Biskupi greckokatoliccy na 60-lecie Akcji "Wisła"

"Na płaszczyźnie duchowej akcja "Wisła" trwa po dzień dzisiejszy; wciąż zmuszeni jesteśmy walczyć z jej następstwami" – napisali w liście z okazji jej 60. rocznicy biskupi Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego w Polsce. 28 kwietnia 1947 r. rozpoczęła się akcja wysiedleńcza, podczas której ok. 150 tysięcy Ukraińców, mieszkańców południowo-wschodnich województw Polski "wygnano z praojcowskich ziem i siłą przesiedlono na ziemie zachodnie i północne powojennego państwa polskiego".

Biskupi przypominają, że przez długie lata władza komunistyczna za bezpośrednią przyczynę akcji wysiedleńczej podawała zabójstwo gen. Świerczewskiego oraz walkę z oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii. Dostępne dzisiaj dokumenty świadczą, że był to tylko "haniebny pretekst”, gdyż nadrzędnym celem akcji "Wisła" było „rozwiązanie problemu ukraińskiego", tzn. całkowita asymilacja społeczeństwa ukraińskiego w miejscach nowego osiedlenia.

W orędziu hierarchowie przypomnieli o szkodach, jakie poniósł Kościół greckokatolicki w wyniku akcji "Wisła". Zostały zniszczone struktury cerkiewne, skonfiskowano wszystkie świątynie, cmentarze, Seminarium Duchowne w Przemyślu, pałac Biskupów, lecz także wszystkie zasoby historyczne, naukowe i artystyczne, archiwa i biblioteki.

"Jednak najbardziej bolesnych strat doświadczyli żywi ludzie - synowie i córki naszego Narodu. Oni to zostali oderwani od swych cerkwi, od ziemi ojczystej, od swojej historii i rodzimej spuścizny duchowej. Zabroniono im modlitwy w rodzimym obrządku, rozrzucono pośród obcego społeczeństwa oraz przeznaczono do szybkiej i pełnej asymilacji religijnej i narodowej" - napisali biskupi.

Na zakończenie listu hierarchowie przypominają akt wzajemnego przebaczenia i pojednania, którego dokonali polscy i ukraińscy biskupi w 2005 r. w Warszawie i we Lwowie. Wyrazili oczekiwanie, że Sejm RP, podobnie jak to uczynił Senat RP w 1990 r., ostatecznie potępi akcję "Wisła", oraz moralnie i materialnie zrekompensuje straty swoim obywatelom.

 P. Ciuba OP, KAI