Shën Cirili, murg dhe Shën Metodi, ipeshkëv -vëllezër, bashkëpajtorë të Europës e
Shën Valentini, ipeshkëv
(14.2.2008 RV)Sot më 14 shkurt Kisha
katolike përkujton festën e Shën Cirilit, murg dhe Shën Metodit, ipeshkëv – vëllezër,
bashkëpajtorë të Europës, Apostuj të Popujve sllavë. Gjithnjë më 14 shkurt përkujtohet
edhe Shën Valentini, ipeshkëv. Pëkujtimi liturgjik i Shën Cirilit e Metodit,
në këtë periudhë historike na ndihmon në përforcimin e lidhjes shpirtërore, përmes
fesë e vlerave shpirtërore ndërmjet banorëve të Kontinentit të Vjetër dhe për të kërkuar
mbrojtjen e tyre qiellore, që zgjërimi i Bashkësisë Evropjane të ndihmojë për të marrë
frymë me të dyja mushkëritë. Shën Cirili, murg dhe Shën Metodi ipeshkëv, më 31
dhjetor të vitit 1980 me Letrën Apostolike “Egregiae virtutis” u shpallen “Pajtorë
të Evropës” nga Gjon Pali II së bashku me Shën Benediktin, të cilin më 24 tetor 1964
e pati shpallur “Pajtor i Evropës” Papa Pali VI me Letrën Apostolike “Pacis Nuntius”.
Cirili e Metodi vëllezër të një gjaku e të një feje, lindën në Thesalonia ( Selanikun
e sotëm në Greqi) në fillim të shekullit IX-të. Me kulturë bizantine, hyjnë në marrëdhënie
të ngushta me Kishën e Konstantinopojës, u bënë misionarë, së pari ndër Katarët e
Krimesë e më vonë ndërpopujt e Panonisë e të Moravisë së Madhe. Krijuan
alfabetin sllavë dhe përkthyen në këtë gjuhë Shkrimin e Shenjtë ( Biblën) si dhe
tekstet e liturgjisë latine, për t’ia hapur popujve të ri thesaret e Fjalës së Zotit
e të Sakramenteve. Për këtë mision apostolik, pësuan mundime e vuajtje të çdo
natyre, por i përballuan të gjitha vështirësitë me besnikëri e dashuri të patundur
duke predikuar Ungjillin e Krishtit e duke përhapur Mbretërinë e Zotit. Papa Adriani
II e pranoi veprën e tyre duke miratuar gjuhën sllave për shërbime liturgjike. Me
fjalë tjera, Papa Adriani II lejoi që gjuha e re sllave të përdorët në kremtime të
Liturgjisë Hyjnore ndër popujt sllavë. Shën Cirili vdiq në Romë më 14 shkurt
të vitit 869, në moshën 42 vjeçare dhe është varrosur në Bazilikën e Shën Klementit
gjithnjë në Romë. Shën Metodi, i shuguruar ipeshkëv i Sirmios ( Sremska Mirtovicës
së sotme) qe emëruar legat i Papës pranë Sllavëve, ndërsa vdiq në Velehrad ( Cekinë
e sotme) më 6 prill 885. Këtyre dy shenjtorëve të mëdhenj, misionarëve të palodhur
që tërë jetën ia kushtuan përhapjes së Ungjillit ndër popujt sllavë, e që përpilluan
dy alfabete për ta: çirilicen dhe gllagolicen, për ta bërë Fjalën e Zotit të kuptueshme
nga popujt e përmendur, dhe për t’i mishëruar vlerat ungjillore në jetën e tyre, Papa
Gjon Pali II më 2 qërshor 1985 ua kushtoi njëren prej Enciklikave të tija : “Sllavorum
Apostoli”. Po përfundojmë duke thënë se me të drejtë Shën Cirili e Shën Metodi konsiderohen
Etër të krishtërimit e të kulturës së popujve sllavë, urëlidhëse për bashkimin e plotë
ndërmjet Kishave më të lashta me Kisha e reja.
Sikur thamë më parë, gjithn
jë sot më 14 shkurt, kalendari kishtar përkujton edhe Shën Valentinin, ipeshkëv i
Ternit të Italisë, pajtori i të fejuarëve dhe i njerëzve të dashuruar. Sipas
të dhënave të “Martirologut Jeronimian” Shën Valentinit ipeshkëv e martir, i qe prerë
koka në shekullin e VIII në rrugën Flaminia në Romë për shkak të besnikërisë së tij
të patrembur ndaj Krishtit dhe përhapjes së dashurisë ungjillore. Shën Valentini përmendet
që në vitin 199 si qytetar e ipeshkëv i Ternit e , sidomos si njeri i famshëm për
shenjtërinë e jetës, për bamirësinë e përvujtërinë, për apostullimin e zellshëm e
për mrekullitë e ndodhuar me ndërmjetësimin e tij pranë Hyjit. U burgos nën Aurelianin
Perandor për shkak se refuzoi ti adhuronte idhujt dhe iu pre koka në Romë. Ishte data
14 shkurt 273. Trupi i tij u mbart në Terni, ku edhe sote kësaj dite ndodhen reliket
e tij. Pra, Shën Valentini njeri i vendosur e guximtar, është një shenjtor që
mbron ata njerëz që lejojnë zemrën e tyre të drejtohet, të udhëheqet nga dashuria
e vërtetë për Zotin dhe për të afërmin.