SỨ ĐIỆP MÙA CHAY 2007 CỦA ĐỨC THÁNH CHA BIỂN ĐỨC 16
Sáng ngày 13-2-2007, Đức TGM Paul Cordes, người Đức,
Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh Cor Unum (Đồng Tâm),
đã mở cuộc họp báo tại Vatican để giới thiệu Sứ điệp
của ĐTC Biển Đức 16 nhân dịp Mùa Chay sắp bắt đầu
từ ngày 21-2 đến 8-4-2007, với chủ đề ”Chúng sẽ nhìn Đấng
chúng đâm thâu qua” (Jn 19,37). Sau đây là bản dịch nguyên văn Sứ
điệp của Đức Thánh Cha.
Anh chị
em thân mến,
”Họ sẽ nhìn Đấng chúng đâm thâu qua
” (Jn 19,37). Đó là đề tài Kinh Thánh hướng dẫn suy tư của chúng ta trong mùa chay
năm nay. Mùa chay là thời điểm thuận tiện để học cách ở với Mẹ Maria và Thánh Gioan,
người môn đệ yêu dấu, cạnh Đấng ở trên Thập giá, hoàn tất sự hy sinh mạng sống vì
toàn nhân loại (cf Jn 19,25). Vì thế, với tâm tình tham gia sốt sắng hơn, trong mùa
thống hối và cầu nguyện này, chúng ta hãy nhìn lên Chúa Kitô chịu đóng đanh, khi chịu
chết trên đồi Canvê, Ngài đã biểu lộ trọn vẹn cho chúng ta tình yêu của Thiên Chúa.
Trong Thông Điệp ” Deus caritas est ” (Thiên Chúa là Tình Thương), tôi đã bàn
về đề tài tình thương và nêu rõ hai hình thức cơ bản là Agape và Eros.
Tình
thương của Thiên Chúa: Agape và Eros Từ ” Agape' , xuất
hiện nhiều lần trong Tân Ước, chỉ tình yêu tự hiến của một người chỉ tìm kiếm điều
thiện hảo cho tha nhân. Trái lại, từ Eros , chỉ tình yêu của một người muốn
chiếm hữu điều mà mình thiếu và mong ước kết hiệp với người mình yêu. Tình yêu mà
Chúa bao bọc chúng ta chắc chắn là Agape . Thực vậy, con người có thể cho Thiên
Chúa điều gì mà Ngài không sở hữu? Tất cả bản chất con người và những gì con người
sở hữu đều là do Chúa ban. Vì thế, chính thụ tạo cần đến Thiên Chúa trong mọi sự.
Nhưng tình yêu của Thiên Chúa cũng là Eros . Trong Cựu Ước, Đấng Tạo dựng vũ
trụ biểu lộ cho dân Ngài chọn như dân riêng, một sự yêu thương đặc biệt vượt lên trên
mọi động lực phàm trần. Ngôn sứ Osea biểu lộ sự say mê của Thiên Chúa qua những hình
ảnh táo bạo như tình yêu của một người nam đối với một phụ nữ ngoại tình (cf 3,1-3).
Về phần Ngôn sứ Ezechiel, khi nói về quan hệ của Thiên Chúa với dân Israel, đã không
ngại dùng ngôn từ nồng nhiệt và đam mê (cf 16,1-22). Các văn bản Kinh Thánh ấy chứng
tỏ rằng Eros thuộc về chính trái tim Thiên Chúa: Đấng Tối Cao chờ đợi sự ưng
thuận nơi các thụ tạo của Ngài như một hôn phu trẻ chờ đợi sự ưng thuận của hôn thê.
Đáng tiếc thay, ngay từ khởi thủy, nhân loại bị sự gian dối của Ma quỉ quyến rũ, đã
khép kín đối với tình yêu Thiên Chúa trong ảo tưởng của một thái độ tự mãn về một
điều không thể có được (cf Gn 3,1-7). Khi com cụm vào mình, Adam xa rời nguồn mạch
sự sống là chính Thiên Chúa, và trở thành người đầu tiên trong số ”những người vì
sợ chết nên bị cầm giữ trong sự nô lệ suốt đời” (Do thái 2,15). Nhưng Thiên Chúa không
chịu thua. Trái lại, sự khước từ của con người là một động chủ yếu khiến Chúa biểu
lộ tình yêu của Ngài với tất cả sức mạnh cứu độ.
Thánh Giá biểu lộ tình
yêu sung mãn của Thiên Chúa Chính trong mầu nhiệm Thập Giá mà quyền toàn năng
của lòng từ bi Chúa Cha trên đời được biểu lộ trọn vẹn. Để tái thu phục tình yêu của
thụ tạo, Ngài chấp nhận trả giá rất cao là Máu Con duy nhất của Ngài. Sự chết, đối
với Adam đầu tiên là dấu chỉ tột cùng của sự cô đơn và bất lực, ngay được biến thành
hành vi tột đỉnh của yêu thương và tự do của Adam mới. Vì thế, ta có thể quả quyết
rất đúng, cùng với thánh Maximô Vị Hiển Tu, rằng Chúa Kitô ”đã chết một cách thần
linh, nếu ta có thể nói được như vậy, vì Ngài tự nguyện chết” (Ambigua , 91,1956).
Trên Thánh Giá, Eros của Thiên Chúa đối với chúng ta được biểu lộ. Thực vậy, như Pseudo
Dionysius đã nói, Eros là sức mạnh ”không để cho người yêu ở lại trong mình nhưng
thúc đẩy để để họ trở thành một với người yêu” (De Divinis nominicus , IV,
13: PG 3,712). Có Eros nào điên rồ (N.Cabasilas, Vita in Cristo, 648) hơn là
điều đã làm cho Con Thiên Chúa trở thành một với chúng ta đến độ chịu đau khổ vì hậu
quả tội lỗi chúng ta như của chính Ngài?”
”Đấng mà họ đã
đâm thâu qua” Anh chị em thân mến, chúng ta hãy nhìn lên Chúa Kitô chịu
đâm thâu qua trên Thánh Giá! Ngài là mạc khải tột đỉnh về tình yêu Thiên Chúa, một
tình yêu vừa là Eros vừa là Agape , chúng không đối nghịch nhau nhưng
soi sáng cho nhau. Trên Thánh Giá, chính Thiên Chúa xin tình yêu của các thụ tạo:
Ngài khao khát tình yêu của mỗi người chúng ta. Thánh Tôma Tông Đồ đã nhìn nhận Đức
Giêsu là ”Chúa và là Thiên Chúa” khi xỏ ngón tay vào cạnh sườn Người. Không lạ gì,
nhiều vị thánh đã tìm thấy nơi trái tim Chúa Giêsu biểu hiện cảm động nhất của mầu
nhiệm tình yêu ấy. Ta có thể nói đúng rằng mạc khải về Eros của Thiên Chúa
đối với con người, trong thực tế, chính là biểu hiện tột đỉnh Agape của Ngài.
Nói cho cùng chỉ có tình yêu liên kết sự tự hiến với ước muốn say mê mong được đáp
trả, mới gợi lên một niềm vui, làm nhẹ những gánh nặng nhất, Chúa Giêsu đã nói: ”Khi
Ta bị treo lên khỏi mặt đất, Ta sẽ kéo mọi người đến cùng Ta” (Jn 12,32). Câu trả
lời mà Chúa nồng nhiệt ao ước từ chúng ta trước tiên là chúng ta đón nhận tình yêu
của ngài và để cho mình được lôi kéo đến gần Ngài. Tuy nhiên, chấp nhận tình yêu của
Chúa vẫn chưa đủ. Chúng ta cần đáp lại và dấn thân thông truyền tình yêu ấy cho tha
nhân. Chúa Kitô ”lôi kéo tôi đến cùng Ngài” để liên kết với tôi, để tôi học yêu thương
anh chị em với cùng một tình yêu của Ngài.
Máu và nước ”
Họ sẽ nhìn Đấng mà họ đã đâm thâu qua ”. Chúng
ta hãy tín thác nhìn cạnh sườn Chúa Giêsu bị đâm thâu qua, từ đó ”máu và nước chảy
ra” (Jn 19,34)! Các Giáo Phụ đã coi các yếu tố này như biểu tượng của bí tích Rửa
Tội và Thánh Thể. Với nước của Bí tích Rửa tội và nhờ tác động của Chúa Thánh Linh,
chúng ta được bước vào tình yêu thân mật của Ba Ngôi Thiên Chúa. Trong hành trình
mùa chay, nhớ đến bí tích rửa tội đã lãnh nhận, chúng ta được nhắn nhủ ra khỏi chính
mình để cởi mở, tin tưởng phó thác mình vào vòng tay từ bi của Chúa Cha (cf Thánh
Gioan Kim Khẩu, Huấn GIáo , 3,14tt). Máu, biểu tượng tình yêu của vị Mục Tử
Nhân Lành, đặc biệt chảy tới chúng ta trong Mầu Nhiệm Thánh Thể: ”Thánh Thể lôi kéo
chúng ta vào trong hành vi dâng hiến của Chúa Giêsu... Chúng ta được can dự vào năng
động hiến dâng của Ngài” (Thông điệp Deus Caritas est, 13). Vì vậy chúng ta
hãy sống Mùa chay như một mùa ”Thánh Thể”, trong đó, khi đón nhận tình yêu của Chúa
Giêsu, chúng ta học cách thông truyền tình yêu ấy quanh chúng ta, bằng mọi hành động
và lời nói. Sự chiêm ngắm ”Đấng mà họ đã đâm thâu qua” sẽ thúc đẩy chúng ta đến độ
mở rộng tâm hồn cho tha nhân nhìn nhận những vết thương gây ra cho phẩm giá con người;
sự chiêm ngắm ấy đặc biệt thúc đẩy chúng ta chiến đấu chống lại mọi hình thức khinh
rẻ sự sống và bóc lột con người, cũng như thoa dịu thảm trạng cô đơn và bị bỏ rơi
của bao nhiêu người. Ước gì mùa chay đối với mỗi Kitô hữu là một kinh nghiệm được
đổi mới về tình yêu của Thiên Chúa được ban cho chúng ta trong Chúa Kitô, tình yêu
mà mỗi ngày chúng ta phải ”trao lại” cho tha nhân, nhất là những người đau khổ và
túng thiếu nhất. Chỉ như thế chúng ta mới có thể tham dự trọn vẹn vào niềm vui của
Lễ Phục Sinh. Xin Mẹ Maria, Mẹ của tình yêu tươi đẹp, hướng dẫn chúng ta trong cuộc
hành trình này của Mùa Chay, hành trình thực sự trở về với tình yêu Chúa Kitô. Anh
chị em thân mến, tôi cầu chúc anh chị em một hành trình mùa chay đầy thành quả đốt
đẹp, đồng thời thân ái gửi đến tất cả anh chị em Phép lành Tòa Thánh đặc biệt. Vatican
ngày 21-11-2006
Biển Đức 16, Giáo Hoàng G. Trần Đức Anh OP chuyển dịch