Serbia: debata o prawie wyznaniowym

Serbski parlament rozpoczął 17 kwietnia znacznie opóźnioną debatę nad nowym prawem wyznaniowym. Ustawodawstwo religijne z czasów komunistycznych zostało tam uchylone w 1993 roku. Obecnie pod dyskusję przedłużono już szósty w ciągu 13 lat projekt ustawy. Nie brakuje głosów sprzeciwu wskazujących na nierówne traktowanie w nim organizacji religijnych. Dyskusję podjęto, kiedy w jednych Kościołach chrześcijańskich trwał jeszcze okres świąteczny, a w innych rozpoczął się Wielki Tydzień. Fakt ten budzi wiele kontrowersji i podejrzeń o próbę szybkiego przegłosowania nowego prawa.

Nowy projekt serbskiego prawa dzieli tamtejsze wspólnoty religijne na 5 kategorii o różnych statusach: Serbską Cerkiew Prawosławną, 6 innych tradycyjnych wspólnot religijnych, mniejsze wspólnoty uznane tam w czasach komunistycznych, nowsze wspólnoty starające się o rejestrację oraz grupy nie zarejestrowane. Do grona religii tradycyjnych zaliczono Kościoły: katolicki, dwa luterańskie, reformowany oraz wspólnoty muzułmańską i żydowską.

Serbski minister do spraw wyznań Milan Radulović powiedział w belgradzkiej telewizji B92, że projekt ustawy reguluje „zbiorowe prawa wspólnot religijnych”. Jego zdaniem skoro 96% Serbów należy do jakiegoś Kościoła, to nie można mówić, że wiara jest sprawą prywatną. Wspólnoty religijne – dodał – najeży traktować jako „zjawisko społeczne”, stanowiące część publicznego życia społeczeństwa.

 Najwięcej kontrowersji nowy projekt wzbudza wśród mniejszych wspólnot i organizacji religijnych, które obawiają się dominacji Serbskiej Cerkwi Prawosławnej. Część Kościołów uznanych za tradycyjne (reformowany, ewangelicki i gmina żydowska) jest z propozycji nowego prawa zadowolona. Katolicy początkowo nie wyrażali większych zastrzeżeń, przyznając, że niektóre ich poprawki zostały uwzględnione. Arcybiskup Belgradu Stanisław Hočevar zdystansował się jednak wobec ostatecznej wersji projektu, która – jak podkreślił – została zmieniona w stosunku do propozycji uzgodnionych z religiami tradycyjnymi. 12 kwietnia apelował on o odłożenie parlamentarnej dyskusji i o dodatkowe konsultacje. Parlament jednak debatę rozpoczął.


jp/ Forum 18, B92