Ligji mbi lirinë fetare në Itali: pika për reflektim.
(11.01.07 RV) Në Itali ka filluar debati publik mbi propozimet për ligjin e
lirisë fetare, në një moment kur vendi sheh gjithnjë e më shumë emigrantë të feve
të ndryshme, në brigjet e veta tradicionalisht katolike. Përpara sfidës multikulturaliste,
nëpër të cilën edhe Italia, ashtu si gjithë Evropa, duhet të kalojë pa tjetër, qeveria
e Romës ka konsideruar të nevojshme sanksionimin me ligj të të drejtave dhe detyrave
për të gjitha fetë, pavarësisht se Kushtetuta italiane është mjaft e plotë në këtë
drejtim. Aktualisht, ekzistojnë dy projektligje, mbi bazën e të cilave po bëhen
edhe diskutimet në parlament. Dje, deputetët dëgjuan opinionin e sekretarit të përgjithshëm
të Konferencës Ipeshkvnore Italiane, mons. Xhuzepe Betori. Fjala e tij ka shkaktuar
debate të shumta në opinion publik e madje, edhe një vlerësim negativ të Ministrit
italian për Solidaritetin Shqoëror, Paolo Ferrero, i cili më vonë e ndryshoi qëndrimin.
Duke sqaruar pozicionin e Kishës Italiane, po u japim dëgjuesve edhe disa opinione
për reflektim, që mund të gjejnë vend në një situatë si ajo e Shqipërisë, ku bashkëjetojnë
së paku tri fe kryesore. Mons Betori pohoi dje se “liria e barabartë për të gjitha
besimet fetare, nuk do të thotë barazi trajtimi”, pasi në Itali feja katolike është
predominuese dhe ka një Marrëveshje specifike me Shtetin që quhet Konkordat. Mons.
Betori, s’bëri tjetër veçse atë që bën Kisha vetë në ato vende ku ekzistojnë besimtarë
katolikë, por shumica janë myslimanë ose budistë. Kisha kërkon lirinë fetare, por
nuk mohon se trashëgiminë historike dhe kulturore të një vendi e ka krijuar një fe
tjetër. Pse në Itali është kaq e vështirë të pranohet kjo? Pyetëm prof. Antonio Maria
Baxhon, docent i etikës politike në Universitetin Gregorian në Romë: Mendoj se kjo ndodh
për motive ideologjike dhe për interesa të veçanta. Krishterimi, e duke folur për
Italianë, në veçanti Kisha katolike ka nxjerrë ide që sot qëndrojnë në thelb të demokracisë:
sensi i lirisë, i ndërgjegjes, i barazisë, i të drejtave të njeriut. Ata që kritikojnë
fenë tonë e bëjnë pa e ditur se është pikërisht kjo fe që i ka vënë në kushte lirie
e sigurie për ta kritikuar! Do të thosha edhe më: edhe vetë koncepti i racionalitetit
me të cilin organizohet demokracia, ka të bëjë me kontributin e krishterimit në histori.
Ndoshta, këta persona kanë frikë nga prania reale dhe e gjallë që akoma sot Kisha
ka, si në formën e grupeve të organizuara, ashtu edhe si aktivitete të personave të
veçantë në fushën shoqërore. Mons. Betori sqaroi dje se në asnjë mënyrë një
shtet laik, por i një vendi me kulturë katolike, nuk mund të ligjërojë për shembull,
martesën poligamike, ose tradita që vijnë nga kultura të tjera e që bien ndesh me
të drejtat e njeriut që praktikohen në Itali. Në emër të multikulturalizmit, nuk mund
të vihen në tryezën e bisedimeve me fetë e tjera, parimet themelore mbi të cilat ngrihet
një shoqëri demokratike. Italia është edhe vendi i emigrantëve, për ndërtimin e së
cilës ata kontribuojnë, por ky vend ka rregulla që duhen respektuar për të jetuar
në paqë. Pikërisht për këtë vlen inciativa që u paraqit sot, në Romë: konsulta e të
rinjve për dialogun ndërfetar. 15 të rinj, përfaqësues të feve të ndryshme do të bashkëpunojnë
me qeverinë italiane për të favorizuar bashkëjetesën paqësore ndërmjet etnive e feve
të ndryshme.