Kościół wobec wyzwań integracji europejskiej: europejski rok dialogu międzykulturowego
Doświadczenie integracji europejskiej staje się dla nas dziś coraz bardziej konkretne
nie tylko w dużej swobodzie poruszania się po kontynencie, albo w ekonomicznych i
administracyjnych wyzwaniach, ale również uświadamia coraz większe zróżnicowanie kulturowe
naszego środowiska. Procesy integracyjne i globalizacyjne wpłynęły na zwiększenie
wielokulturowego charakteru wielu państw, wzrost liczby używanych języków, odkrywanie
korzeni etnicznych i poznawanie wyznań religijnych. W sposób oczywisty sytuacja ta
mobilizuje do podjęcia dialogu, bo otwarcie na bogactwo różnorodności może i powinno
odgrywać coraz bardziej istotną rolę nie w podziale, ale w umacnianiu europejskiej
tożsamości i obywatelstwa.
Parlament Europejski podjął w tym celu inicjatywę
ustanowienia roku 2008 Europejskim Rokiem Dialogu Międzykulturowego. Jako wyraz uznania
dla różnorodności kulturowej Europy i umiejętności czerpania z tradycji różnych kultur,
Unia Europejska uruchomiła wsparcie dla projektów w każdym z państw członkowskich
mających zmobilizować działanie społeczeństwa obywatelskiego. Chodzi o aktywne angażowanie
się poszczególnych jednostek i grup w dialog, współpracę i wzajemne zainteresowanie.
Dialog międzykulturowy stał się priorytetem Unii Europejskiej.
W ramach Europejskiego
Roku Dialogu Międzykulturowego zostały wyodrębnione następujące zagadnienia: Kultura
i media, Edukacja/Nauka, Migracja, Mniejszości, Wielojęzyczność, Religia, Miejsce
pracy, Młodzież. Przyznanie tego, że wierzenia religijne stanowią część różnorodności
kulturowej, wzbogacają społeczeństwo i przyczyniają się do spełnienia jednostki, znalazło
właśnie praktyczny wymiar we wsparciu projektów społeczności lokalnych w tej dziedzinie.
Działania edukacyjne promujące wiedzę, szacunek i otwartość na inne wyznania, zarówno
wewnątrz konkretnej społeczności, jak też pomiędzy różnymi grupami, już istnieją.
Oto przykłady.
Mająca swoją siedzibę w Austrii, sieć architektów o nazwie ORTE
zorganizowała wystawę architektury religijnej w Europie po 1989 roku. Przedstawiając
rozwój konstrukcji kościołów, a zwłaszcza ich rolę w społeczeństwie, zdecydowano się
na otwarcie debaty o znaczeniu kulturowej tożsamości europejskiej. Wystawa uzupełniona
została albumem z 12 kościołami w Niemczech, Austrii i Polsce, których omówione zasady
konstrukcyjne mają również przyczynić się do debaty o znaczeniu nowoczesnej architektury.
Z
kolei projekt z dziedziny bioetyki, adresowany do studentów z Belgii, Włoch i Holandii,
ma na celu kształcenie studentów podejmujących badania naukowe lub zawodowe w tej
dziedzinie, gdzie tak często konfrontować się trzeba z pytaniami i dylematami moralnymi.
Chodzi o umiejętność rozwiązywania tych problemów ze szczególnym uwzględnieniem europejskiej
tradycji filozoficznej i teologicznej, a więc koncepcji osoby ludzkiej, ciała, solidarności,
znaczenia życia i śmierci, opieki, celów medycyny i technologicznych nakazów. Studenci
podczas całego roku nauki będą uczestniczyli w zajęciach prowadzonych na trzech różnych
uniwersytetach, w języku angielskim i przy znakomitej opiece dydaktycznej, bo wyznaczono
czterech profesorów na trzech studentów.
Inne projekty z dziedziny religijnej
w zakresie dialogu międzykulturowego w Belgii, Wielkiej Brytanii, Szwecji, Holandii,
Włoszech i Niemczech dotyczą podnoszenia świadomości i wzajemnego poznania pomiędzy
chrześcijanami, muzułmanami i żydami, informowania i zachęcania do odkrywania siebie,
przy jednoczesnym szacunku dla kultury i religii innych.
Strona internetowa
Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego (http://dialog2008.pl) zachęca do przyjrzenia
się tego typu działaniom we własnym środowisku, i umożliwia ich wsparcie lub podzielenie
się owocami z innymi. Społeczeństwo obywatelskie rozwija się więc również w tym wymiarze
nawet drobnych działań międzykulturowych, takich, które ponad odrębność i wrogość
stawiają dobro wspólne.