94-vjetori i botimit të numrit të parë të revistës "Hylli i Dritës".
(01.10.2007 RV)Shfletojmë kalendarin
tonë për të përkujtuar 94 vjetorin e daljes së numrit të parë të revistës së njohur
të françeskanëve shqiptarë "Hylli i Dritës" - pasqyrë e lavdishme, por jo më pak tragjike,
e historisë së Kombit tonë, për lirinë e të cilit u përpoqën autorët e saj françeskanë
e laikë, duke shkruar sa me bojë, aq me gjak. Numri i parë i revistës u botua
më 1 tetor 1913, për t'u ndëprerë menjëherë, sepse doli haptas në mbrojtje të lirisë
e të drejtave kombëtare, seriozisht të kërcënuara një vit pas shpalljes së pavarësisë
e para fillimit të Luftës I Botërore. Ja ç’shkruan Atë Gjergj Fishta në numrin e parë
‘Hyllit’: "E tuj kenë se me të hîm t' ushtrive ndërkombëtare në Shkodër mbaroi
nata e errshme e robnisë e për Shqipëtarë filloi me ague e bardha dritë e Lirisë,
e kemi quejtë ketë të Përkohëshme tonë: "Hylli i Dritës", përsè âsht tue lé nepër
ag të qytetnisë së Shqipënisë. E porsi Hylli i Dritës me fërfllim t'ambël të vetin
ngjall shpënesët e shueme në zemër të shtegtarit, errun ndër shkretí të mjerueme,
(ashtu) na do të përkujdesena, qi edhe e Përkohëshmja jonë të mrrijë me ngjall shpënesën
ndër zemra të Shqipëtarëvet se prej Hyut ditë mâ të mira kanë me iu reshë Shqipënisë"
(H.D. I. 1913, 4-8). Revista rifilloi të botohej në maj të vitit 1921, për të
heshtur rishtas nga nëntori i 1944-tës deri në nëntor të 1993-shit. Nga 1993 u duk
përsëri nën drejtimin e njërit nga fretërit e paktë që kishin shpëtuar gjallë nga
persekutimi: Atë Zef Pllumit. Shumë shpejt u ngrit po në atë rang të lartë që kishte
pasur dikur ajo e revista Leka e etërve jezuitë. Por po aq shpejt iu desht edhe të
mbyllej sërisht. Numri i saj i fundit u botua më 1997: pati, pra, katër vjet jete.
U hap përsëri në vitin 2006, gjithnjë nën drejtimin e Atë Zef Pllumit.Përvjetorin
e 94-të të daljes së numrit të parë të revistës zëmadhe françeskane po e përkujtojmë
pikërisht një ditë pas varrosjes së drejtorit të saj, Atë Pllumit, që le një zbraztësi
jo të paktë edhe në vijimin e botimit të ‘Hyllit’, duke qenë e vetmja firmë françeskane
shqiptare që dukej kohët e fundit në faqet e Revistës.