Ukraina: papieski list w 60 lat po lwowskim pseudosynodzie

Wierność ukraińskich grekokatolików Rzymowi mimo sowieckich prześladowań przypomniał Benedykt XVI w liście z okazji 60-lecia pseudosynodu lwowskiego. Skierował go na ręce kijowsko-halickiego arcybiskupa większego, kard. Lubomyra Huzara. Przesłanie odczytano 8 marca w katedrze św. Jura we Lwowie podczas rocznicowych obchodów, upamiętniających ten zjazd greckokatolickiego duchowieństwa wymuszony przez władze radzieckie celem skasowania unii.

Papież przypomina, że „w tamtych smutnych dniach marca 1946 roku grupa duchownych, zebranych na pseudosynodzie, uzurpowała sobie prawo reprezentowania Kościoła, dopuściwszy się ciężkiej zbrodni wobec jedności kościelnej”. Wzmogła się wtedy przemoc wobec tych, którzy „pozostali wierni jedności z biskupem Rzymu, co ściągnęło na nich dalsze cierpienia i zmusiło Kościół do zejścia do podziemia”. Opatrzność nie dopuściła jednak, by ta wspólnota należąca do tożsamości narodu ukraińskiego przestała istnieć. Wspominając z odnowioną hierarchią greckokatolicką tragiczne wydarzenia sprzed 60 lat, winna ona znaleźć w nich bodziec do pogłębienia więzi z następcą Piotra. Ważne jest zachowanie dziś na Ukrainie obu utrzymanych tam w ciągu historii części składowych jednej tradycji: łacińskiej i wschodniej. Benedykt XVI wskazuje podwójną misję Cerkwi greckokatolickiej. Ma ona zachowywać w Kościele katolickim tradycję wschodnią, a równocześnie sprzyjać spotkaniu różnych tradycji, dając świadectwo o ich wzajemnym uzupełnianiu się i głębokiej jedności.

Lwowski pseudosynod zwołała w dniach od 8 do 10 marca 1946 roku inspirowana przez władze „grupa inicjatywna”. Składała się z trzech greckokatolickich księży, którzy krótko wcześniej przeszli na prawosławie. Na delegatów władze wywierały naciski. Biskupi nie brali udziału w obradach i wszyscy zostali aresztowani. Synod był więc zwołany niezgodnie z prawem kanonicznym, a jego decyzje o zerwaniu z Rzymem i połączeniu z rosyjską Cerkwią prawosławną całkowicie nieważne.

ak/RISU, KAI