Papa në Universitetin Gregorian: fati i njeriut pa lidhje me Zotin nuk mund të jetë
tjetër, veç dëshpërim e ankth. Shpresa vjen nga Zoti-Dashuri, zbuluar në Krishtin.
(3.11.2006 RV)Kultura shekullare
bashkëkohore ka gjithnjë më shumë prirjen ta mohojë praninë e Zotit në jetën e njerëzve,
e kjo shkëputje nga Zoti krijon ankth e dëshpërim: këtë kujtoi Benedikti XVI, i cilisot paradite vizitoi Universitetin Papnor Gregorian, themeluar më se 450 vjet
më parë nga Shën Injaci i Lojolës, që sot numron 3 mijë studentë, të ardhur nga 130
vende, nga 821 dioqeza e nga 84 institute rregulltare. Në këtë universitet janë përgatitur
e vijojnë të përgatiten shumë meshtarë e laikë shqiptarë. Gjatë vizitës, Papa
kujtoi edhe se dialogu ndërfetar, për të qenë i frytshëm, duhet të shmangë çdo lloj
dyshimi. Në Gregoriana Ati i Shenjtë u prit nga kardinali Zenon Groholevski, Kancelar
i madh i universitetit; nga Atë Peter-Hans Kolvenbah, epror i përgjithshëm i Jezuitëve
dhe nga rektori, Atë Gjanfranko Girlanda. Ndërmjet pritësve ishte edhe kardinali-
vikar i Papës, Kamilo Ruini. Nuk mjafton ta pranosh Zotin; për ta takuar realisht,
duhet ta duash. Pranimi duhet të bëhet dashuri - kështu i porositi Papa besimtarët
nga bashkësia akademike gregoriane, përmes një reflektimi të thellë kushtuar lidhjes
ndërmjet fesë e kulturës në botën bashkëkohore. Fjalimi u shqiptua në një atmosferë
posaçërisht festive, në kornizën elegante të sallës së hyrjes të Universitetit.
Papa, që në vitin 1972 drejtonte në Gregoriana një kurs specializimi të Teologjisë
dogmatike, vuri menjëherë theksin mbi sfidat që duhet të përballojë sot universiteti
i themeluar nga Shën Injaci, për të kryer detyrën e vet doktrinore, disiplinore e
baritore: “Sot nuk mund të mos llogaritet ballafaqimi me kulturën shekullare,
e cila në shumë vende të botës priret gjithnjë më shumë jo vetëm ta mohojë çdo shenjë
të pranisë së Zotit në jetën e shoqërisë e të njeriut, por përmes mjetesh të ndryshme,
që e çorientojnë dhe e errësojnë ndërgjegjen e drejtë të njeriut, përpiqet ta zbehë
aftësinë e tij për të dëgjuar zërin e Zotit. Nuk mund të shkëputet, pastaj, as nga
lidhja me fetë e tjera, e cila luan një rol pozitiv vetëm në se shmang çdo dyshim
që mund të dobësojë në ndonjë farë mënyre përmbajtjen themelore të besimit të krishterë
në Krishtin, i vetmi Shëlbues i të gjithë njerëzve e në Kishën, sakrament i nevojshëm
shëlbimi për mbarë njerëzimin”. Ky është misioni i universitetit besuar Shoqërisë
së Jezuitëve, mision që Papa e quajti ‘të lehtë e njëkohësiht të vështirë”. I lehtë
– shpjegoi Ati i Shenjtë – sepse identiteti dhe misioni i Gregorianës janë të qarta
që nga zanafilla, kur quhej akoma Kolegji Romak, mbi bazën e porosive të dhëna nga
shumë papë të Romës, ndër të cilët 16 qenë nxënës të kësaj shkolle të lartë. Por edhe
i vështirë – shtoi Papa - sepse ky mision kërkon besnikëri të përhershme ndaj historisë
e traditës, për të mos i humbur rrënjët historike, e njëkohësisht edhe aftësi për
t’ia hapur portat realitetit aktual, duke iu përgjigjur kështu, pas gjykimit me frymë
krijuese, nevojave të Kishës e të botës së sotme. Në këtë kontekst, Benedikti XVI
vuri theksin tek rëndësia e shkencave humane që studjohen në universitet. Pikërisht
sepse këto shkenca kanë të bëjnë me njeriun – vërejti Papa – nuk mund të mos përfshijnë
edhe lidhjen e tij me Zotin, për vetë faktin se njeriu nuk mund të kuptohet plotësisht,
në se nuk ia hap zemrën Zotit: “Në se i mungon lidhja me Zotin, njeriu nuk mund
t’u përgjigjet pyetjeve themelore që e shqetësojnë e do ta shqetësojnë gjithnjë zemrën
e tij, në sa mendon për fundin e, prej këndej, për kuptimin e vetë jetës. Për pasojë,
nuk është e mundur të depërtojnë në shoqëri vlerat etike, të vetmet që mund të sigurojnë
një bashkëjetesë të denjë për njeriun. Fati i njeriut, pa lidhjen me Zotin, nuk mund
të jetë tjetër, veç ai i pikëllimit që shkaktohet nga ankthi e që çon në dëshpërim”. Vetëm
në lidhjen me Zotin-Dashuri, që u zbulua në Jezu Krishtin – shtoi Papa – njeriu mund
të gjejë kuptimin e jetës e të jetojë me shpresë, ndonëse i duhet të provojë fatkeqësitë
që trondisin jetën e tij e të shoqërisë në të cilën jeton. Prej këndej theksoi forcën
e kësaj shprese, që ia ndryshon faqen botës: “Shpresa bën që njeriu të mos mbyllet
në nihilizëm paralizues e shterpë, por të impenjohet bujarisht në shoqërinë ku jeton,
për ta përmirësuar atë. Është kjo detyra që Zoti ia ka besuar njeriut, duke e krijuar
sipas shembëlltyrës së vet, detyrë që e mbush çdo njeri me dinjitetin më të madh,
por edhe e ngarkon me përgjegjësi të madhe”. Si foli për qëllimet e shkencës
teologjike dhe për rëndësinë që ka në zbatimin praktik, Papa e quajti drejtimin e
Universitetit Gregorian një nga shërbimet më të mëdha që i bën Shoqëria e Jezuitëve
Kishës Universale, impenjim që lind nga dashuria për vetë Kishën. Prandaj, si porositi
të ruhet shpirti injacian, kujtoi se sivjet universiteti ka nisur vënien në jetë
të një programi për formimin e laikëve, që të mund ta jetojnë thirrjen e tyre kishtare
të impenjimit etik në sferën publike. Pasi përfundoi fjalimin, Papa shkoi në Qendrën
e takimeve “Mateo Riçi”, ku vizitoi ekspozitën e botimeve të Gregorianës dhe dokumentet
e arkivit historik. Para se të kthehej në Vatikan, Benedikti XVI u takua privatisht
me bashkësinë e etërve jezuitë në Sallën Lojola dhe përshëndeti korin e Kolegjit papnor
gjermaniko-hungarik në tremen e universitetit.