Kard. Bertone: historyczne źródła bronią Piusa XII
„Czarnej legendzie” o milczeniu Piusa XII podczas II wojny światowej zaprzeczają dokumenty
– podkreślił kard. Tarcisio Bertone podczas prezentacji najnowszej biografii tego
Papieża. W siedzibie rzymskich władz miejskich na Kapitolu przedstawiono 5 czerwca
książkę włoskiego watykanisty z dziennika „Il Giornale”, Andrei Torniellego. Nosi
ona tytuł: „Pius XII – Eugenio Pacelli – człowiek na tronie Piotra”. Watykański sekretarz
stanu przypomniał działania Papieża i jego ustne wskazania w tym względzie, zwracając
uwagę, że nie wydawał on pisemnych dokumentów. W czasie wojny, a także zaraz po niej
spotykało się to z wdzięcznością i uznaniem. Jednak w drugiej połowie lat 40. sytuacja
się zmieniła. Rozpoczęły się sowieckie ataki na Piusa XII, podjęte też niestety przez
rosyjską Cerkiew prawosławną. Równocześnie Papież zajął jasne, bezstronne stanowisko
w sprawie państwa Izrael, domagając się uznania praw zarówno Żydów, jak i Palestyńczyków
– a tego żadna ze stron nie chciała przyjąć.
„Kwestia palestyńska i kwestia
komunistyczna z pewnością przyczyniły się do wypaczenia opinii o Papieżu, który przecież
tak wiele zrobił dla ochrony najbardziej cierpiących – a zwłaszcza Żydów wobec fanatyzmu
nazistowskiego prześladowania – mówił kard. Bertone. Zaznaczył, że negatywną opinię
o Piusie XII wyrażali tylko niektórzy, bo niewątpliwie wielka masa Żydów uratowanych,
którzy dzięki niemu przeżyli, darzyła go ogromną wdzięcznością. Również liczni historycy
stale bronili Piusa XII. Purpurat przypomniał opinię żydowskiego prawnika Roberta
Kempnera, prokuratora na procesie norymberskim, który uważał, że propaganda Kościoła
przeciw Hitlerowi tylko przyśpieszyłaby zagładę Żydów. Ujawnione pozycje bardzo krytyczne
można, zdaniem kard. Bertone, zneutralizować przez poważną konfrontację ze źródłami.
Watykański
sekretarz stanu powołał się na szereg dokumentów, z których wiele przytacza też nowa
książka Torniellego o Eugenio Pacellim. Przypomniał m.in., że w r. 1943 Sekretariat
Stanu zwrócił się do władz okupacyjnych o zezwolenie, by znacznie zwiększyć skład
ówczesnej Gwardii Pałacowej – z myślą o ukryciu w niej grupy rzymskich Żydów zagrożonych
deportacją. Kard. Bertone przypomniał, że Pius XII jako Papież nigdy nie spotkał się
z Mussolinim ani z Hitlerem. Podkreślił ponadto, że to on był pod wieloma względami
prekursorem Soboru Watykańskiego II. Wspomniał przygotowanie reformy liturgii oraz
nacisk kładziony na rolę kobiet i ich prawa. Ponad połowa kanonizowanych (54,4 proc.)
przez Piusa XII i 62,5 proc. beatyfikowanych to kobiety.