Tematy podjęte przez komisję wspólną episkopat-rząd

Polityka na rzecz rodziny, kwestie związane z zapłodnieniem „in vitro”, miejsce nauki religii w systemie edukacji i przywrócenie święta Trzech Króli to niektóre z tematów podjętych podczas spotkania Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i Konferencji Episkopatu Polski. Odbyło się ono 13 lutego 2008 r. w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, uczestniczyli w nim przedstawiciele strony kościelnej i rządowej.

Było to pierwsze spotkanie przedstawicieli Episkopatu z nowymi władzami rządu. Stronę kościelną w Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i Konferencji Episkopatu Polski reprezentowali ordynariusz warszawsko-praski abp Sławoj Leszek Głódź (współprzewodniczący), sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski bp Stanisław Budzik, biskup sandomierski Andrzej Dzięga, metropolita gdański abp Tadeusz Gocłowski, biskup toruński Andrzej Suski i metropolita lubelski abp Józef Życiński. Członkowie Komisji Wspólnej ze strony rządowej obecni na spotkaniu to: wicepremier i szef MSWiA Grzegorz Schetyna (współprzewodniczący), szef kancelarii premiera Tomasz Arabski, minister edukacji Katarzyna Hall, minister skarbu Aleksander Grad oraz minister kultury Bogdan Zdrojewski i sekretarz stanu MSWiA Tomasz Siemoniak.

Jednym z tematów przedstawionych przez stronę kościelną była konieczność wprowadzenia polityki prorodzinnej. Jak podkreślają biskupi, obecna sytuacja demograficzna w Polsce jest dramatyczna, nawet na tle wyludniającej się Europy, zauważalne jest także ubożenie rodzin. Dotąd – wskazują – w odpowiedzi na potrzeby rodzin w Polsce istniała jedynie polityka socjalna, która utrwala postawy roszczeniowe i uczy bierności, nadto stawia rodzinę w roli otrzymującego jałmużnę. Polityka rodzinna, o jakiej mówią biskupi, jest czymś innym niż socjalna – nie upokarza, lecz docenia rodzinę i motywuje, ma wyrównywać koszty, jakie ponoszą rodziny wychowujące dzieci.

Hierarchowie przypomnieli, że z moralnego punktu widzenia Kościół jest przeciwny sztucznemu zapłodnieniu w probówce. Jest ono bowiem samo w sobie niegodziwe i sprzeczne z godnością rodzicielstwa oraz jednością małżeńską (Donum vitae). Strona kościelna wnosi o prawne uregulowanie kwestii związanych z in vitro i zgłasza gotowość włączenia się do procesu konsultacyjnego, ponieważ w Polsce sztuczne zapłodnienie pozaustrojowe nie jest regulowane żadnym prawem. Kontrowersje wzbudza m.in. traktowanie tzw. dodatkowych zarodków: ich zamrażanie, przechowywanie i niszczenie.

Podnosząc temat miejsca nauki religii w systemie edukacji, biskupi podkreślili, że lekcja religii, wybrana w sposób wolny przez rodziców lub samych uczniów, nie powinna być w żaden sposób dyskryminowana, a zatem ocena z religii powinna być wliczana do średniej ocen. Wskazali też, że w wielu krajach Unii Europejskiej (np. w Anglii, Austrii, Niemczech) istnieje możliwość zdawania egzaminu maturalnego z nauki religii. Danie takiej możliwości polskiej młodzieży nada właściwą rangę nauczaniu religii, bez którego nie sposób zrozumieć europejskiej kultury i ułatwi rekrutację na wydziały teologiczne. Obecnie trwają zaawansowane prace nad wprowadzeniem egzaminu maturalnego z religii. W prace te zaangażowały się – jeśli chodzi o rozwiązania prawne – inne związki wyznaniowe, które organizują nauczanie religii w systemie szkolnym. Na poziomie merytorycznym opracowano już standardy maturalne dla religii katolickiej i w dwóch diecezjach rozpoczęto program pilotażowy mający na celu wdrożenie egzaminu.

Biskupi wskazali także na problem wadliwie zarejestrowanych stowarzyszeń kościelnych. Niektóre z organizacji kościelnych (ściśle związane z władzą kościelną) zarejestrowały się po 1989 r. jako organizacje katolickie (założone za aprobatą władzy kościelnej) i uniezależniły się od władzy kościelnej.

Strona kościelna zaapelowała także o awansowanie na stopień oficerski księży, byłych wojskowych. Byłoby to symbolicznym uznaniem dla nich, bo inni studenci, którzy odbywali krótkotrwałe ćwiczenia wojskowe, byli awansowani na wyższe stopnie, tymczasem klerycy byli pozbawieni tego, mimo że byli wcielani do Ludowego Wojska Polskiego na dwa lata.

Biskupi upomnieli się także o autonomię cmentarzy kościelnych. Prowadzenie cmentarza wyznaniowego należy do działalności statutowej Kościoła Katolickiego, dlatego nie może być uznawane jako działalność gospodarcza lub działalność użyteczności publicznej. W związku z tym osoba prawna Kościoła prowadząca cmentarz wyznaniowy nie powinna być traktowana jak przedsiębiorca w rozumieniu przepisów prawa polskiego, a zatem nie może podlegać ocenie prawa antymonopolowego i ustawie o ochronie konkurencji.

Konferencja Episkopatu Polski popiera inicjatywę społeczną przywrócenia święta Trzech Króli (Uroczystości Objawienia Pańskiego – 6 stycznia) jako dnia ustawowo wolnego od pracy. Liczy na poparcie ze strony rządu w tej kwestii, przypominając, że Kościół w Polsce i tak już zrezygnował z ubiegania się o przywrócenie innych świąt zniesionych przez władze komunistyczne (Wniebowstąpienie Pańskie zostało przeniesione na niedzielę, a Uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP oraz Świętych Piotra i Pawła przestały być świętami obowiązującymi).

Zdecydowano o powołaniu następujących zespołów dwustronnych, które przeanalizują następujące tematy m.in.: religii na maturze i wliczenia oceny z religii do średniej, polityki prorodzinnej i autonomii cmentarzy katolickich. Eksperci ze strony Kościoła wezmą też udział w dyskusjach nt. zapłodnienia pozaustrojowego.

Komisja Wspólna przedstawicieli Rządu i Episkopatu powstała po II wojnie światowej. Początkowo (w latach 1949-56) nosiła nazwę Komisja Mieszana, później przemianowana na Komisję Wspólną Przedstawicieli Rządu RP i Konferencji Episkopatu Polski. Została powołana w celu utrzymania stałych kontaktów między rządem i Konferencją Episkopatu Polski dla rozwiązywania problemów dotyczących stosunków między państwem i Kościołem. Od roku 1999 r. spotkania odbywają się naprzemiennie w gmachu Episkopatu Polski i siedzibach rządowych lub ministerialnych. Wcześniej odbywały się wyłącznie w kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Wcześniejsze spotkanie Komisji Wspólnej miało miejsce 29 marca 2006 r. w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski.


Biuro Prasowe KEP