„Odejścia z kapłaństwa... i powroty” – najnowszy numer kwartalnika „Pastores”
Czy dramat odejścia z kapłaństwa lub – jak mówią niektórzy z odchodzących – „łaska
odejścia” lub „powołanie do odejścia”, to rana zadana Kościołowi czy „moja osobista
sprawa i nic nikomu do tego”? – czytamy w tekście odredakcyjnym, otwierającym 38.
numer „Pastores”, zatytułowany „Odejścia z kapłaństwa... i powroty”. Najnowszy numer
kwartalnika formacyjnego dla księży poświęcony został m.in. przyczynom, okolicznościom
i konsekwencjom porzucania kapłaństwa, znaczeniu celibatu oraz rozumienia świata uczuć
i przeżyć kobiety, sposobom pokonywania trudności i kryzysów, a także statystykom
odejść i kwestiom proceduralnym związanym z przeniesieniem diakonów i prezbiterów
do stanu świeckiego oraz z dyspensą od obowiązków wypływających ze święceń.
„Czy
kapłaństwo to moja własność?” – pyta w pierwszym artykule ks. Andrzej Czaja, podkreślając
wielkość daru powołania kapłańskiego i posłania przez Kościół oraz potrzebę ciągłego
„poddawania swoich projektów Chrystusowej wizji”. W „nieprzezwyciężonym kryzysie tożsamości”
widzi on powody odejść lub „mizernego trwania” w kapłaństwie. Z kolei psycholog Agata
Rusak sugeruje, że ksiądz, który chce mieć odpowiedzialne relacje z kobietami, powinien
zdawać sobie sprawę z odmienności ich świata przeżyć, potrzeb i pragnień czy interpretowania
oznak akceptacji lub przyjaźni. Gry, manipulacje, emocjonalne uzależnienie czy nawet
duchowy mobbing mogą – zdaniem autorki – doprowadzić tak w życiu księdza, jak i kobiety,
do dramatycznych następstw. W tym kontekście ważne jest przypomnienie nauczania Kościoła
w kwestii celibatu osób duchownych, co czyni w swoim artykule prefekt Kongregacji
ds. Duchowieństwa, kard. Cláudio Hummes. Stwierdza on, że „Bóg nie wzywa nikogo do
nieszczęścia, ale do szczęścia. A szczęście zawsze idzie w parze z wiernością”.
Temat
pielęgnowania czasu skupienia w życiu duszpasterzy, w tym codziennej adoracji i pogłębionych
rekolekcji, podejmuje w osobnym artykule ks. Jakub Szcześniak. Przypomina on o prawie
księży do tzw. roku szabatowego – tego rodzaju „odejścia” owocują nabraniem „nowych
mocy duchowych i apostolskich”.
O odpowiedzialności biskupów przypomina w
tym numerze „Pastores” również o. Waldemar Barszcz TOR z Watykanu, zaznaczając, że
„na sumienie przełożonych spada też duża część odpowiedzialności za odejścia duchownych”.
„Każde odejście księdza – stwierdza autor – to strata cennych dóbr Kościoła powszechnego,
lokalnego i samego kapłana, dlatego też, zachowując w jednakowym stopniu sprawiedliwość
i miłość, trzeba robić wszystko, gdy jeszcze jest to możliwe, aby dobra te odzyskiwać”.
Cały artykuł o. Barszcza wart jest dokładnej lektury, zawiera bowiem, prócz kwestii
proceduralnych związanych z udzieleniem dyspensy, niepublikowane do tej pory, najnowsze
statystyki odejść ze stanu duchownego oraz wykaz ich głównych przyczyn.
W zimowym
numerze pisma opublikowano także zapis dyskusji panelowej z udziałem: abp. Kazimierza
Nycza, o. Józefa Augustyna SJ, ks. Artura Radackiego MIC, ks. Mirosława Cholewy i
Marcina Przeciszewskiego. Zwrócono m.in. uwagę na: kwestię prawego sumienia oraz na
trudności z podejmowaniem ostatecznych decyzji życiowych (abp Nycz); dojrzałe rozumienie
wierności podjętym zobowiązaniom oraz potrzebę wspólnotowego rachunku sumienia (o.
Augustyn); „przeciążające warunki posługi” (ks. Radacki); konieczność właściwego doboru
kadry seminaryjnej oraz potrzebę wiązania odejść z kapłaństwa ze źle przeżytym kryzysem
(ks. Cholewa).