(23.10.2006 RV) Kronikë e shkurtër e jetës së një njeriu të pavdekshëm
në kujtesën e Kombit. Lindja: Dita e 23 tetorit të vitit 1871 ishte një
ditë e zakonshme në historinë e Shqipërisë së pushtuar nga turku. Asnjë kronikë e
kohës nuk shënoi se në një shtëpi të thjeshtë, në Fishtë të Zadrimës, Ndoka i Simon
Ndocit ‘ishte shtue me djalë. Kishte lé Zekë Ndoci!’. Duke e ndërruar këtë
emër me emrin e pavdekshëm Gjergj, në kujtim të Heroit Kombëtar e katundarin e vogël
fishtjan, në Poet Kombëtar, ai do ta kujtonte kështu daljen e vet në dritë: “Unë jam
Gjergj Fishta, djali i vogël i Ndokës, të cilin nana e ka ba me të mendueme!” – thua
se s’kishte dalë prej barkut të Prendës së Lazër Kaçit por, si çmos kush, prej trunit
të saj. Vdekja e varrimi i parë: Dita 30 dhjetor e vitit 1940 regjistrohet
në të gjitha kronikat historike të Shqipërisë, në prag të një robërie të re. Poeti
Kombëtar kishte ndërruar jetë! Të nesërmën vonë, një grup zhgunamurrtësh hapte
me zemër të këputur, varrin e Poetit. Për t’ia plotësuar dëshirën e mbrame “Një kryq
druni, t’kjosha true/ Nxire e venma përmbi krye!”- i vunë te kryet një kryq dullije. Thonë
se, kohët e fundit, kur e pyetën njërin prej kundërshtarëve të tij se çka i kishte
lakmi Atë Fishtës, u përgjigj me një fjalë të vetme: “Funeralin!”. Dhe kishte të drejtë:
nuk qanë për dokedo një Komb i tanë! Po me që ai nuk kishte vdekur, sepse ‘Kangatari
i Lahutës’ nuk mund të vdesë kurrë, historia e jetës së tij nuk u mbyll nën rrasën
e akullt, që sivëllazënt me kapuçat françeskanë ulur fort mbi sy, për të fshehur lotët-rrëkajë,
vunë mbi reliket e tij. Zhvarrimi vandal: Ende nuk ishin terë lotët,
kur në kishë hynë furishëm ata që e quanin veten çlirimtarë. Thua kishin ardhur të
çlironin të vdekurin nga varri? Thua prandaj i hoqën me aq turr kurorat me lule, flakën
kryqin e thjeshtë prej dullije e gërricën shkrojlat, duke e lënë rrasën e ftohtë,
të bardhë, prej mermeri, pa emrin e tij? Apo kishin ardhur ta çonin nga varri për
ta martirizuar, ashtu si bashkëvëllezërit? Me bindjen se nuk do ta ngrinte kurrë
më rrasën. Fillë mbas varrit do t’i vinte radha kishës: më 6 shkurt edhe asaj
kujtuan se i erdhi fundi. E tek e kthenin tempullin e Hyjnisë në teatër sukujsh, papritur
u kujtuan se Atë Gjergji s’kishte vdekur. Ai ishte gjithnjë aty! Atëherë u dynden
rishtas te Varri pa emër. E hapën me mllef. I nxorën ngutshëm eshtrat dhe i flakën
në Dri. Besuan se tashmë kishte marrë fund, se s’do t’i ndigjohej më zëri. Por
Kangatari i “Mrizit të Zanave”, i mbetur pa varr, si Skënderbeu, vijoi të jetonte
strukur në kujtesën e në legjendën e Kombit, bashkë me heronjtë e epoesë së tij.
Duke pritur ta çonte prap rrasën…. Atë Gjergj Fishta është gjallë. Sot mbushi 135
vjet. Do të mbushë të panjehuna, i rikthyer në gji të popullit të vet, i cili ia
ndjeu aq shumë mungesën: përsëritje e fatit të gjenive të cilët, duke kaluar nëpër
rrethana të kobshme, nëpër mohim, vandalizëm e urrejtje, rikthehen pambarimisht për
t’u prirë popujve të tyre në rrugën e lirisë së vërtetë. 135 vjeç, ai shkepet
sot nga varri ‘për me nisun hovin kah punët e mëdha!’. E ‘punë të mëdha për të don
me thanë me ndërtue një Shqipni që të mos jetë strehë e shqiptarëve veç për emën,
po një atdhe i vërtetë, një çerdhe e ngrohtë për të gjithë bijtë e shqipes’. 135
vjeç, Patriarku i Madh u mëson përsëri shqiptarëve të mos u besojnë atyre që duan
t’i përdorin rishtas ndjesitë më të shenjta njerëzore për dobi vetjake e partijake,
lëshon luzmën e anzave përmbi çdo shqiptar ‘të dalun hullije’, ven në bisht të lahutës
lindje e përendim, kur bindet se qëndrimi i tyne bahet pengesë për naltimin e Hyllit
të Kombit në hapsinën e kupës qiellore!