Vào những thế kỷ đầu của kỷ nguyên Kitô, khi Kitô Giáo truyền vào Bắc Phi - thuộc
địa đế quốc La-Mã - lịch sử Giáo Hội ghi bằng những trang sử vừa hào hùng vừa đẫm
máu. Một trong những trang sử này là cuộc tử đạo của Maximilien, chàng trai Kitô 21
tuổi.
Thân phụ Maximilien là ông Fabius Victor - binh sĩ Bắc Phi - từng phục
vụ lâu năm trong quân đội hoàng đế La-Mã. Ngày ông về hưu cũng là ngày con trai út
đến tuổi thi hành quân dịch. Với tư cách phục vụ thâm niên trong quân đội, ông được
quyền xin cho con trai ít nhiều đặc ân, chẳng hạn như sớm thăng chức, đồn trú gần
gia đình v.v.. Tương lai sáng lạn của quý tử đang mở ra trước mắt ông.
Thế
nhưng con trai ông không có cùng mơ ước như ông.
Chàng có quan niện và xác
tín tôn giáo quá sâu đậm. Chàng thấy rõ rằng, phục vụ trong quân đội hoàng đế La-Mã
tức là phản bội Đức Tin Kitô. Làm sao chàng có thể cầm súng giết người, khi chàng
là tín hữu Kitô, người con của hòa bình??? Thêm vào đó, ngày nhập quân ngũ, chàng
phải tuyên thệ tôn thờ hoàng đế. Ngày sinh nhật hoàng đế, chàng phải đốt hương tế
hoàng đế. Đây là những nghi thức của một người ngoại giáo, chứ không phải của Kitô-hữu
xác tín như chàng. Do đó chàng cương quyết từ chối. Sau đây là những câu đối đáp giữa
quan lãnh sự La-Mã tên Dion và chàng trai Kitô tên Maximilien.
Quan Dion hỏi:
- Anh tên gì?
Maximilien đáp:
- Tại sao quan muốn biết tên tôi? Tôi
không được phép thi hành quân dịch, vì tôi là tín hữu Kitô.
Dion ra lệnh cho
viên sĩ quan đứng cạnh:
- Hãy bắt đầu các thủ tục ghi lý lịch, đo chiều cao,
sức nặng, v.v.
Thấy viên sĩ quan bắt đầu thi hành, chàng trai Kitô khẳng khái
phản đối:
- Tôi không thể thi hành quân dịch, tôi không thể làm điều xấu bởi
vì tôi là tín hữu Kitô!
Quan nói lớn:
- Anh phải tuân lệnh, nếu không
anh phải chết!
Maximilien đáp:
- Tôi không tuân lệnh! Hãy chém đầu
tôi đi. Tôi không phục dịch thế gian nhưng chỉ phụng thờ duy nhất THIÊN CHÚA của tôi.
Quan hỏi:
- Ai mà lại có thể đặt vào đầu anh mấy cái tư tưởng ấy?
Maximilien trả lời:
- Đó là ý muốn của tôi và của Đấng đã gọi tôi.
Quan quay sang cầu cứu với Cha Già đang đứng cạnh con trai:
- Hãy khuyên bảo
con ông đi!
Ông cụ đáp:
- Con tôi biết điều nó phải làm. Nó có lý
trí của nó.
Quan lại nói với Maximilien:
- Phải thi hành quân dịch
và để người ta chuẩn bị thẻ cho anh.
Maximilien nói:
- Không! Tôi
không nhận thẻ, bởi vì tôi đã có thẻ của Đức GIÊSU KITÔ, THIÊN CHÚA của tôi.
Quan tức giận quát lớn:
- Ta sẽ cho ngươi đi theo Đức Chúa KITÔ của ngươi
tức khắc bây giờ!
Maximilien trả lời:
- Càng tốt! Xin quan cứ ra lệnh,
vì đây là vinh quang của tôi!
Quan ra dấu cho viên sĩ quan ghi tên tuổi chàng
trên tấm thẻ bằng đồng... Maximilien la lối phản đối:
- Tôi sẽ không chấp
nhận thẻ của thế gian. Tôi là tín hữu Kitô. Nếu quan ra lệnh đặt nó trên người tôi,
tôi sẽ bẻ gãy nó, bởi vì nó chả có giá trị gì. Tôi không được phép mang nơi cổ tấm
thẻ có ghi lời quân thệ và tên tuổi tôi. Tôi đã nhận tấm thẻ cứu độ của Đức GIÊSU
KITÔ, Con THIÊN CHÚA Hằng Sống. Quan không biết Ngài là ai, nhưng chính Ngài đã chịu
đau khổ để cứu chuộc và giải thoát chúng ta khỏi tội lỗi. Chính Ngài mà chúng tôi,
mọi Kitô-hữu, phải phục dịch và tôn thờ. Chúng tôi phải bước theo chân Ngài, Đấng
là Hoàng Tử của Sự Sống và là Chủ Tể của ơn cứu độ.
Quan tiếp tục ra lệnh:
- Phải thi hành quân dịch, nhận mang thẻ, nếu không ngươi phải chết thảm thương. Hãy
nhớ rằng ngươi còn trẻ, tương lai còn dài.
Maximilien trả lời:
- Tôi
không chết đâu. Tên tôi đã được ghi vào sổ của THIÊN CHÚA rồi. Tôi
không thể
phục dịch ai khác ngoài THIÊN CHÚA.
Quan tức giận nói lớn:
- Bởi vì
ngươi từ chối tuân lệnh trong tinh thần phản loạn, nên ngươi phải lãnh án tử tương
xứng với tội ngươi, để làm bài học cho người khác. Ta ra lệnh ngươi phải bị chém đầu.
Maximilien đáp:
- Tạ ơn Chúa!
Năm đó Maximilien 21 tuổi, 3 tháng,
18 ngày.
Trên đường đi đến nơi bị chém, chàng nói với những người có mặt:
- Anh chị em thân mến, với trọn sức lực, trọn niềm ao ước, hãy mau mau về với THIÊN
CHÚA, để Ngài ban cho anh chị em triều thiên chiến thắng tương tự.
Rồi Maximilien
thưa với thân phụ:
- Xin Cha cho người lý hình bộ quân phục mới mà Cha đặt
may cho con. Như thế, con sẽ được nhận nơi Cha phần thưởng bội hậu và chúng ta sẽ
cùng nhau vui hưởng hoan lạc bên tòa Chúa.
... ”Phúc lành của Chúa
trào ra như dòng sông, chan hòa mặt đất như nước
lũ. Gia nghiệp Chúa dành cho chư dân là cơn giận của Người,
như xưa Người biến nước thành muối mặn. Đường lối
Chúa quả là ngay thẳng đối với kẻ hiếu trung, nhưng lại
đầy chướng ngại đối với bọn gian tà. Ngay từ
thưở ban đầu THIÊN CHÚA đã tạo dựng điều
lành cho người lành, còn điều dữ dành cho kẻ dữ. Những gì cần
thiết cho cuộc sống con người là nước, lửa, sắt và muối,
tinh bột lúa miến, sữa và mật, nước nho, dầu và áo quần. Tất cả những
thứ ấy sẽ trở nên của tốt của lành cho những người lành thánh,
nhưng lại gây phương hại cho những người tội lỗi”
(Sách Huấn Ca 39,22-27).
(”SAINTS ANCIENS D'AFRIQUE DU NORD”, Mgr. Victor
Saxer, TPVaticana 1979, trang 117-124)