył w spotkaniu sekretarzy generalnych
Episkopatów Europy. Odbyło się ono w północnej Hiszpanii – w miejscowości Covadonga
rozmawiano o sytuacji religijnej w Europie, bioetyce i integracji europejskiej. –
Było to bardzo interesujące spotkanie, wymiana doświadczeń pomiędzy przedstawicielami
wszystkich Kościołów Europy – i ze Wschodu, i z Zachodu. Okazuje się, że mimo wielkich
różnic, społecznych, politycznych i historycznych to jednak problemy wszystkich tych
Kościołów są podobne, a wymiana tych doświadczeń pomaga w spojrzeniu na nasze problemy
tu, nad Wisłą – ocenia bp Budzik. Szczególnym wydarzeniem było też spotkanie biskupów
Europy w Ziemi Świętej, którzy przybyli tam na zaproszenie Drogi Neokatechumenalnej.
Bp Budzik określił je mianem „fascynującego spotkania urzędu Kościoła z charyzmatem”.
Podczas pierwszego roku urzędowania bp Budzik skoncentrował się na poznaniu
szeregu zadań, jakie wypełnia Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski i wdrażaniu
lepszych rozwiązań organizacyjnych. Już w chwili objęcia stanowiska podkreślał jednak,
że najważniejsze są dla niego dobre relacje z ludźmi oraz to, że rozpoczyna pracę
w dobrze już działającej instytucji. Na co dzień jest dostępny i życzliwy, ale przy
tym wymagający. Jak podkreśla, „powołaniem każdego chrześcijanina, a zwłaszcza pracowników
Sekretariatu jest oddana służba Kościołowi, a przez to Bogu i służba człowiekowi”.
W ciągu roku biskup wielokrotnie zaznaczał też pamięć o swoich poprzednikach na urzędzie.
W czerwcu br. przewodniczył Mszy św. w intencji abp. Bronisława Dąbrowskiego, sekretarza
generalnego Episkopatu w latach 1969-1993, w rodzinnej miejscowości biskupa w Grodźcu
k. Konina. Uczestniczył też w uroczystości 80. rocznicy urodzin bp. Alojzego Orszulika,
sekretarza pomocniczego Episkopatu od 1983 r., który w latach 1989-1994 był zastępcą
sekretarza Episkopatu Polski. W Sekretariacie przewodniczył zaś Mszy św. za wszystkich
zmarłych pracowników związanych z tą instytucją.
Bp Stanisław Budzik ma 56
lat, jest doktorem habilitowanym teologii i profesorem nadzwyczajnym Papieskiej Akademii
Teologii w Krakowie. Urodził się w Łękawicy k. Tarnowa. Został wyświęcony na kapłana
przez abp. Jerzego Ablewicza w 1977 roku. Od 4 lat jest biskupem pomocniczym diecezji
tarnowskiej. Jako dewizę biskupią obrał wezwanie „In virtute crucis” – „W mocy krzyża”.
Biskupi polscy podczas 340. zebrania plenarnego, obradującego w Kamieniu Śląskim w
dniach 15-17 czerwca 2007 r., powierzyli mu funkcję sekretarza generalnego na pięcioletnią
kadencję. Na czas sprawowania urzędu (durante munere) sekretarza generalnego Konferencji
Episkopatu Polski bp Stanisław Budzik został zwolniony przez Stolicę Apostolską z
obowiązku rezydowania na terenie diecezji tarnowskiej, której jest sufraganem, oraz
wspomagania biskupa ordynariusza.