List Papieża do Kościoła w Chinach

W Watykanie opublikowano List Benedykta XVI do katolików w Chinach. Zapowiadany już wcześniej dokument Papież podpisał w uroczystość Zesłania Ducha Świętego, 27 maja br. Jak podkreślono w komunikacie biura prasowego Stolicy Apostolskiej, List skupia się na tematyce religijnej, a więc nie ma charakteru politycznego, czy oskarżycielskiego pod adresem tamtejszych władz państwowych. Tekst składa się z dwóch części.

W pierwszej Ojciec Święty analizuje sytuację chińskiego Kościoła, ze szczególnym uwzględnieniem specyficznych warunków ChRL oraz podziałów panujących wśród wiernych. Zauważa zarówno stały wzrost zainteresowania sprawami duchowymi i religijnymi, jak i rosnący materializm i hedonizm, towarzyszące rozwojowi gospodarczemu. Szczególnym kontekstem jest brak oficjalnych relacji Stolicy Apostolskiej z ChRL. Papież wyraża nadzieję na otwarcie dialogu w tej dziedzinie, nawet jeśli proces normalizacji będzie wymagał czasu. Przypomina jednocześnie, że Kościół nie żąda dla siebie w tej dziedzinie żadnych przywilejów, ani nie utożsamia się z żadnym systemem politycznym. „Rozwiązania istniejących problemów – pisze Benedykt XVI – nie można dokonać przez stały konflikt z prawowitymi władzami cywilnymi. Jednak z drugiej strony nie do przyjęcia jest uległość wobec nich, kiedy niesłusznie mieszają się do spraw, które dotyczą wiary i dyscypliny Kościoła”.

Papież przypomina podstawowe zasady katolickiej eklezjologii, w tym wyłączność zwierzchnictwa biskupów nad Kościołami lokalnymi, konieczność ich więzi między sobą oraz z Następcą św. Piotra. Dokument potwierdza otwartość Stolicy Apostolskiej na dialog z władzami państwowymi. Zachęca wiernych do pojednania i przebaczenia oraz do zachowania kościelnej jedności.

Papież w sposób szczególny odnosi się do trzech sytuacji. Pierwszą z nich są tzw. wspólnoty Kościoła podziemnego, kierowane przez biskupów pozostających w pełnej jedności ze Stolicą Apostolską. Druga sytuacja dotyczy biskupów wyznaczonych przez państwo, którzy jednak poprosili Watykan o uznanie święceń. Trzecią grupę stanowią biskupi wyświęceni ważnie, ale bez mandatu Stolicy Apostolskiej, którzy nie pozostają z nią w jedności. Papież podkreśla ważność sprawowanych przez nich sakramentów, nawet jeśli przyjęli święcenia w sposób niegodziwy.

Druga część Listu zawiera szczegółowe wskazówki duszpasterskie. Akcentują one ważność sakramentów sprawowanych przez wszystkich szafarzy, także wyświęconych niegodziwie. Papież usilnie zachęca chińskich wiernych do zachowania jedności Kościoła, podkreślając potrzebę jego niezależności od instytucji państwowych. Zwraca uwagę, że Kościół winien być kierowany przez biskupów, a nie przez inne instytucje. Podkreśla stałą gotowość Stolicy Apostolskiej do podjęcia dialogu, np. w kwestii nominacji biskupich, czy struktur administracyjnych Kościoła.

Ponadto szczegółowe wskazania zawarte w Liście dotyczą różnych grup wiernych, w tym wspólnot parafialnych, duchowieństwa, osób konsekrowanych, rodzin i dorosłych katechumenów. Na koniec Papież odwołuje wszelkie uprawnienia i dyrektywy, wprowadzone uprzednio przez Stolicę Apostolską, gdyż obecne okoliczności pozwalają na zachowywanie norm kanonicznych.

„W punkcie 18 List Papieża odwołuje uprawnienia i nadzwyczajne wskazania duszpasterskie udzielone przez Stolicę Apostolską potajemnie dawniej” – powiedział o. Andrzej Koprowski SJ. Jak wyjaśnia dyrektor programowy Radia Watykańskiego chodzi o tak zwane „8 punktów kardynała Tomko”, poufny dokument z 3 października 1988 r., kiedy kard. Tomko był Prefektem Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów. „Dokument, który zabraniał koncelebrowania z biskupami konsekrowanymi bez zgody Papieża, zabraniał uczestniczenia w Mszach św. prawowanych przez kapłanów wyświęconych przez tych biskupów; a zarazem dawał uprawnienia biskupom konsekrowanym z nominacji papieskiej na konsekrowanie innych biskupów” – powiedział o. Koprowski.

W opublikowanym 30 czerwca Liście Benedykt XVI ustanawia też dla całego Kościoła Dzień Modlitw za Kościół w Chinach. Będzie to 24 maja, kiedy przypada wspomnienie liturgiczne Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych.

W Watykanie przy okazji papieskiego Listu opublikowano ogólne statystyki Kościoła katolickiego w Chinach. Kraj liczy 1 mld 300 mln mieszkańców. Jest tam 145 kościelnych jednostek administracyjnych. W 1948 r. katolików było 3 mln. Obecnie ich liczbę szacuje się na 8 do 12 mln. W Chińskiej Republice Ludowej jest ponad stu biskupów, jednak 60 proc. z nich ukończyło 80 rok życia. Jedynie w ostatnich 7 latach zmarło 49 hierarchów. Liczbę księży ocenia się na 3200. Wspólnot zakonnych jest tam 156, a sióstr 6 tys. W 30 seminariach studiuje 2300 alumnów.


jp, tc/ RV