“Oskarżenia Piusa XII o milczenie w obliczu zagłady Żydów pozbawione są podstaw” –
stwierdził kard. Tarcisio Bertone. Watykański sekretarz stanu zabrał 24 stycznia głos
podczas prezentacji włoskiego wydania książki jednego z najwybitniejszych angielskich
historyków Martina Gilberta: „Sprawiedliwi – nieznani bohaterowie holokaustu”.
Kard.
Bertone podkreślił, że dzieje katolików, ratujących w tym okresie Żydów podważają
oskarżenia jakoby Pius XII miał współdziałać z Hitlerem oraz tezę o katolickim antysemityzmie.
Kościół katolicki, pojmowany jako instytucja, odegrał swą rolę w pomocy prześladowanym.
Z inspiracji Piusa XII starał się on koordynować wysiłki na rzecz ofiar wojny, a zwłaszcza
ukazać wiernym wzorce postępowania. Nie chodziło jedynie o urzędowe poszukiwanie zaginionych
i pomoc dla więźniów. Prześladowanym Żydom pomagano na wszelkie możliwe sposoby. Zdaniem
kard. Bertone dokumentacja pieczołowicie zebrana w książce Gilberta potwierdza, że
także Piusa XII należy uważać za jednego ze „sprawiedliwych wśród narodów świata”.
Jego wypowiedzi publiczne miały charakter strategiczny, pragnąc ocalić jak najwięcej
ludzkich istnień i były dostosowane do okoliczności, w których wypadało Papieżowi
występować. Kościół zdaje sobie sprawę, że bezpośrednio po zakończeniu wojny tysiące
Żydów a także władze izraelskie pragnęły podziękować Piusowi XII za jego interwencje
oraz obraną strategię. Watykański sekretarz stanu przypomniał, że już w 1928 r. ówczesne
Święte Oficjum potępiło antysemityzm.