Audienca e përgjithshme: Papa citon Shën Agostinin si pararendës i laicitetit të vërtetë.
(20.02.2008 RV)Pas ndërprerjes
së audiencave, për arsye të Ushtrimeve shpirtërore, Benedikti XVI e rifilloi sot audiencën
e përgjithshme të së mërkurës, duke përshëndetur shtegtarët e mbledhur në bazilikën
e Vatikanit, për të mbajtur pastaj katekizmin, në Sallën e Palit VI. Papa foli përsëri
për figurën vigane të Shën Agostinit, duke nënvizuar se ky Atë i madh i Kishës na
mëson laicitetin e vërtetë. I nxiti, më pas, besimtarët të pendohen e të impenjohen
bujarisht në ndihmë të vëllezërve, duke u përpjekur ta jetojnë Kohën e Krezhmëve me
frymë të vërtetë ungjillore. “Dëshmitar i madh i Krishtit” – ky ishte Shën Agostini,
veprat e panumërta të të cilit – tha Benedikti XVI – kanë rëndësi të jashtëzakonshme,
e jo vetëm për historinë e krishterimit. Shembulli më i qartë është vepra ‘Confessiones’’
– apo ‘Rrëfimet’ një nga libat më të lexuar të lashtësisë së krishterë. Të shkruara
ndërmjet viteve 397 e 400, gjatë kohës kur shenjti ishte ipeshkëv, janë meditim shpirtëror
i bërë para Hyjit, përshkrim i udhës shpirtërore të rektorit të dikurshëm, rrëfim
i ligështive të veta, i mëkateve të veta, por edhe lumnim i Hyjit, vështrim i mjerimit
vetjak në dritën e Hyjit, që bëhet falënderim ndaj Atij, i cili i do aq shumë njerëzit,
dashuri që shndërron e larton drejt vetë Hyjit: “Janë një lloj autobiografie,
por autobiografi në formën e dialogut me Hyjin. E kjo gjini letrare pasqyron pikërisht
jetën e Shën Agostinit, jetë që nuk ishte e mbyllur në vetvete, as e përhapur andej
e këndej, por jetë e jetuar plotësisht si dialog me Hyjin e kështu, jetë për të tjerët
[…] Prandaj ka shumë vëllezër, të cilëve u pëlqejnë pa masë këto vepra, e duhet të
them se edhe unë jam një nga këta vëllezër”. Papa foli me hollësi për disa
nga veprat e ipeshkvit të Iponës dhe radhiti pranë “Retractationes”- dy libra
në të cilët prelati rishikoi të gjitha shkrimet e veta, duke na lënë trashëgim edhe
një mësim sinqeriteti e përvujtërie intelektuale – edhe treqind letra, të zbuluara
kohët e fundit e gati gjashtëqind homeli, fryt i predikimeve dyzetvjeçare, që na kujtojnë
katërmijë predikimet, shumë nga të cilat të shkruara e të korrigjuara, për të hedhur
poshtë tezat e heretikëve, për të shpjeguar Shkrimin Shenjt e për të përforcuar në
fe bijtë e Kishës. E si të mos flasësh për “Qytetin e Hyjit”? . Vepër madhështore
e vendimtare për zhvillimin e mendimit politik perëndimor si dhe për teologjinë e
krishterë të historisë – shpjegoi Ati i Shenjtë. Janë njëzet e dy libra, shkruar për
t’iu përgjigjur akuzave pagane që fajësonin krishterimin për rënien e Romës, të pushtuar
e të plaçkitur nga Gotët në vitin 410, e që theksonin: “Në se kulti i hyjnive e bëri
Romën caput mundi, feja e re solli rënien e saj”. Kështu Hyji i krishterë akuzohej
si i paaftë për të mbrojtur kryeqytetin e perandorisë romake, prandaj duhej shikuar
si një Hyj të cilit nuk mund t’i besohej - tha Papa dhe shtoi: - Agostini shpjegoi
ç’duhej pritur nga Hyji e ç’nuk duhej pritur, ç’lidhje kishte ndërmjet sferës politike
dhe sferës së fesë e të Kishës: “Edhe sot ky libër mbetet burim për të përcaktuar
mirë laicitein e vërtetë e kompetencën e Kishës, shpresën e madhe e të vërtetë që
na jep feja. Mund të themi se libri është një paraqitje e historisë së njerëzmit,
të drejtuar nga Provania hyjnore e të ndarë ndërmjet dy dashurive. E kjo është edhe
mënyra si e interpreton historinë, në të cilën ndeshen dy dashuri: dashuria për vetveten,
deri në indiferencë ndaj Hyjit, e dashuria për Hyjin deri në indiferencë ndaj vetvetes,
që e çon njeriun, në liri të plotë, nga vetvetja, tek të tjerët, nën dritën e Hyjit”. Prej
listës së gjatë të shkrimeve agostiniane, Benedikti XVI citoi edhe veprën ‘De Triniatate’,
kushtuar besimit në Hyjin – Trini; fytyrës së Hyjit, krijuesit të vetëm të botës;
rrethit të dashurisë e misterit të pamatshëm, që në Tri vetje është uniteti më real
e më i thellë i të vetmit Hyj”. Vijoi, më pas, me ‘De doctrina Christiana –
hyrje e mirëfilltë kulturore për shpjegimin e Biblës e edhe të vetë krishtërimit;
me ‘De catechizandis rudibus’, kushtuar problemeve të mësimit që u duhej dhënë
shumë të krishterëve të pamësuar. E akoma, kujtoi homelitë e shumta, shpesh të mbajtura
me gojë, të shkruara nga takigrafët gjatë predikimit e të vëna menjëherë në qarkullim.
Nga prodhimi i pafundmë i Shën Agostinit e nga dashuria e tij e pakufishme për librat
e për kulturën – shtoi Papa – u ndikua edhe ikonografia. Edhe në atë që njihet si
portreti më i lashtë i Atit të madh të Kishës – një afresk i shekullit VI në Sancta
Sanctorum të Lateranit – ipeshkvi i Iponës paraqitet me një libër në dorë, simbol
i veprave të tij letrare, që ndikuan aq shumë mbi mendësinë e mbi mendimin e të krishterëve,
por edhe i dashurisë së tij për librat, për leximin dhe njohjen e kulturës së krijuar
para tij. “Porosiste gjithnjë të ruhej me kujdesin më të madh për pasardhësit
Biblioteka e Kishës me të gjithë kodikët, posaçërisht ata që përmbanin veprat e tij”. Në
përfundim Papa kujtoi fjalët e biografit të parë të Shën Agostinit, Posidit, që shkruan
se miku ipeshkëv, ‘është gjithnjë i gjallë në veprat tij’ dhe ‘e mbush me kënaqësi
këdo që ia lexon shkrimet’. Krezhmët janë kohë e pendimit të zemrave, e Ushtrimeve
shpirtërore dhe e kthimit të njeriut tek Zoti – tha pastaj Benedikti XVI në përshëndetjen
drejtuar polakëve, dhe shtoi - prandaj uroj që lutja jonë e ndjetet tona të mira të
gjallërohen nga lutja e Shën Agostinit: “E shqetë është zemra jonë, derisa të mos
pushojë në Hyjin!” Ndërsa besimtarëve të mbledhur në Bazilikën e Shën Pjetrit,
Papa u bëri këtë urim: “Udha krezhmore që po përshkojmë, qoftë rast i favorshëm
për kthesë, përtëritje shpirtërore, rizgjim të fesë së vërtetë, rifillim të lidhjes
shpëtimtare me Hyjin e impenjim ungjillor më bujar. Me vetëdijen se dashuria është
stil jete që e dallon besimtarin, uroj të jeni kudo dëshmitarë të dashurisë së krishterë”. Gjatë
përshëndetjeve, Benedikti XVI iu drejtua posaçërisht besimtarëve të Pavisë e të Vigjevanos,
ku ishte për vizitë gjatë prillit të kaluar, për të vënë kështu në dukje edhe viset
ku ruhen reliket e Shën Agostinit.Të rinjve – në përfundim – Papa u uroi që miqësia
me Jezusin të jetë burim gëzimi e shtytje për të zgjedhur rrugë impenjative.