Benedikti XVI në audiencën e përgjithshme kushtuar Pseudo-Dionisit Areopagit, lutet
për viktimat e tërmetit në Kinë.
(14.05.2008 RV)“Lutem për shpirtin
e të gjithë atyre që humbën jetën dhe ndjehem shumë pranë njerëzve që vuajnë nga kjo
fatkeqësi kaq e rëndë”. Me këto fjalë, drejtuar viktimave të tërmetit, që më 12 majin
e kaluar bëri rrafsh me tokë shumë qytete të Kinës, posaçërisht në provincën e Siçuanit,
duke shkaktuar vdekjen e dhjetra mijëra njerëzve, rreth 15 mijë sipas bilancit të
fundit, që vijon të jetë i përkohshëm – Benedikti XVI e përfundoi audiencën e përgjithshme,
mbajtur në Sheshin e Shën Pjetrit në Vatikan, kushtuar Pseudo-Dionisit Areopagit,
teolog i krishterë i shekullit VI pas Krishtit. E Papa dëshiron që fjalët e thëna
në përfundim të audiencës të arrijnë larg. Dëshiron të arrijnë në zemër të një tragedie,
në një vend që ka nevojë urgjente për ndihma të shpejta, ndërmjet njerëzve që duhen
mbështetur moralisht, sepse 48 orë më parë panë, me tmerr, se si në pak minuta bëheshin
hi e pluhur arritjet e një jete: njerëz të dashur, pasuri, plane, ëndrra për të ardhmen.
Papa dëshiron të arrijë shpirtërisht – siç u shpreh në përfundim të audiencës së përgjithshme
– në gjirin e popullsive të Siçuanit dhe të provincave fqinje në Kinë…: “…të
dëmtuara rëndë nga tërmeti, që shkaktoi humbje të shumta jetësh njerëzore, një numër
të madh të zhdukurish e dëme të tjera të pallogaritshme. Ju ftoj të bashkoheni me
mua në lutje për të gjithë ata që humbën jetën. Jam shpirtërisht pranë njerëzve që
vuajnë nga një fatkeqësi kaq e rëndë e natyrës: t’i lutemi Zotit t’ua lehtësojë vuajtjet
e t’i ndihmojë të gjithë ata që janë impenjuar në përballimin e kërkesave të ndihmës
së shpejtë”. E gjithnjë Azia, posaçërisht tema e ballafaqimit dhe e dialogut
me fetë e lashta të këtij kontinenti, frymëzoi edhe katekizmin e Papës, në qendër
të të cilit ishin shkrimet e një teologu të panjohur të shekullit VI, që hyri në histori
me pseudonimin i Ashtuquajturi Dionis, Areopagiti. Teologu i lashtë – pohoi Papa –
duke u nisur nga teologjia negative, që pohon se nuk ka Zot, luajti rolin e ndërmjetësit,
duke ballafaquar mendimin grek të epokës, me mistikën e sapolindur të krishterë. Ndërsa
ndërmjetësit e teologjisë negative, me argumetet e tyre të holla, synonin t’ia përshtasnin
misteret e Hyjit logjikës njerëzore – pohoi Benedikti XVI – Pseudo-Dionisi, duke
mos e pranuar një parashtrim të tillë, arrin të pohojë se nga teologjia negative,
besimtari mund ta njohë më mirë Hyjin në formën e teologjisë simbolike, përmes së
cilës mendimi i thellë i hap rrugën kundrimit dhe njohjes, që buron nga përvoja. Është
përvoja e krijesës, që e kupton me zemër Krijuesin e vet: “Duke qenë krijesa
një lavd drejtuar Hyjit, teologjia e Pseudo-Dionisit bëhet teologji liturgjike: Hyji
gjendet sidomos duke e lavdëruar, jo vetëm duke reflektuar; e liturgjia nuk është
diçka e themeluar nga ne, diçka e shpikur që të jetojmë përvojën fetare për një farë
kohe: liturgji do të thotë të këndosh me korin e krijesave e të hysh në vetë realitetin
kozmik. E pikërisht kështu liturgjia, në dukje vetëm kishtare, bëhet e gjërë dhe e
madhe, na bashkon ne, me gjuhën e mbarë krijesave. Ai thotë: nuk mund të flitet për
Hyjin në mënyrë abstrakte; të flasësh për Hyjin – ai përdor një fjalë greke ‘hymnein’
- do të thotë të këndosh për Hyjin, duke e bashkuar zërin me këngën e të gjitha krijesave,
që pasqyrohet e konkretizohet në lavdin liturgjik”. Pikërisht këtë na propozon
mistika që, duke nisur nga Pseudo–Dionisi, ndikoi fuqimisht në mendim autoritar të
njerëzve të Kishës. Ishte aq autoritar mendimi i tij sa, për shembull Shën Bonaventura,
biografi i njohur i Shën Françeskut, e mori nga ky parashtrim skemën për ta kuptuar
më mirë mistikën e Varfanjakut të Asizit: “Ç’ishte kjo përvojë, Bonaventura
e pa në Shën Françeskun: është përvoja e një ecjeje shumë të përvujtë, shumë realiste,
ditë për ditë, është ecja krah për krah me Krishtin, duke pranuar kryqin e Tij. Në
këtë varfëri e në këtë përvujtëri gjendet përvoja e takimit me Hyjin, më e larta përvojë,
e cila mund të bëhet realitet nëpërmjet reflektimit: përmes saj prekim realisht vetë
zemrën e Zotit”. Prej këndej – vërejti Papa – mund të themi se Pseudo-Dionisi
mbetet aktual edhe për kohët tona: “Sot Dionisi Areopagit është përsëri aktual;
ai rishfaqet si ndërmjetës i madh në dialogun modern ndërmjet krishtërimit dhe teologjive
mistike të Azisë, karakteristika e njohur e të cilave qëndron në bindjen se nuk mund
ta themi kush është Hyji; për Të mund të flitet vetëm në forma negative; për Hyjin
mund të flitet vetëm me ‘nuk’ e vetëm duke hyrë në përvojën e fjalës ‘nuk’, mund të
arrihet vetë Zoti. E këtu shikojmë afërsinë ndërmjet mendimit të Areopagitit e atij
të feve aziatike: ai mund të jetë përsëri ndërmjetës, ashtu si ishte ndërmjet shpirtit
grek e Ungjillit. E kështu shihet qartë edhe se dialogu nuk duron qëndrime të përcipta.
Pikërisht kur njeriu hyn në thellësinë e takimit me Krishtin, hapet edhe horizonti
i gjërë për dialog. Kur njeriu takohet me dritën e së vërtetës, kupton se është dritë
për të gjithë; zhduken polemikat e krijohen mundësitë që njerëzit ta kuptojnë njëri-tjetrin
ose, të paktën, të flasin me njëri-tjetrin, të afrohen”.