365 ditë me njerëz e ngjarje që ia ndryshuan faqen botës: "Robert Belarmini, autor
i katekizmit për të gjithë".
(23.06.2008 RV)“Oh! Oh! Oh! I mjeri
unë, ç’më gjeti! Dom Skarpanji, famullitari i Montepulçianos, një fshat i Toskanës,
ka rënë rishtas në kurthin e njërit nga besimtarët e tij. Tashti duhet të sqarojmë
se nuk është ndonjë kurth i rrezikshëm. Është thjeshtë një pyetje e vështirë. Besimtari
e pyet për shëlbimin. Dëshiron ta kuptojë mirë si i shëlbon Zoti njerëzit. Por puna
është se për çështjet e vështira fetare, dom Skarpanji nuk di më shumë se besimtarët
e tij. E si të bëjë, i gjori, që nuk di të përgjigjet? Në atë kohë (kujtojmë se
jemi në vitin 1590) shumica e të krishterëve janë të pashkollë. Ndërsa Kishën e drejtojnë
njerëz të ditur, që shkruajnë libra të ndërlikuar… Jemi në shekullin e ndeshjes ndërmjet
katolikëve e protestantëve e secila palë mundohet të sjellë argumente sa më të forta,
për t’i bindur ndjekësit e vet. Por këto debate zhvillohen vetëm ndër qytetet e mëdha,
ndërmjet njerëzve të ditur. Dom Skarpanji përpiqet t’i lexojë këto libra, por e lëshon
shpejt zemra. Shumë pak merr vesh prej tyre. “Duket se edhe Belarmini i vogël po
shkruan një katekizëm… Dua ta kem në dorë sa më shpejt që të jetë e mundur!” – thotë
me vete famullitari. Belarmini i vogël është një nga fëmijët e katundit, që hyri
në urdhërin e jezuitëve, u bë meshtar e tani, edhe kardinal. I besohen misione të
rëndësishme nga mjedise shumë pranë papës, për shembull, u dërgohet si delegat pranë
mbretit të Francës, Enriku IV, për të mbrojtur Kishën nga pasojat e luftërave civile:
po dom Skarpanji vijon ta quajë me dashuri “Belarmini i vogël’, ashtu si atëhere kur
ishte vërtetë i vogël. Famullitari i Montepulçianos ka besim të plotë: edhe pse
Robert Belarmini është mendimtar i madh (jep mësim në universitetin e famshëm të Romës),
libri i tij do të jetë i kuptueshëm. Belarmini ka qenë gjithjë i qartë e i thjeshtë.
Kur, më në fund, e merr katekizmin aq të pritur, dom Skarpanji mbetet tepër i
kënaqur. Së pari, libri është shkruar në gjuhën italiane e jo në atë latine, gjë që
e bën më të kapshëm. Pastaj është hartuar në formë pyetjesh e përgjigjesh. Dom Skarpanjit
i duket sikur dëgjon pyetjet e besimtarëve të famullisë së vet! Aha, tani nuk do të
mbetet më me gojë mbyllur, kur e pyesin. Mjafton të përdorë fjalët e Belarminit, që
shkojnë drejt e në thelb të çështjes. “Ç’thesar!” mërmërit dom Skarpanji, duke
përkëdhelur librin. Nuk e di ende se ky katekizëm i vogël do të ketë një sukses tepër
të madh. Do të përkthehet në më se gjashtëdhjetë gjuhë, edhe në shqip nga imzot Pjetër
Budi, e do të përdoret për treqind vjet me radhë si ‘katekizmi’ i domosdoshëm, pa
të cilin s’mund të shpjegohen pyetjet e vështira, që bëjnë vazhdimisht besimtarët.
Por edhe sikur ta dinte, sigurisht që nuk do të çuditej fare. Ishte aq krenar për
Belarminin e tij të vogël!