Benedikti XVI në audiencën e përgjithshme, kushtuar Shën Gjon Krizostomit, foli për
“Qytetin me shpirt e me fytyrë të krishterë, solidar me të varfërit”.
(26.09.2007 RV)“Me Shën Gjon Krizostomin
nis vizioni i qytetit të ndërtuar nga ndërgjegjja e krishterë, në të cilin njeriu,
edhe ai më i varfëri, ka vendin e vet e dinjitetin e vet”. Është ky një prej mendimeve
të shprehura nga Ati i Shenjtë në audiencën e përgjithshme të së mërkurës, mbajtur
në Sheshin e Shën Pjetrit në Vatikan. Sot, duke ia kushtuar për herë të dytë katekizmin
figurës së Shën Gjon Gojartit, Papa vuri theksin mbi vlerën aktuale të mësimeve të
tij, që e bënë Shenjtin një nga pararendësit e Doktrinës shoqërore të Kishës. Njeri
tepër i thjeshtë, në mes të salltanetit të oborrit perandorak bizantin. I mahnitur
nga modeli i bashkësisë së parë të krishterë, të bashkuar nga ndjenjat e vëllazërisë
së vërtetë, që nuk i vlerësonte njerëzit sipas pozitës shoqërore, por sipas fesë.
Kështu ia paraqiti Papa 20 mijë besimtarëve, mbledhur sot në Sheshin e Shën Pjetrit,
figurën e një shenjti revolucionar, që jetoi 1600 vjet më parë, aktual edhe për ditët
e sotme. Njeri me zemër të mirë, të ëmbël e atërore me të gjithë, nuk mundi të krijonte
një strehë të sigurtë, për t’u mbrojtur nga kundërshtimet, persekutimet dhe internimet.
U internua dy herë e ndërroi jetë pikërisht gjatë internimit të dytë, në vitin 407.
Në sa jetonte në Kostandinopojën e pallateve perandorake, ndërmjet intrigave të oborrit,
Krizostomi – shpjegoi Papa – nuk u fsheh pas njerëzve të kamur, por zgjodhi thjeshtësinë,
duke nisur nga pallati arqipeshkvnor – e jashtë tij, zgjodhi të varfërit e familjet,
që qenë gjithnjë në qëndër të vëmendjes së veprimtarisë së tij baritore. U frymëzua
përherë nga modeli i Kishës së të krishterëve të parë, prej nga i lindi vizioni i
‘qytetit ideal’: “Krizostomi, ashtu si Shën Pali, mbronte përparësinë e të krishterit,
parë si individ, si njeri i veçantë, edhe të skllavit e të të varfërit. Projekti i
tij korrigjon kështu vizionin grek të ‘polisit’, të qytetit, në të cilin masat e gjëra
të popullsisë përjashtoheshin nga e drejta e qytetarisë, ndërsa në qytetin e krishterë
të gjithë janë vëllezër e motra, me të drejta të barabarta”. Shën Gjon Gojarti
– vijoi Papa – e kishte kuptuar se ideja e vjetër e polisit grek duhej zevendësuar
me atë të qytetit të frymëzuar nga feja, për të cilin flet Ungjilli. Ja sepse me të
– shpjegoi Benedikti XVI – filloi vizioni i një qyteti të ndërtuar nga ndërgjegjja
e krishterë, që i bën të gjithë të barabartë, i bën vëllezër e motra e i edukon me
frymën e solidaritetit. “I duhej dhënë një shpirt e një fytyrë e krishterë qytetit.
Me fjalë të tjera, Krizostomi e kuptoi se nuk mjaftonte dhënia e lëmoshës, as ndihma
e herë pas hershme e të varfërve, por ishte e nevojshme të krijohej një strukturë
e re, një model i ri i shoqërisë; një model i bazuar mbi perspektivën e Besëlidhjes
së Re. Është shoqëria e re që nis të shfaqet në Kishën e posalindur”.I famshëm
për gojtarinë e tij, edhe në Romën e re, dmth në Kostandinopojë, Krizostomi u bë i
njohur nga të gjithë si mësues i fesë e dëshmitar i dashurisë së krishterë – tha Papa
dhe në vijim theksoi katër karakteristika kryesore të kësaj figure madhore të Kishës:
së pari, nënvizoi ndjeshmërinë e Shenjtit antiokian ndaj Krijimit, parë si akti më
i lartë i dashurisë së Zotit; së dyti, vëmendjen që i kushtoi shpjegimit të Shkrimit
Shenjt i cili, sipas Atit të Kishës, krijon mundësinë për ta deshifruar vetë Krijimin.
Së katërti, Papa vuri në dukje veprimin e Shpirtit Shenjt në zemrën e njeriut, por
duhet theksuar – vijoi Shenjtëria e Tij - se është karakteristika e tretë ajo që zbulon
gjithë humanizmin dhe fenë e ipeshkvit të lashtë të Kostandinopojës, bindjen e patundur
se: “Hyji… zbret vetë, mishërohet, bëhet vërtetë ‘Hyji me ne’, vëllau ynë deri
në vdekje në Kryq”.