ĐỨC TIN LỒNG TRONG NGHỆ THUẬT

Từ ba thế kỷ qua, hàng năm vào Thứ Sáu Tuần Thánh, cửa nhà thờ Đức Chúa GIÊSU ở thành phố Murcie (Nam Tây-Ban-Nha), mở rộng cho tín hữu Công Giáo vào tham dự các lễ nghi Tuần Thánh.

Mỗi lần như thế, tín hữu được dịp chiêm ngưỡng ngây ngất trước 8 nhóm tượng khắc gợi lại cuộc khổ nạn của Đức Chúa GIÊSU. Nổi bật nhất là nhóm tượng khắc mô tả Đức Chúa GIÊSU cầu nguyện nơi Vườn Cây Dầu: tượng Thánh Phêrô đang ngủ và tượng Đức Chúa GIÊSU quỳ cầu nguyện, bên cạnh là tượng Thánh Thiên Thần hiện ra an ủi Chúa. Tượng Thánh Thiên Thần quả là kiệt tác điêu khắc, mô tả cách hoàn hảo vừa nét đẹp thân xác vừa nét an bình của tâm hồn. Tượng kết hợp hai thế giới nhân trần và thần thiêng trong nghệ thuật vô tiền khoáng hậu..

Tác giả các tượng khắc bằng gỗ là ông Francisco Salzillo. Thân phụ Francisco là nhà điêu khắc người Ý, vào cuối thế kỷ 17 đến lập nghiệp tại Murcie. Nơi đây, Francisco chào đời năm 1707.

Ngay thời thơ ấu, Francisco theo sát cha và phụ giúp cha trong nghề điêu khắc. Cậu sớm tỏ ra đứa trẻ có tài. Nhưng thế giới nghệ thuật không đủ sức thu hút tâm hồn Francisco, vốn nhu mì và đạo đức. Cậu mơ ước một lý tưởng khác: đời sống tu dòng. Mãn trung học nơi trường các Linh Mục Dòng Tên, chàng xin gia nhập dòng Tên và bắt đầu năm tập tại tu viện Thánh Đaminh ở Murcie .. Thế rồi thân phụ từ trần khiến Francisco phải bỏ dòng về nhà phụ giúp mẹ nuôi đàn em 6 đứa, cả trai lẫn gái. Francisco nối nghiệp cha trong nghề điêu khắc.

Công trình nghệ thuật của Francisco thật bao la. Khi qua đời vào năm 1783 - thọ 66 tuổi - ông đã tạc 1800 bức tượng, nổi tiếng trong toàn Tây-Ban-Nha. Bị bắt buộc sống giữa thế gian, phải làm lụng sinh nhai và lập gia đình, tâm hồn Francisco luôn siêu thoát. Ông sống cuộc đời tín hữu giáo dân đạo đức. Cao vọng duy nhất của ông là diễn đạt Đức Tin sâu xa trong một nghệ thuật tuyệt vời. Ông cố gắng nối kết hai thế giới thần thiêng và nhân trần trong các tượng thánh điêu khắc của ông..

Tương truyền rằng, khi tạc các nhân vật cho khung cảnh Đức Chúa GIÊSU cầu nguyện trong vườn cây dầu, đến tượng Thánh Thiên Thần hiện ra an ủi Chúa, ông mất rất nhiều giờ, tạc đi tạc lại, vẫn không thành công như ý muốn.
Vào một buổi tối, có người khách lạ bất ngờ ghé nhà thăm ông. Sáng hôm sau khách lạ biến mất, cùng lúc, bức tượng Thiên Thần được hoàn tất trong nét đẹp thần thiêng, bình an và thanh thoát, như ngày nay tín hữu có dịp chiêm ngưỡng.

Người ta cũng thuật lại rằng, để có hình mẫu diễn tả nỗi đau khổ của Đức Mẹ Sầu Bi - Mater Dolorosa - ông Francisco phải thóa mạ vợ hiền. Ông quan sát thật kỹ nét đau khổ xuất hiện trên khuôn mặt hiền thê rồi tạc bức tượng Đức Mẹ Sầu Bi..

Để làm sống động các nhân vật Kinh Thánh, ông Francisco Salzillo tô màu và mặc y phục cho các bức tượng. Nhờ thế, ngày nay người ta còn thấy dấu vết xã hội Tây-Ban-Nha thời thế kỷ 18.. Ông cũng đưa các nhân vật thường ngày nơi thành phố Murcie vào trong các bức tượng. Do đó mà nghệ thuật của ông trở thành nghệ thuật vừa bình dân sống động, vừa diễn đạt niềm tin tôn giáo sâu xa .. khó có ai vượt xa ông.

... ”Những người kính sợ THIÊN CHÚA sẽ được sống lâu dài, vì họ cậy trông vào Đấng cứu thoát họ. Ai kính sợ THIÊN CHÚA thì không sợ hãi gì, họ không run rẩy, vì chính nơi Người, họ hằng cậy trông. Phúc thay tâm hồn kẻ kính sợ THIÊN CHÚA! Họ nương tựa vào ai? Và ai nâng đỡ họ? THIÊN CHÚA để mắt trông nom những ai yêu mến Người. Người là khiên mộc vững chắc, là sức mạnh đỡ nâng, là tàn che gió nóng, là bóng mát giữa trưa. Người giữ gìn cho khỏi vấp ngã, và bảo vệ cho khỏi té nhào. Người nâng cao tâm hồn, sáng soi con mắt. Người ban sức khỏe, sự sống và phúc lành (Huấn Ca 34, 13-17).

(”Reader's Digest SÉLECTION”, Mars 1976, trang 65-68).

Sr. Jean Berchmans Minh Nguyệt