365 ditë me njerëz e ngjarje që ia ndryshuan faqen botës: "Gregor Barbarigo, kardinali
i varfër".
(05.06.2008 RV)Disa herë Gregor Barbarigo, me veshjet e arnuara, palat e shqepura
e pallton e dalë boje nga përdorimi i tepërt, krijon përshtypjen e njeriut që nuk
ka gjë mbas shpirtit. Po ta shikonte ndonjë i huaj rrugëve të Padovës, sigurisht do
ta mëshironte e do t’i jepte dy kacille për të blerë rrobe pakëz më të mira…. Po
Gregori nuk pranon kurrë lëmoshë nga qytetarët. Pranon vetëm përshëndetjet plot nderim,
sepse të gjithë e njohin imzot Barbarigon, kardinalin e Padovës. 'E meta' e tij më
e madhe është bujaria. Kardinali e ka dorën të shpuar. Jep gjithë ç’ka, deri në atë
masë, sa nuk i tepron gjë as për të blerë një palë petka të reja. Gregori ka lindur
në vitin 1625 në një familje fisnikësh venecianë. Që i vogël, me dëshirën e të jatit,
u përgatit për karrierën diplomatike. Diplomacia është arti i drejtimit të marrëdhënieve
me shtetet e huaja. Që në hapat e para në këtë art, ra aq shumë në sy për talentin
e tij, saqë u emërua anëtar i Kolegjit të të Urtëve të Venedikut. Ishte një sukses
i jashtëzakonshme për moshën e tij. Sapo i kishte mbushur të 25 vjetët. Në vitin
1655 Gregori e braktis karierrën diplomatike, për të hyrë në shërbim të Kishës. Mbetet
gjithnjë njeri i shkëlqyer: studion drejtësinë, duke arritur rezultatet më të larta
e duke u specializuar në njohjen e ligjeve, për t’u emëruar, pastaj, ipeshkëv. Pak
kohë më vonë, Papa Aleksandri VII e emëron kardinal të Bergamos e më pas, të Padovës,
ku veprimtaria e tij shpërthen me një zell të paparë. Koncili i Trentit, i sapopërfunduar,
i fton ipeshkvijtë të zbatojnë disa reforma, për të përmirësuar veprimtarinë e Kishës
e Gregor Barbarigo impenjohet me fund në projektet e propozuara. Në radhë të parë,
në përmirësimin e arsimit. Gjatë tridhjetë e tri vjetëve të veprimtarisë së tij në
Padovë, numri i shkollave, nga 24 që ishte më parë, arrin në 350. Përveç kësaj, themelon
një seminar, për të formuar meshtarët e ardhshëm, sipas porosisë së Koncilit. Është
një vullkan i vërtetë idesh origjinale e moderne, për të pasuruar studimet e seminaristëve.
Për shembull, përfshin në programin e seminarit, studimin e gjuhëve lindore1
(ebraishten, sirishten, kaldeishten, greqishten) sepse mund të ishin të nevojshme
për të ndërtuar një urë ndërmjet Kishës katolike perëndimore e asaj Ortodokse lindore,
që vijojnë të mos e njohin njëra-tjetrën. Ëndërron që një ditë meshtarët e të dyja
Kishave të dialogojnë si vëllezër. Për të gjitha këto arsye, imzot Barbarigo admirohet
nga të gjithë, pavarësisht nga pamja e tij prej varfanjaku. Pas dukjes prej njeriu
të vobektë, fshihet zemra më e pasur e më bujare e Padovës, asokohe e… ndoshta ndoshta,
edhe sot…
___
1 Kardinali Gregor Barbarigo themeloi në
Padovë edhe Tipografinë e Seminarit, që shtypte libra në gjuhët lindore. Këtu, më
1685, pa dritën e shtypit “Cuneus Prophetarum de Christo Salvatore mundi
et eius evangelica veritae”, vepër e Imzot Pjetër Bogdanit. Bogdani kishte studiuar
ne Collegium Illyricum në Loreto dhe në Kolegjin e Propaganda Fides në Romë. Gjatë
qëndrimit të tij ne Padovë, u ndihmua bujarisht nga kardinali Gregorio Barbarigo,
i cili mendohet të ketë qenë dhe financuesi i librit te tij.