W Watykanie ukazał się szczegółowy dokument pastoralny poświęcony Romom. Wskazania
opracowała Papieska Rada do spraw Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących. Przewodniczący
tej dykasterii, kard. Stephen Fumio Hamao, podczas prezentacji w biurze prasowym Stolicy
Apostolskiej, podkreślił, że tekst odnosi się do szerokiej grupy społecznej:
Cyganie,
szczególna grupa etniczna, wywodząca się prawdopodobnie z północno-zachodnich Indii,
są znani pod wieloma nazwami: Romowie, Sinti, Manusze, Gitanowie, Kalé, Yeniches itd.
Nawet jeśli Dokument mówi o Cyganach, których liczbę w samej Europie szacuje się na
15 milionów, to odnosi się on również do innych nomadów, którzy żyją w podobnych warunkach
na różnych kontynentach. W każdym razie koczownictwo nie jest jedyną cechą charakterystyczną
Cyganów, gdyż wielu z nich prowadzi osiadły, lub półosiadły tryb życia. Pod uwagę
trzeba więc brać ich różnorodność etniczną, ich kulturę i starożytne tradycje stwierdził
kardynał Stephen Fumio Hamao.
Treść i genezę dokumentu przedstawił arcybiskup
Agostino Marchetto, sekretarz Papieskiej Rady do spraw Duszpasterstwa Migrantów i
Podróżujących:
Dokument zrodził się ze szczerej troski Kościoła o Cyganów.
Jest odpowiedzią na wymogi szczególnej rzeczywistości duszpasterskiej, w jej aspekcie
misyjnym i promocji człowieka. Wskazania są owocem długiego studium, w które
wniosło swój wkład wielu duszpasterzy, także samych Romów oraz kilku specjalistów.
Skonsultowane też zostały instancje kościelne niezaangażowane bezpośrednio w to duszpasterstwo,
aby ukazać je w szerszym kontekście powszechnej misji Kościoła. Biorąc pod uwagę,
że tożsamość kulturową ludów cygańskich cechuje różnorodność, od Kościołów lokalnych
zależeć będzie dostosowanie kryteriów, wskazówek i sugestii zawartych w dokumencie
do konkretnych sytuacji danego miejsca i czasu.
RV: Co zawierają te wskazania?
Abp Marchetto: Sześć rozdziałów tekstu można podzielić na dwie duże części: przedstawiającą
Kościół i Romów we wspólnej wizji oraz część bardziej duszpasterską. Pierwsza z nich
ukazuje kilka pojęć ogólnych o Cyganach (r. 1), potwierdza troskę Kościoła, przedstawia
biblijną wizję wędrowania oraz związki między powszechnością Kościoła a duszpasterstwem
Romów (r. 2). Kolejne dwa rozdziały analizują głębokie więzi łączące ewangelizację,
inkulturację wiary oraz promocję człowieka. Rozdział trzeci zwraca uwagę na kulturę
cygańską w procesie ewangelizacji, na jej oczyszczenie, podniesienie i spełnienie
w Chrystusie. Czwarty natomiast mówi o ludzkich i obywatelskich prawach Cyganów, o
warunkach ich integralnego rozwoju i chrześcijańskiej perspektywie promocji człowieka.
Druga część (r. 5 i 6) stanowi, można powiedzieć, serce dokumentu, gdyż porusza tematy
bardziej duszpasterskie. Piąty rozdział w całości poświęcony jest szczegółowym aspektom
duszpasterstwa Romów. Szósty mówi o strukturach i ludziach zaangażowanych w ten rodzaj
apostolatu.