PHONG TRÀO ”ARCHE - CON TÀU” SĂN SÓC NGƯỜI TÀN TẬT
Năm 2004 kỷ niệm 40 năm thành lập Phong Trào ”Con Tàu - Arche” chuyên phục vụ người
tàn tật. Phong trào do ông Jean Vanier thành lập. Hiện nay phong trào có mặt tại nhiều
nơi trên thế giới với 124 cộng đoàn săn sóc 2700 người tàn tật.
Ông Jean Vanier
sinh năm 1928 và là quí tử của Quan Toàn Quyền Canada. Năm 1950, Jean Vanier rời ngành
hải quân và sang Pháp học triết học tại thủ đô Paris. Sau khi đậu tiến sĩ triết, ông
trở về Canada làm giảng sư tại đại học Toronto.
Chính ông Jean Vanier kể lại
nguồn gốc phát sinh phong trào Con Tàu.
Năm 1963 tôi quen biết Cha Thomas-Philippe.
Lúc ấy ngài là Linh Mục Tuyên Úy Trung Tâm săn sóc 30 người đàn ông tàn tật tâm trí
ở Trosly-Breuil thuộc quận Oise nằm về phía Tây Bắc thủ đô Paris. Một năm sau, đúng
ngày 5-8-1964, tôi gặp Raphael Simi và Philippe Seux, 2 bệnh nhân đang được điều trị
tại nhà thương tâm thần. Cả hai đều không còn cha mẹ. Sau khi bàn hỏi với Cha Thomas-Philippe,
tôi chính thức lãnh 2 bệnh nhân và đưa về nhà. Cộng Đoàn Arche - Con Tàu chào đời
từ đó.
Đây là mái ấm bé nhỏ đầu tiên. Chúng tôi sống chung nhân danh Đức Chúa
GIÊSU KITÔ, Đấng Cứu Độ con người. Kinh nghiệm này giúp tôi khám phá ra nỗi đau khổ
khôn lường của người tàn tật. Đồng thời tôi lãnh nhận hồng ân vô giá đến từ những
kẻ bị xem là bất hạnh nhất là kém may mắn nhất trong xã hội loài người.
Cộng
Đoàn Con Tàu có rất nhiều lợi điểm. Chúng tôi sống tình huynh đệ chân thành như trong
một gia đình hiệp nhất. Dần dần mỗi người khám phá ra chỗ đứng trong Cộng Đoàn, ngoài
xã hội và giữa lòng Giáo Hội Công Giáo Hoàn Vũ. Đàng sau việc thành lập Cộng Đoàn
Con Tàu, chúng tôi ý thức sâu xa tầm quan trọng của mỗi người. Để tìm lại nhân phẩm,
mỗi nhân vị cần khám phá môi trường nhân bản và chân thật.
Từ năm 1964 đến
1977 Cộng Đoàn Con Tàu mở 15 mái ấm trong vùng Oise. Năm 1968 Cộng Đoàn tiếp rước
72 người tàn tật và đến năm 1972 con số tăng lên 125. Năm 1969 đánh dấu việc lan rộng
của Phong Trào, bắt đầu ngay tại Pháp. Sau đó Phong Trào vượt biên giới sang Canada
và Hoa Kỳ. Tiếp đến là các quốc gia nghèo như Ấn Độ, Côte-d'Ivoire, Burkina Faso,
Haiti và Honduras. Năm 1987, Phong Trào mở các Cộng Đoàn ở Âu Châu như Anh, Đức, Ý,
Thụy Sỹ, Tây-ban-nha, Hungari và Ba Lan. Phong Trào cũng có mặt tại Mêhicô, Brasil,
Ouganda và Nhật Bản ..
Nét đặc thù của Phong Trào Con Tàu là chúng tôi tổ
chức sống thành Cộng Đoàn. Chính đời sống chung trao ban tình huynh đệ chân thành
và tình bạn vô tư, không so đo tính toán. Mỗi người tìm cách giúp người khác khám
phá ra mình là ai, có chỗ đứng nào trong cộng đoàn. Nhưng nhất là - trên hết và trước
hết - mỗi người đào sâu mối liên hệ thân tình con thảo với THIÊN CHÚA, Đấng là CHA
tất cả mọi người. Phong trào thành hình không phải với mục đích làm nên chuyện này,
sinh hoạt nọ cho người tàn tật. Không hẳn như vậy. Sở dĩ chúng tôi thành lập từng
Cộng Đoàn là để có thể sống chung và trở thành bạn hữu của người tàn tật. Điểm đặc
thù của Phong Trào chính là ở chỗ khác biệt này.
Trên phương diện tài chánh
thì ở Pháp, các Cộng Đoàn được chính phủ tài trợ. Trên phương diện nhân bản lại là
chuyện khác. Để có thể tìm hiểu người tàn tật và biết rõ khó khăn của người ấy, cần
phải có các chuyên viên. Vì thế chúng tôi có cả một mạng lưới nối kết bạn hữu thật
mênh mông rộng lớn. Trước tiên chúng tôi có các bác sĩ và các chuyên viên chữa trị
tâm thần. Sau đó chúng tôi có các nhà giáo dục, các chuyên gia tâm-sinh-lý. Rồi chúng
tôi được sự hỗ trợ tinh thần của các Giám Mục và Linh Mục. Nhưng trước hết và trên
hết, đối với chúng tôi là kẻ phục vụ thì người nghèo mới đích thật là tôn sư của chúng
tôi. Những người bé bỏng yếu đuối có thể biến đổi chúng ta nếu chúng ta giao tiếp
với họ, yêu thương và kính trọng họ.
Trong Hiến Chương của Phong Trào ”Arche
- Con Tàu” có đoạn viết: ”Người tàn tật tâm trí có khả năng tiếp
rước, ngỡ ngàng, tự nhiên và chân thành. Trong trạng thái trơ trụi
và yếu đuối mỏng manh họ lại có đặc ân đánh động
con tim và mời gọi sống hiệp nhất. Trong xã hội tân tiến, người tàn
tật không ngừng nhắc nhở kẻ khoẻ mạnh về các giá trị thiết yếu của tâm lòng nhân ái.
Không có con tim quảng đại thì những khả năng khác như tri thức,
quyền bính và hành động cũng trở thành vô ý nghĩa và đánh mất
mục đích cao cả chung cục”.
(”LE CHRIST AU MONDE”, n.2,
Mars-Avril/2005, trang 141-147).