365 ditë me njerëz e ngjarje që ia ndryshuan faqen botës.
(18.03.2008 RV) 18 mars: Mali
Atos, mal i shenjtë Gadishulli i Malit Atos i ngjet një gishti të gjatë të
shtrirë në det. Atanasi, si përshkon një pjesë të mirë të bregdetit, ndalohet në
pikën e tij më të skajshme, atje ku toka takon dallgët. I lodhur por edhe i mahnitur,
ulet mbi një shkëmb për të kundruar perëndimin e për të lavdëruar Zotin, që ka krijuar
gjithë këtë bukuri. Gjatë shëtitjes, pa plazhe, shkëmbinj, pyje që zbresin ëmbël-ëmbël
drejt bregut. E pas shpine, Malin Atos, me majën e tij të lartë, që duket si roje
mbi gadishullin. Peizazhi ndryshon në çdo hap. Është përplot me të papritura. E sa
më shumë e shëtit, aq më i bukur të duket. Atanasi mbetet pa frymë përballë gjithë
kësaj bukurie. Nuk dëgjohet asnjë zhurmë, veç këngës së dallgëve, që shtrohen ngadalë
përmbi zall. Ky gadishull është vend ideal: do të jetojë këtu përgjithmonë. Më në
fund gjeti pikërisht vendin e duhur për t’u lutur në heshtje. Ka lënë pas Kostandinopojën,
kryeqytetin e perandorisë bizantine, plot zhurmë e lëvizje, ashtu si të gjithë qytetet
e mëdha, për të ardhur në Greqi. Këtu zbuloi këtë vend të mahnitshëm, të pashok në
botë, në të cilin nuk është aspak e lehtë të hysh. Atanasi shikon këmbët. I janë gërvishtur
keqas nëpër gëmushat e shkëmbinjtë e mprehtë. Po atij s’i bëhet fare vonë për gjakun
që i rrjedh nga këmbët e zbathura. Madje nuk shikon fare ku shkel. Ky është gadishulli
i paqes. Ai gjeti pikërisht atë që dëshironte më shumë: qetësinë e plotë, heshtjen
e madhe në mes të bukurive të krijimit. Këtu nuk do të vijnë kurrë turmat zhurmëmëdha
për ta trazuar, kur takohet me Zotin. Po sikur të arrijnë edhe njerëz të tjerë për
të jetuar së bashku me të në lutje? Mirëse të vinë! Kështu Mali Atos do të bëhet vend
i shenjtë, truall ku mund të shkelin vetëm murgjërit. Ndërsa kundron perëndimin e
diellit të kësaj ndajnate të vitit 957, Atanasi nis të përfytyrojë një manastir, ngritur
në zemër të këtyre bukurive. Por, mendon – Mali Atos do të tërheqë shumë më tepër
njerëz, sesa zënë muret e një kuvendi… E vërtetë! Në rrjedhë shekujsh, mbi shpatet
e Malit Atos do të ndërtoheshin pesë manastire të mëdha, pastaj dhjetë e pastaj njëzet.
E vijojnë të jenë përplot. Akoma sot njëmijë e pesëqind murgjër ortodoksë jetojnë
në këtë gadishull. Mali Atos u bë një nga vendet më të famshme të lutjes në mbarë
botën. E ky vend mahnitës është i gatshëm t’ia hapë portat të gjithë burrave që dëshirojnë
të kalojnë ndonjë ditë në lutje, së bashku me murgjërit. Por murgjërit, si Atanasi,
nuk duan zhurmë. Për ta heshtja është thesari më i çmuar. Prandaj numri i vendeve
për vizitorët, është i kufizuar. E gratë nuk pranohen në gadishull.