Episkopat Polski krytykuje decyzje Parlamentu Europejskiego
Konferencja Episkopatu Polski przesłała na ręce Prezydenta, Premiera, Marszałka Sejmu
i Senatu oraz minister spraw zagranicznych oświadczenie biskupów w sprawie decyzji
Parlamentu Europejskiego dotyczącej finansowania badań nad embrionami ludzkimi oraz
zarodkowymi komórkami macierzystymi.
Jak podkreślono decyzja Parlamentu Europejskiego
budzi zastrzeżenia natury etycznej, ponieważ ceną badań nad zarodkami jest niszczenie
embrionów ludzkich. Rzecznik episkopatu ks. Józef Kloch powiedział, że „biskupi piszą,
iż Parlament Europejski przekroczył swoje kompetencje, bo regulacje kwestii etycznych
należą do państw członkowskich. W Polsce takie badania są nielegalne i polscy biskupi
apelują do Parlamentu Europejskiego o zrewidowanie swojej decyzji w tej sprawie a
do władz Polski, by zrobiły co w ich mocy, aby tę decyzję Parlamentu Europejskiego
nie były realizowane”.
Episkopat Polski przestrzegł, iż „proponowanie takiej
praktyki w Unii Europejskiej burzy jej spójność, podmiotowość i niechybnie będzie
prowadzić do niepotrzebnych konfliktów”.
Oświadczenie biskupów zgromadzonych
na 336. Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski w sprawie decyzji Parlamentu
Europejskiego dotyczącej finansowania badań nad embrionami ludzkimi oraz zarodkowymi
komórkami macierzystymi
Dnia 15 czerwca 2006 r. Parlament Europejski przegłosował
w pierwszym czytaniu Siódmy Program Ramowy dotyczący Badań Naukowych i Rozwoju i wezwał
do finansowania przez Unię Europejską badań nad embrionami ludzkimi i zarodkowymi
komórkami macierzystymi. Ponieważ decyzja ta ma wyraźny wymiar etyczny, Episkopat
Polski zgromadzony na 336 Zebraniu Plenarnym w Poznaniu, pragnie przedstawić swe stanowisko
w tej sprawie.
Jesteśmy zwolennikami rozwoju nauki w Unii Europejskiej i zwiększenia
nakładów na badania naukowe. Szanujemy i popieramy prawo do wolności badań, prawo
każdego człowieka do zdrowia i leczenia oraz obowiązek przychodzenia z pomocą chorym.
Jesteśmy świadomi, że badania ludzkich komórek macierzystych są bardzo obiecujące
z poznawczego i terapeutycznego punktu widzenia. Jednak wynik głosowania Parlamentu
Europejskiego budzi w nas bardzo poważne zastrzeżenia natury etycznej, ponieważ badania
zarodkowych komórek macierzystych, podejmowane z troski o zdrowie i życie jednych
ludzi, są dokonywane za cenę unicestwiania innych ludzkich istot. Zastrzeżenia te
nie pozwalają nam milczeć i dlatego wyrażamy zdecydowany sprzeciw wobec finansowania
przez Unię Europejską badań, które prowadzą do destrukcji embrionów ludzkich. Badania
komórek zarodkowych są dokonywane kosztem ludzkich embrionów, które od pierwszego
momentu swego istnienia, to jest od momentu poczęcia, mają prawo do bezwarunkowego
szacunku, jaki moralnie należy się istocie ludzkiej (EV, n. 60).
Karta Praw
Podstawowych Unii zawiera stwierdzenie, że "Godność osoby ludzkiej jest nienaruszalna.
Należy ją szanować i chronić" (art. 1). Godność ta przysługuje człowiekowi od momentu
poczęcia aż do naturalnej śmierci. Traktowanie ludzkiego embrionu jako przedmiotu,
na którym przeprowadzane są eksperymenty, a więc jego instrumentalizacja, jest radykalnym
naruszeniem tej godności. Trybunał Konstytucyjny Rzeczypospolitej Polskiej uznał,
że działania tego typu są niezgodne z zasadą demokratycznego państwa prawnego. "Demokratyczne
państwo prawa jako naczelną wartość stawia człowieka i dobro dla niego najcenniejsze.
Dobrem tym jest życie, które w demokratycznym państwie prawa musi pozostawać pod ochroną
konstytucyjną w każdym stadium jego rozwoju" (Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 maja 1997 r.).
Decyzja Parlamentu Europejskiego
budzi także poważne wątpliwości ze względu na brak respektowania fundamentalnej dla
Unii Europejskiej zasady pomocniczości. Unia miałaby finansować badania, które są
niezgodne z systemem prawnym obowiązującym w wielu Państwach członkowskich, w tym
także w Polsce. Dziedzina, której dotyczy kontrowersja - regulacja kwestii etycznych,
należy do wyłącznych kompetencji Państw członkowskich. Na mocy decyzji Parlamentu
Europejskiego niezgodne z prawem krajowym badania miałyby być finansowane z budżetu
Unii Europejskiej, a więc ze składek także tych Państw, w których są one nielegalne.
Proponowanie takiej praktyki w Unii Europejskiej burzy jej spójność, podmiotowość
i niechybnie będzie prowadzić do niepotrzebnych konfliktów. Dlatego wypowiadamy stanowczy
sprzeciw wobec takich rozwiązań.
Biskupi polscy, zgromadzeni na 336 Zebraniu
Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski w pełni solidaryzują się ze stanowiskiem Komisji
Episkopatów Wspólnoty Europejskiej, wyrażonym w listopadzie 2005 r. podczas posiedzenia
plenarnego oraz powtórzonym przez Prezydium Komisji w maju br. Jesteśmy przekonani,
że Unia Europejska powinna skoncentrować swoje działania na wielu innych obiecujących
obszarach badawczych, także dotyczących komórek macierzystych, pobieranych od osób
dorosłych. Jak wyraziliśmy to w Stanowisku Rady Stałej i Rady Naukowej Konferencji
Episkopatu Polski, z dnia 26 lutego 2004 r., "w przeciwieństwie do wytwarzania i wykorzystywania
zarodkowych komórek macierzystych, ta forma terapii nie budzi wątpliwości natury etycznej
i stanowi autentyczne źródło nadziei dla ludzi chorych i cierpiących".
Apelujemy
do Parlamentu Europejskiego, aby zrewidował podjętą decyzję w tej sprawie. Nie służy
ona bowiem respektowaniu godności osoby ludzkiej i dobru wspólnemu. Taka błędna decyzja,
nie licząca się z podstawową wartością, jaką jest życie człowieka podważa zaufanie
do Unii Europejskiej oraz jej procesów decyzyjnych. Apelujemy do wszystkich ludzi
dobrej woli, apelujemy do Rady Ministrów i Komisji Europejskiej, aby zrobili wszystko,
co możliwe, by podjęte przez Parlament Europejski decyzje dotyczące finansowania badań
nad embrionami i zarodkowymi komórkami macierzystymi nie weszły w etap realizacji.
Podpisali: Kardynałowie, Arcybiskupi i Biskupi polscy zgromadzeni na 336.
Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski