Imzot Ravazi njofton për organizimin e një takimi ndërkombëtar mbi teoritë e evolucionit,
për të krijuar kushte takimi ndërmjet shkencës, teologjisë e filozofisë.
(07.03.2008 RV)U hapën në Romë
punimet e mbledhjes plenare të Këshillit Papnor të Kulturës. Në qëndër të punimeve,
“Sfidat e shekullarizimit për Kishën e në Kishë”. Kryetari i dikasterit, kryeipeshkvi
Gjanfranko Ravazi, kujtoi disa rrugë, në të cilat duhet ecur, për ta përballuar këtë
sfidë: së pari foli për marrëdhëniet e fesë me shkencën e, lidhur me këtë, njoftoi
se do të organizohet një kuvendim me temë: “Teoritë e evolucionit, për të takuar e
për të bërë të takohen shkenca, teologjia e filozofia”. Por, ta dëgjojmë vetë imzot
Ravazin në mikrofonin e Radios sonë:
Përgjigje: - Do të jetë një
rrugë tepër e rëndësishme, sepse do të mbledhë këtu, në Romë, në Universitetin Gregorian
e me ndihmën tonë, nga njëra anë figura tepër të njohura të shkencës, ndërmjet të
cilave, edhe Çmime Nobel, e nga ana tjetër, teologë të mëdhenj e filozofë të mëdhenj.
Kështu, më në fund, secili nga ne do të mund të shikojë përtej kufirit të vet: shkencëtari
do të mund të dëgjojë teologun e filozofin, që dëgjojnë e shikojnë rrugët në të cilat
ecën shkenca.
Pyetje: - Dikasteri do të hapë kështu, horizonte, që
mund t’i quajmë kontinentale, apo jo?
Përgjigje: - Sigurisht, e kjo
është një tjetër rrugë e rëndësishme. Ne vërejmë se nga njëra anë, globalizimi na
bën ngapak të gjithëve njëlloj e dëshiron t’i shlyejë fizionomitë tona e fytyrat tona
por, nga ana tjetër – kombësitë e ndryshme e kulturat e ndryshme vijojnë të çojnë
krye, duke kërkuar të afirmojnë – e me të drejtë – edhe identitetin e tyre. Ne do
të përpiqemi të kuptojmë cila është fytyra e vërtetë e popujve dhe e kulturave, duke
nisur, për shembull, nga kulturat e mëdha aziatike, për të vijuar me kulturat afrikane
e ato të Amerikës Latine.
Pyetje: - Shkelqësi, ju mendoni kryesisht
për t’u thelluar në shkencat humane, duke mos harruar edhe ekonominë. Pse?
Përgjigje:
- Ky është një kapitull fare i ri, që hapet në rrethet vatikanase, sepse zakonisht
diskutimi është kufizuar tek shkencat e artet tradicionale: muzika, letërsia, piktura,
që natyrisht janë të gjitha realitete të rëndësishme të kulturës. Por nuk duhet harruar
se njeriu i sotëm ka edhe një mori lidhjesh të tjera, lidhje të quajtura antropologjike.
Shkencat humane përfshijnë sidomos ekonominë, e ekonomia nuk ka të bëjë vetëm me çështje
të tipit monetar ose të tipit financiar, por edhe me ndërtimin e një shoqërie më të
drejtë, më homogjene. Ja pse ekonomia duhet të rikthehet në fushën e kulturës, që
është analiza e njeriut.
Pyetje: - Po ju kujtoj edhe rrugën e gjuhës,
parë jo vetëm si mjet komunikimi, por edhe si epistemologji, që do të thotë filozofi
e shkencës …
Përgjigje: - Gjuhën e konsiderojmë, mbi të gjitha, rrugë
të komunikimit e të kuptimit ndërmjet nesh. Kjo ka shumë rëndësi, edhe sepse gjuha
e Kishës shpesh herë duket si e mjegulluar, në krahasim me gjuhën bashkëkohore, e
cila ka forma shprehëse më të drejtëpëdrejta e më të kuptueshme, që nuk hyjnë në shtigjet
e ndërlikuara të mendimit. Por, nga ana tjetër, duhet të kujtojmë se gjuha është mënyra
për të hyrë në lidhje e se prandaj duhen njohur metodat e drejta, për të realizuar
lidhje sa më të plota, më të thella e më të përkryera ndërmjet Kishës e njerëzimit.
Pyetje: - Edhe një rrugë tjetër, e pesta, por jo e fundit përsa i përket
rëndësisë… humbja e besimit…
Përgjigje: Kemi para syve tanë shumë njerëz,
për të cilët qiejtë janë të zbrazët, ose shumë-shumë, të populluar vetëm nga satelitët;
satelitët e ushtrisë ose të meteorologjisë. E kjo na kujton se njeriu i sotëm duhet
nxitur të kërkojë, t’i bëjë vetes pyetje, në kuptimin që të bëhet i aftë ta kapërcejë
edhe vetveten.