Vào chúa nhựt thứ nhất mùa Bốn mươi, phụng vụ đọc
bài Tin mừng thuật lại việc Chúa Giêsu vào sa mạc bốn mươi ngày, ăn chay và
chiến đấu với ma qủy. Sang Chúa nhựt thứ hai, phụng vụ thuật
lại cảnh Chúa Biến hình trên núi Tabor. Nhiều nhà sử học cho rằng hai bài đọc
bổ túc cho nhau trong chương trình huấn giáo, cách riêng dành cho các
dự tòng chuẩn bị lãnh bí tích thánh tẩy. Một đàng họ cần phải từ bỏ
ma quỷ cùng với những quyến rũ của nó. Đàng khác, họ sẽ được
biến đổi thành thọ tạo mới, nghĩa là trở thành con Thiên Chúa nhờ gắn
bó với Đức Kitô. Dù sao, trải qua lịch sử, đoạn sách về
cảnh biến hình trên núi Tabor đã được giải thích và áp
dụng vào nhiều hoàn cảnh khác nhau. Bài Tiền tụng Thánh lễ giải thích rằng cuộc biến
hình nhằm chuẩn bị cho các môn đệ không bị vấp phạm khi chứng kiến cuộc
Tử nạn đau thương của Thầy mình. Truyền thống các đan tu bên
Đông phương coi cuộc biến hình như là đích điểm của hành trình
tâm linh: nhờ cuộc khổ chế thanh luyện và cuộc chiêm niệm, con người
sẽ được biến đổi trở nên giống hình ảnh Thiên Chúa. Trong
bài huấn dụ trưa chúa nhựt hôm qua, Đức thánh cha nhấn
mạnh đến việc “lắng nghe tiếng Chúa”. Thực vậy, tuy đôi khi Chúa
ban cho ai đó được diễm phúc nếm hưởng hạnh phúc giống như
các môn đệ trên núi Tabor, nhưng cảm nghiệm đó chỉ
có tính cách chớp nhoáng. Suốt cuộc đời của chúng ta là hành trình đức
tin, lắm lúc giữa tối tăm mù mịt. Vì thế phương thế duy
nhất để tiếp xúc với Thiên Chúa là đức tin, nhờ biết lắng
nghe tiếng Chúa nói qua Sách Thánh, qua các biến cố cuộc sống, qua các anh chị em
nghèo khổ. Chính Đức Maria là một mẫu gương cho chúng ta trong
việc lắng nghe, cẩn thủ và tuân hành Lời Chúa.
Anh
chị em thân mến,
Sáng hôm qua đã bế mạc tuần tĩnh tâm do hồng y Marco Cé,
cựu thượng phụ Venezia giảng cho giáo triều. Đó là những ngày dành hoàn toàn vào việc
lắng nghe tiếng Chúa, Đấng luôn luôn nói với chúng ta, nhưng mong đợi chúng ta hãy
chú ý, cách riêng trong mùa Bốn Mươi này. Đó cũng là điều được nhắc nhở trong bài
Tin mừng chúa nhựt hôm nay, thuật lại quang cảnh Chúa Giêsu biến hình trên núi Tabor.
Đang khi còn ngây ngất vì thấy dung nhan của Chúa biến dạng và đàm đạo với ông Mose
và ông Elia, thì bỗng nhiên các tông đồ Phêrô, Giacobê và Gioan được cuốn bởi một
đám mây, rồi từ đó phát ra một tiếng nói rằng: “Đây là người Con yêu dấu của Ta, hãy
lắng nghe Người” (Mc 9,7).
Khi người nào được diễm phúc hưởng được một
cảm nghiệm sâu đậm về Thiên Chúa, thì dường như họ cũng được trải qua một điều tương
tự như các môn đệ trong cảnh Biến hình: trong phút chốc, họ được nếm thử một điều
mà mai sau sẽ là hạnh phúc trên Thiên đàng. Nói chung đó là cảm nghiệm chớp nhoáng
mà thỉnh thoảng Chúa ban cho ai đó, đặc biệt để chuẩn bị cho những cuộc thử thách
cam go. Tuy nhiên, chẳng ai được phước sống trên núi Tabor đang khi còn ở trên đời
này. Thực vậy, đời người là một hành trình đức tin, tiến bước giữa cảnh lờ mờ hơn
là ánh sáng rực rỡ, và không thiếu những lúc tối tăm, kể cả đêm đen dày đặc. Bao lâu
chúng ta còn ở dưới thế, thì mối tương quan với Thiên Chúa diễn ra qua việc lắng nghe
hơn là qua thị kiến. Ngay cả việc chiêm niệm cũng diễn ra bằng việc nhắm mắt lại,
để cho ánh sáng nội tại được thắp lên nhờ Lời của Chúa.
Chính Đức Trinh
nữ Maria, tuy là một thọ sinh gần gũi với Thiên Chúa hơn hết, nhưng cũng đã bước đi
như trong cuộc lữ hành đức tin (xc. Lumen gentium, 58), bằng việc bảo tồn và gẫm
suy trong lòng Lời của Chúa nói qua Sách Thánh hoặc qua những biến cố cuộc đời của
Con mình, mà Mẹ nhìn nhận và đón tiếp như là tiếng Chúa. Đây cũng là điều quyết tâm
của chúng ta trong mùa Bốn Mươi: “lắng nghe Chúa Kitô, theo gương Mẹ Maria”. Chúng
ta hãy lắng Chúa, qua Lời được ghi lại trong Sách thánh. Chúng ta hãy lắng nghe Chúa
qua những diễn biến của cuộc đời, bằng cách đọc thấy qua đó những sứ điệp của Đấng
quan phòng. Sau cùng, chúng ta hãy lắng nghe Chúa nơi các anh chị em, cách riêng những
người bé nhỏ và nghèo khổ: qua họ Chúa Giêsu yêu cầu chúng ta thực hiện những hành
động yêu thương cụ thể. Lắng nghe Chúa Kitô và tuân theo tiếng của Ngài, đó là quan
lộ, con đường duy nhất dẫn đến niềm vui và tình thương dạt dào.