Mục vụ chống các tổ chức tội phạm mafia nam Italia

Một số nhận định của Đức Cha Luciano Bux, Giám Mục Giáo Phận Oppido-Palmi về công tác mục vụ cho giới trẻ miền nam Italia, chống lại ảnh hưởng của các tổ chức tội phạm mafia

Trong các tháng qua tại Napoli và các tỉnh miền nam Italia đã xảy ra nhiều vụ thanh toán giữa các thành phần băng đảng tội phạm mafia, tranh giành ảnh hưởng, vùng đất làm ăn và buôn bán ma túy, khiến cho nhiều người chết. Các vụ thanh toán nhau hằng tuần khiến cho người ta có cảm tưởng quay trở lại tình trạng bạo lực bất ổn của các thập niên 1980 với hàng ngàn người bị sát hại.

Nhưng thực ra người trẻ con cái của các gia đình tổ chức tội phạm đang kêu cứu, vì họ muốn thoát ra khỏi cảnh hỏa ngục đó của bạo lực. Họ muốn thay đổi bầu khí gia đình và bầu khí xã hội. Giáo phận Oppido-Palmi đã phát động chiến dịch ”mục vụ tội phạm” nhằm đáp trả lại tiếng kêu cứu đó, trong nhiều trường hợp bằng cách giúp họ xa rời môi trường tội phạm để xây dựng một cuộc sống mới.

Linh Mục Pino Demasi, Cha Chính giáo phận và là người điều hợp trung tâm ”Tự do” cho vùng Piana di Gioia Tauro, cho biết các cộng đoàn địa phương nhỏ nên trẻ em con cái của các gia đình tội phạm cũng đến nhà thờ sinh hoạt. Và giới phụ huynh cũng thích gửi con em của họ đến trung tâm để sinh hoạt với các trẻ em và người trẻ khác. Dĩ nhiên khi người trẻ trao đổi đối thoại với nhau, cũng có thể có nguy cơ một vài em bị ảnh hưởng kiểu suy tư lý luận của chúng, nhưng ngược lại chúng cũng nhận được ảnh hưởng tốt, bắt đầu nghi ngờ, đặt vấn đề và sau cùng muốn thoát khỏi bầu khí tội phạm của gia đình.

Đa số các em còn trẻ và chưa liên lụy tới các sinh hoạt tội phạm của người lớn trong gia đình. Đối với các em thì việc can thiệp dễ dàng hơn. Nhưng trong các năm qua cũng đã xảy ra các trường hợp tế nhị và khó khăn hơn, vì các người trẻ đã lún sâu vào các hoạt đông băng đảng và tổ chức tội phạm mafia. Họ đến xin cha giúp họ đi xa hay di cư ra nước ngoài sinh sống. Giáo Hội sẵn sàng trợ giúp họ, nhưng phải rất thận trọng và điều tra cẩn thận để biết xem họ có thực lòng hay không, sau đó mới đưa họ đi xa. Cha Pino cho biết chương trình trợ giúp này đang đem lại các kết qủa rất tích cực trong giáo phận. Điều quan trọng đó là kể cả các tổ chức chặt chẽ như các tổ chức tội phạm mafia cũng bắt đầu nhượng bộ, chứ chúng không phải là các pháo đài kiên cố ngàn đời như họ và nhiều người vẫn thường tưởng nghĩ.

Để trợ giúp các người trẻ ở trong tình trạng này vào cuối năm 2004 giáo phận đã cộng tác với hiệp hội ”Tự Do” của linh mục Luigi Ciotti thành lập hợp tác xã ”Valle del Marro-Libera terra - Thung lũng Marro Vùng đất tự do”, với sự trợ giúp của Dự án Policoro của Hội Đồng Giám Mục Italia.

Tù đó đến nay có mười hai bạn trẻ canh tác trên thửa đất rộng 80 mẫu tây do chính quyền Italia tịch thu của các tổ chức tội phạm mafia vùng Piana, từ Piromalli cho tới Mammoliti. Sáng kiến này đã là một thành công rất lớn của giáo phận.

Các sản phẩm do hợp tác xã sản xuất được bán lên miền bắc Italia và sang cả bên Đức nữa. Cũng chính tại Gioia Tauro giáo phận đã xây ngôi nhà thờ đầu tiên trên đất tịch thu của các tổ chức tội phạm. Ngoài ra Caritas giáo phận, Học viện khoa học tôn giáo và các hiệp hội khác của giáo phận có văn phòng trong một tòa nhà do chính phủ tịch thu của các tổ chức tội phạm. Dĩ nhiên các sinh hoạt này của giáo phận khiến cho các tổ chức tội phạm rất căm tức. Cũng đã có một vài vụ khủng bố và các lời đe dọa, nhưng không ai tỏ ra sợ hãi và nhượng bộ các tổ chức này, đứng đầu là chính Đức Cha Luciano Bux, Giám mục giáo phận.

Sau đây chúng tôi xin gửi tới qúy vị và các bạn một số nhận định của Đức Cha Luciano Bux, Giám Mục giáo phận Oppido-Palmi, vùng Calabria nam Italia, về công tác mục vụ của Giáo Hội trong nỗ lực giúp giới trẻ chống lại các mẫu sống tiêu cực trong xã hội nam Italia hiện nay.

Hỏi: Thưa Đức Cha, Đức Cha nhận định gì về tình trạng bạo lực lan tràn giữa các thành phần của nhiều băng đảng tội phạm mafia khác nhau, trong vùng Napoli gọi là ”n'drangata”?

Đáp: Các tổ chức tội phạm mafia đang thực hiện một loại ”mục vụ mafia” bằng cách đề nghị với người trẻ các mẫu văn hóa tiêu cực và hứa hẹn tìm công ăn việc làm cho họ. Loại mục vụ này được nghiên cứu rất kỹ lưỡng nhằm ảnh hưởng trên tâm lý của giới trẻ. Chẳng hạn trong vùng Gioia Tauro, phụ nữ thành phần của các gia đình tội phạm mafia, làm các đĩa nhạc CD hay đĩa hình DVD hát các bài hát chống lại các nhân viên công lực và phổ biến giữa trẻ em và thanh thiếu niên. Các em bé tiểu học chép lại chúng và nghe suốt ngày.

Liên quan tới công ăn việc làm. Họ điều tra lý lịch của người trẻ muốn được trợ giúp kỹ lưỡng y như cảnh sát vẫn làm. Và khi các tổ chức tội phạm mafia này thấy là có thể móc nối với một số người trẻ đang cần việc làm, họ mới đưa ra các đề nghị và hứa hẹn với các bạn trẻ, kể cả các người trẻ đã học thành tài và có bằng tiến sĩ. Thí dụ họ nói: Bạn đang cần công ăn việc làm phải không? Chúng tôi có công ăn việc làm và đang tìm các người đáng tin cậy, làm việc tại các nơi khác trong nước Italia hay ở cả nước ngoài nữa.

Hỏi: Giáo Hội Công Giáo đáp ứng nhu cầu cần được trợ giúp của người trẻ ra sao thưa Đức Cha?

Đáp: Đa số người lớn trong xã hội miền nam Italia đã không được giáo dục sống như những người tự do và có tinh thần trách nhiệm, vì thế họ ở trong hoàn cảnh bị điều kiện hóa vì sợ hãi và âu lo. Và họ cũng không có thói quen đối thoại, hay đưa ra các sáng kiến, trong khi bắt đầu với người trẻ thì dễ hơn.

Tôi có các linh mục chuyên làm việc mục vụ cho giới trẻ. Và tôi không thấy có phương thế nào khác, vì đây là một sự kiện văn hóa. Con người sống trong một xã hội như thế thường bị cô lập, vì thế cần phải quy tụ họ lại với nhau để họ có thể sống như những con người thật sự tự do, và không bị điều kiện hóa. Khi người trẻ đến và thấy kiểu sống này thì họ tin tưởng. Như thế trên bình diện mục vụ đó là vấn đề tâm thức lo sợ và các thói quen cổ xưa, thái độ chịu trận, cần phải giúp họ thắng vượt được chúng.

Hỏi: Trong các năm qua Đức Cha đã đề ra một lộ trình với các sáng kiến rất là cụ thể, như các sáng kiến liên quan tới việc sử dụng các tài sản mà chính quyền tịch thu từ các tổ chức tội phạm mafia. Người ta đã phản ứng ra sao thưa Đức Cha?

Đáp: Ban đầu đã có người, kể cả một vài linh mục, nói rằng phải cẩn thận, vì Giáo Hội sử dụng các tài sản mà các tổ chức tội phạm vẫn tiếp tục coi là gia sản riêng của họ. Nhưng tôi đã tiếp tục tiến hành các sáng kiến sử dụng các tài sản đó cho công tác mục vụ giới trẻ. Rồi Chúa cũng định liệu giúp một tay.

Hỏi: Đức Cha nói Chúa định liệu giúp Đức Cha trong việc này?

Đáp: Vâng, tôi nghĩ là như thế. Và cả trong nhiều trường hợp khác cũng thế. Chẳng hạn khi chúng tôi đã phải xây một nhà thờ mới cho giáo xứ Thánh Gia tại Palmi, chúng tôi đã tổ chức một cuộc thi đấu thầu, theo các luật lệ đấu thầu công cộng. Qúy vị không biết tôi đã chịu nhiều áp lực đến thế nào, để giao việc xây cất này cho một người bạn của một người bạn, theo thói quen của thế giới làm ăn tội phạm. Ngay cả sau khi đã có người trúng thầu, vẫn có người đến nói với tôi: Thưa Đức Cha, coi vậy chứ công việc cũng còn khó khăn. Nhưng mà nếu Đức Cha hủy bỏ chương trình đấu thầu này, thì xin Đức Cha cứ giao phó việc xây cất cho anh bạn của con. Và ban chiều trong hộp thư Đức Cha sẽ tìm thấy điều đúng đắn cho một Giám Mục. Nghĩa là họ tìm cách mua chuộc cả Giám Mục nữa đấy.

Hỏi: Xem ra trong các năm qua người dân tin tưởng nhiều hơn nơi Giáo Hội, có đúng thế không thưa Đức Cha?

Đáp: Vâng, các linh mục được dân chúng qúy mến và đánh giá cao, vì các vị là những người có thể tin cậy được và làm việc hết mình để phục vụ dân chúng.

Hỏi: Trong vùng này còn thiếu cái gì cho phép người dân thoát ra khỏi các hoàn cảnh sống bị điều kiện hóa kể trên thưa Đức Cha?

Đáp: Thiếu ý chí được tự do. Nơi giới trẻ thì chắc chắn là có ý chí tự do, nhưng nơi người lớn thì ít hơn. Người trẻ cương quyết nói: ”Hoặc là sống ở đây nhưng mà phải được tự do, còn nếu không thì ra đi sống nơi khác”. Họ muốn ra khỏi gia đình, nơi xảy ra xung khắc giữa các thế hệ. Không phải xung khắc tình cảm, nhưng là xung khắc liên quan tới quan niệm và hướng sống. Và họ nói: ”Thôi đủ rồi, không thể sống mãi với sự sợ hãi được nữa”.

Hỏi: Thế thì ai là người có thể giúp giới trẻ ra khỏi tình trạng đó?

Đáp: Người ta nói là ngoài Giáo Hội ra, thì không có ai có thể giúp người trẻ thoát khỏi cảnh sống tù ngục của sự sợ hãi đó. Và riêng cá nhân tôi, tôi cũng không trông thấy một lối nào khác... May ra có các cơ cấu nào đó, như các cơ cấu dân sự, hay học đường có thể giúp được họ tí nào chăng... Tôi cầu xin Chúa cho tôi gặp các tổ chức nhậy cảm đối với các vấn đề của giới trẻ. Nhưng khi không có lợi nhuận thì các tổ chức này cũng bất động, chịu trận và không có khả năng đưa ra các sáng kiến trợ giúp giới trẻ.

(Avvenire 1-5-2008)

Linh Tiến Khải