(04.12.2007 RV)Shën Gjoni, meshtar e dijetar i Kishës, që u pagëzua me emrin
Jahja ibn Sargun ibn Mansur, lindi aty nga gjysma e shekullit VII në një familje
arabe kristiane e vdiq në vitin 749. Konsiderohet si përfaqësuesi i fundit i patrologjisë
greke dhe lindore për veprat e tij monumentale, ndërmjet të cilave shquhet "Burimi
i dijes". Veprimtaria e tij letrare është jashtzakonisht e larmishme: ishte poet e
autor tekstesh liturgjike; gojtar, filozof e apologjet. Bir i njërit nga funksionarët
më të lartë të Khalifit të Damaskut, Gjoni i vogël pati shokë lodrash princin trashëgimtar
të vendit, që më vonë do t'i propozonte detyrën e t'et si ministër i financave. Po
ai, më shumë se oborrin mbretëror, më tepër se ofiqet e luksin e pallatit, parapëlqeu
të mbyllej në kuvendin e Shën Sabës, pranë Jeruzalemit, ku u shugurua meshtar dhe
thelloi njohuritë e tij teologjike, duke u përgatitur kështu për detyrën e predikatarit
në Bazilikën e Varrit të Krishtit. Nga Jeruzalemi zëri i tij nisi të dëgjohej
në të gjithë botën e krishterë, në mbrojtje të çështjeve më të shenjta. Mbeti i famshëm
shkrimi "Tri diskutime në favor të figurave shenjte" në mbrojtje të figurave kundër
ikonathyersëve, të udhëhequr nga vetë perandori i Bizantit, Leoni III. Iu desh ta
paguante shtrenjt këtë akt të guximshëm kundër vetë Perandorit.Në këtë diskutim filozofik,
Shën Gjoni pati rastin të zbulonte gjithë përgatitjen e tij teologjike, vënë në dispozicion
jo vetëm të Patrikut të Jeruzalemit, por të mbarë Kishës. Kështu në Koncilin II të
Nikesë (i 7-ti ekumenik) ai u vlerësua jashtzakonisht jo vetëm për diturinë e jashtëzakonshme
por kryesisht për shenjtërinë e tij.