Motu proprio "Summorum Pontificum" - zasady stosowania przedsoborowej liturgii
Normy dotyczące używania przedsoborowego mszału łacińskiego ogłoszono 7 lipca w Watykanie.
Zawiera je list apostolski motu proprio Benedykta XVI, zaczynający się od słów „Summorum
Pontificum”. Wraz z nim Papież skierował list do biskupów. Jak podkreślił dyrektor
programowy naszej rozgłośni, ks. Andrzej Koprowski „Ojciec Święty zauważa, że informacje
i osądy wypowiadane bez znajomości tekstu spowodowały spore zamieszanie. Od pewnego
czasu pojawiały się reakcje często sprzeczne ze sobą – od radosnej akceptacji po twardy
opór – a wszystko wobec projektu dokumentu, którego nikt nie zna. Ojciec Święty z
mocą potwierdza autorytet Soboru Watykańskiego II i to, że jego dokument w niczym
nie podważa tego autorytetu. Mszał opublikowany przez Papieża Pawła VI, jak i jego
dwukrotne edycje z polecenia Jana Pawła II jest i pozostaje formą zwyczajną Liturgii
eucharystycznej. Zarazem ostatnie wydanie wcześniejszego mszału, dokonane przez Jana
XXIII w 1962 roku, używanego także podczas obrad Soboru Watykańskiego II, zostaje
dopuszczone jako forma nadzwyczajna celebracji eucharystycznej” – powiedział ks. Koprowski.
„Chodzi
o doprowadzenie do pojednania wewnątrz Kościoła – stwierdza Papież w Liście. – Nie
ma żadnej sprzeczności między jednym a drugim wydaniem Mszału Rzymskiego. W historii
liturgii jest wzrost i rozwój, a nie rozbicie czy pęknięcie”. Jak komentuje ks. Koprowski,
„wzruszająca jest delikatność, z jaką Benedykt XVI zwraca się do biskupów w liście
towarzyszącym motu proprio, podkreślając, że dokument papieski w niczym nie umniejsza
autorytetu i odpowiedzialności biskupów. Co więcej, prosi, by po okresie 3 lat od
wejścia w życie motu proprio – napisali do Stolicy Apostolskiej swoje uwagi i doświadczenia
– gdyby okazało się, że pojawiły się poważne trudności trzeba będzie szukać nowych
rozwiązań”.
W motu proprio „Summorum Pontificum” Papież przypomina, że po reformie
liturgicznej Pawła VI z 1970 r. wielu wiernych okazywało przywiązanie do liturgii
w jej przedsoborowym kształcie. Kierując się pasterską troską, Jan Paweł II w r. 1984
zezwolił indultem Kongregacji ds. Kultu Bożego „Quattuor abhinc annos” na używanie
Mszału promulgowanego przez Piusa V po Soborze Trydenckim, a wydanego po raz ostatni
w r. 1962 przez Jana XXIII. Proszącym o to mogli udzielać zezwolenia biskupi, do czego
ich Jan Paweł II raz jeszcze zachęcił w r. 1988 listem apostolskim motu proprio „Ecclesia
Dei”.
Benedykt XVI zwraca uwagę, że przedsoborowy Mszał nigdy nie został prawnie
uchylony. Ustala nowe warunki korzystania z niego.
Przy sprawowaniu Eucharystii
bez udziału ludu każdy kapłan diecezjalny czy zakonny obrządku łacińskiego będzie
mógł używać codziennie – z wyjątkiem Triduum Paschalnego – albo Mszału w wydaniu Jana
XXIII z 1962 r., albo Mszału Pawła VI z r. 1970. Nie trzeba do tego żadnego osobnego
zezwolenia Stolicy Apostolskiej ani biskupa. W takich Mszach mogą też uczestniczyć
pragnący tego wierni.
Z przedsoborowego Mszału mogą także korzystać wspólnoty
zakonne we własnych kaplicach. Jeśli jednak jakaś wspólnota czy całe zgromadzenie
chce to czynić często albo stale, konieczna jest decyzja wyższych przełożonych.
W
parafiach, gdzie istnieje stała grupa wiernych przywiązanych do tradycyjnej liturgii,
proboszcz ma się chętnie przychylić do ich prośby o Eucharystię celebrowaną według
Mszału z 1962 r. Taką Mszę można odprawiać w dni powszednie, a jedną również w niedziele
i święta. Kiedy wierni o to proszą, proboszcz może zezwolić też na nie przy takich
okazjach, jak małżeństwo, pogrzeb czy pielgrzymka. W kościołach, które nie są parafialne
ani klasztorne, zezwolenia udzielają ich rektorzy. Czytania biblijne na takich Mszach
mogą być w językach współczesnych, z wydań zatwierdzonych przez Stolicę Apostolską.
Gdyby
grupa wiernych proszących o przedsoborową liturgię nie otrzymała zezwolenia proboszcza,
ma się zwrócić do biskupa. A jeśli nie może on im takiej celebracji zapewnić, należy
się odnieść do Papieskiej Komisji „Ecclesia Dei”.
O ile przemawia za tym dobro
dusz, proboszcz może też zezwolić na używanie przedsoborowego rytuału przy udzielaniu
sakramentów chrztu, małżeństwa, pokuty i namaszczenia chorych. Tak samo ordynariusz
może udzielać bierzmowania zgodnie z dawnym pontyfikałem. Brewiarz w wydaniu z 1962
r. odmawiać mogą wszyscy duchowni. Biskup może utworzyć parafię personalną dla wiernych
korzystających z tradycyjnej liturgii lub wyznaczyć dla nich rektora kościoła czy
kapelana.
Nad stosowaniem norm wydanego dziś motu proprio ma czuwać Papieska
Komisja „Ecclesia Dei”. Obowiązują one od święta Podwyższenia Krzyża 14 września 2007
r.