Cha Paul Devillard - Linh Mục dòng Tên - dành công tác tông đồ cho việc viếng
thăm các tù nhân bị giam trong một nhà tù ở thủ đô Paris nước Pháp.
Các tù
nhân mong đợi nơi vị Linh Mục Công Giáo, hoặc người viếng thăm, một tâm tình cảm thông
sâu xa. Đây là tâm tình người tù không tìm được nơi thân nhân. Đôi lúc người tù cũng
nhờ vị Linh Mục làm trung gian liên lạc với gia đình, với cha mẹ và với vợ con.
Thỉnh thoảng người tù nhờ vị Linh Mục liên lạc hoặc thương lượng với luật sư hoặc
với ông giám đốc nhà giam, để tìm ra dữ kiện thuận lợi hầu giảm bớt thời gian giam
cầm. Sau đây là chứng từ của Cha Paul Devillard về đau khổ Cha chứng kiến.
Nơi nhà tù - đặc biệt các nhà tù lớn - nỗi đau khổ tinh thần thật lớn lao, khó diễn
tả cho cùng. Trước hết là sự chung đụng hỗn tạp giữa đủ mọi thứ người và sự cắt đứt
liên lạc với gia đình, với thế giới bên ngoài. Điều duy nhất được bảo đảm là trật
tự và kỷ luật trong nhàn rỗi và trong nhục nhã. Do đó nẩy sinh nơi lòng các tù nhân
mối hận thù. Một tù nhân nói với tôi: ”Con rất khổ sở khi sống trong tù”. Một người
khác thổ lộ: ”Nơi nhà giam, con luôn luôn bị lạnh, lạnh thể xác và lạnh tinh thần”.
Một người nữa tỏ bày: ”Mặc dầu chúng con 3 người trong cùng một phòng giam, nhưng
con vẫn cảm thấy cô đơn kinh khủng”. Tù nhân khác tâm sự: ”Điều khó khăn nhất đối
với con là phòng giam quá chật chội, khiến con luôn có cảm tưởng bị trói chặt, không
làm được việc gì cho ra hồn, hay ít ra là để qua giờ.
Ngoài cái khổ bị tống
giam vì các lỗi lầm phạm ngoài xã hội, người tù còn nhận thêm các hình phạt đến từ
chính các nhân viên cai tù, canh ngục. Một hôm tôi chứng kiến tận mắt cảnh một viên
cai tù thật trẻ, hất nhẹ vào người tù ngoại quốc bằng cử chỉ khinh bỉ. Người tù tức
khắc phản ứng, bằng lời nói tỏ lộ vẽ ngạc nhiên, nhưng cứng rắn. Liền sau đó, viên
cai tù ghi một điểm xấu trong báo cáo và người tù lãnh chịu hình phạt phải đền trong
vòng mấy ngày. Tuy nhiên, đây chỉ là một nỗi khổ nhỏ, so với hai nỗi khổ lớn lao hơn.
Cách đây không lâu, một tù nhân 24 tuổi, được phép đặc biệt về viếng xác bào huynh,
qua đời vì bệnh sưng màng óc. Dĩ nhiên là có 4 người lính đi kèm và với đôi tay bị
còng. Bước vào nhà, trước xác chết của người anh, có đủ mặt người thân trong gia đình
đang khóc thương người quá cố, anh tù nhân trẻ tuổi với đôi tay bị còng, có 4 người
lính hộ tống, không biết mình mang một bộ mặt nào? Thật là một đau khổ khủng khiếp,
tột cùng! Anh không bao giờ quên được hình ảnh đau thương này.
Một tù nhân
khác cũng được phép đặc biệt tương tự. Anh có người em gái vừa bị tai nạn thập tử
nhất sinh. Nhưng anh là tù nhân dài hạn, sắp đến ngày ra khỏi tù. Cũng với đôi tay
bị còng và có lính hộ tống, anh được dẫn đến bên giường người em đang hấp hối. Anh
kể lại với tôi: ”Bên giường người em gái bị tai nạn, con là người anh, với đôi tay
bị còng, bên cạnh là 4 người lính, lần đầu tiên, một mối hận thù xâm chiếm lòng con.
Đây là vết thương ghi đậm thêm trong cuộc đời giam cầm khốn khổ của con”.
Trước nỗi khổ tinh thần của các tù nhân, Cha Paul Devillard tìm đủ mọi cách thoa nhẹ.
Cha liên lạc, đối thoại và thương lượng với ban giám đốc nhà tù, các nhân viên canh
ngục, làm thế nào để các tù nhân được kính trọng, được đối xử trong công bằng, với
hình phạt hợp lý. Một kinh nghiệm, một bài học Cha nhận được qua việc viếng thăm các
tù nhân: sức mạnh tinh thần. Mỗi tù nhân biểu lộ nỗi khao khát được chấp nhận mình
hiện hữu thật sự và được kính trọng, được cư xử như người, chứ không phải như những
con số.
... ”Lạy THIÊN CHÚA là Cha và là Chúa Tể đời
con, xin đừng để mặc con chiều theo sở thích của môi miệng,
đừng để nó làm con vấp ngã. Tư tưởng con, ai sẽ
lấy roi sửa trị, tâm can con, ai sẽ dùng khôn ngoan dạy dỗ, để
đừng dung thứ những lầm lỗi của con, cũng đừng làm ngơ
trước tội con đã phạm? Bằng không, lỗi lầm của con cứ
gia tăng mãi, tội lỗi của con chồng chất thêm nhiều, con sẽ quỵ ngã trước
mặt đối phương và kẻ thù con đắc chí nhạo
cười. Lạy Đức Chúa là Cha và là THIÊN CHÚA của đời
con, xin đừng để mắt con trâng tráo, xin đẩy
dục vọng xa khỏi con, xin chớ để thói ăn chơi trụy lạc
thống trị con, đừng để con đắm chìm trong
những dục vọng trơ trẽn” (Huấn Ca 22,1-6).
(”CHRISTUS”,
revue de formation spirituelle, 10/1990, trang 492-501).